Hava kirliliği halk için ciddi sağlık sorunlarına neden olduğundan, Pakistan genelinde hava kalitesinden endişe duyuluyor.
REKLAM
Pakistan hükümeti, hava kirliliğiyle mücadele için 2030 yılına kadar satılan otomobil, kamyonet ve küçük kamyonlar dahil tüm yeni araçların yüzde 30'unun elektrikli veya hibrit olmasını ve 2040 yılına kadar bu oranın yüzde 90'a çıkmasını amaçlıyor.
İsviçre merkezli hava kalitesi teknolojisi üzerine çalışan IQAir şirketine göre, Güney Asya ülkesi, 2023 yılında Dünya Sağlık Örgütü'nün (DSÖ - WHO) yıllık hava kalitesi kılavuzunun 14,7 katıyla dünyanın en kötü ikinci hava kalitesine sahipti.
Ülkeyi kaplayan sis, halk için ciddi sağlık sorunlarına neden oluyor.
Uzmanlar, tehlikeli dumanın çok sayıda araç, inşaat ve sanayi çalışmalarının yanı sıra kışlık buğday ekim sezonunun başlangıcında yanan mahsullerin bir yan etkisi olduğunu belirtiyor.
Pakistan'ın en büyük şehri Karaçi'de yaşayan Rauf Khan, "Karaçi'nin çevresi çok kirli. Kimse otobüslerin uygunluğunu kontrol etmiyor. Çok tehlikeli duman yayıyorlar. Sonra yollar bozuk. Toz var," sözleriyle şehirdeki fiziki koşulların olumsuzluğundan bahsetti.
Khan, "Tüm bunlar birleşerek zehirli bir ortam yaratıyor. Başta çocuklar ve yaşlılar olmak üzere herkesin hastalanmasına neden oluyor. İklim kaygısı var. Herkes ıstırap içinde" diye ekledi.
Karaçi'de bir elektrikli bisiklet bayisi sahibi olan Mir Muhammad Owais, elektrikli araçlara geçmenin "iklim üzerinde önemli bir etkisi" olacağını söylüyor.
Owais, "Pakistan'da karbon emisyonlarını azaltmak için çok etkili. Karbon emisyonlarının büyük bir kısmı ulaşımımızdan kaynaklanıyor. Bu açıdan çok uygun maliyetli bir olgu," dedi.
"Özellikle Ekim ve Kasım aylarında çok tehlikeli bir duman durumu var. Bunu da kontrol etmeye yardımcı oluyor. Yavaş yavaş elektrikli araçlara geçtikçe bu durum gelecekte azalacaktır."
Bazı Pakistanlılar yakıt verimliliği nedeniyle elektrikli araçlara geçiş yapıyor.
Bir elektrikli bisiklet kullanıcısı olan Syed Kabir Zaidi, "Ayda yaklaşık 17.000 rupi (2000 TL) yılda ise 180.000 rupi (21.000 TL) tasarruf ediyorum. Yani bu motosikleti 3 yıl boyunca çalıştırırsam, bu motosiklete harcadığım tüm parayı geri kazanmış olacağım. Ödeşmiş olacağız ve ondan sonra da tüm parayı biriktirmiş olacağım," diyor.
"Yakıt açısından çok daha iyi. Evden ofise gitmek ve geri dönmek için her gün 55 ila 60 km arasında yol kat ediyorum. Titreşim yok, ses yok, beni yormuyor. Bir de çevre için iyi olması avantajı var," diye ekledi Zaidi.
'2030'a kadar çok şey kaybedilmiş olacak'
Ancak çevreciler fosil yakıtlardan uzaklaşmak için daha acil adımlar atılması gerektiğini belirtiyor.
Pakistanlı bir çevreci olan Masood Lohar, "Bu [yenilenebilir enerjiye geçiş] çok yardımcı olacak çünkü karbon emisyonlarının çoğu araçlardan kaynaklanıyor. Bunu yenilenebilir enerjiye kaydırırsak, büyük bir etkisi olacaktır," sözlerini dile getiriyor.
Gerekli önlemlerin bir an önce alınması gerektiğini savunan Lohar, "Ancak 2030 çok uzak. O tarihten önce çok fazla hasar meydana gelebilir. Pakistan'ın hava kalitesi o kadar kötü ki bence 2030'a kadar çok şey kaybedilmiş olacak," diye ekledi.
Lohar, karbon emisyonlarının bazı toksik etkileriyle mücadele etmek ve hava kalitesini iyileştirmek için Karaçi'de bir kent ormanı geliştirdi.
Lohar, "Kirliliği kontrol etmenin en iyi yolu şehir merkezlerinde sulak alanlara sahip olmaktır. Eskiden şehirlerde sulak alanlar vardı," diyor.
Lohar, Pakistan'ın en kirli şehri Lahor'da 17 ila 18 km'lik bir kuşağın tam bir sulak alan haline gelebileceğini öne sürüyor.
"Karbondioksiti emecektir. Benzer şekilde, kentsel yeşil alanlar ve kent ormanları da önemlidir. Eğer bunlara çok sayıda sahip olmazsak, Pakistan'daki yaşam kalitesi çok düşük olacaktır. Doğru düzgün nefes alamadığınız zaman nasıl bir yaşam olacak?"
Kasım ayında Pencap eyaleti duman nedeniyle sağlık açısından acil durum ilan etti ve iki büyük şehirde sokağa çıkma yasağı uyguladı.
Bu hikaye hakkında daha fazla bilgi için aşağıda yer alan videoyu izleyebilirsiniz.