Euronews Next, Azerbaycan Havayolları'na ait 8243 sefer sayılı uçağın düşürülmesinde rol oynadığı düşünülen Pantsir-S1 füze sistemine yakından bakıyor.
REKLAM
Azerbaycan Havayollarına ait 8243 sefer sayılı uçağın 25 Aralık'ta düşmesiyle ilgili soruşturmaya yakın kaynaklar, uçağın Suriye'den getirilen bir Rus Pantsir-S1 hava savunma sistemi tarafından vurulduğuna inanıyor.
Çeçenistan'ın Grozni kenti üzerinde insansız hava aracı hareketliliği yaşanırken 8243 sefer sayılı uçağa ateşlenen füze, uçuşun ortasında uçağın yanında patlamış ve şarapnel parçaları kabinden fırlayarak yolculara ve mürettebata isabet etmişti.
O dönemde Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev uçağın düşürülmesinden Rusya'yı sorumlu tutmuş, ancak bunun kasıtlı olmayabileceğini de kabul etmişti.
Soruşturma ile ilgili haberler cuma günü Euronews tarafından Avrupa'da özel olarak duyuruldu. İddialar ışığında Euronews Next Pantsir-S1 füze sistemi hakkında bilinenleri derledi.
Pantsir füze sistemi nedir?
Pantsir füze sistemi -ya da NATO tarafından bilinen adıyla SA-22 Greyhound- kendinden tahrikli orta menzilli karadan havaya füze sistemlerinden oluşan bir aile.
İlk olarak 1990'larda Rusya'nın Tula kentindeki Instrument Design Bureau tarafından tasarlanan füze sistemi, Rus silahlarının ihracatından sorumlu devlet kurumu Russian Defence Export'a (ROE) göre "herhangi bir nesne için mükemmel bir koruma" sağlıyor.
Sistem; uçaklar, füzeler ve yüksek hassasiyetli silahlar gibi "geniş bir hava saldırı silahı sınıfını" hareket halindeyken vurabilecek "bir savaş aracının yeteneğine" sahip.
ROE, füze sisteminin 20 kilometreye kadar menzile sahip olduğunu ve 15.000 metre yüksekliğe kadar hedefleri vurabildiğini, silahlarının ise 4.000 metreye kadar menzile sahip olduğunu ve 3.000 metre kadar yüksekliğe ulaşabildiğini söylüyor.
ROE, silahın en iyi kullanım alanının küçük askeri, idari ve endüstriyel tesisler olduğunu belirtiyor. Sistem aynı zamanda Rusya'nın hava savunma birimlerini "büyük hava saldırılarına" karşı güçlendirmek üzere tasarlandı.
Pantsir S-1'in bir bataryada altı adede kadar araç bulunan bir muharebe aracı, 30 mm mermi atabilen silahlar ve bir taşıyıcı-yükleyici araç içeren mobil bir versiyonu var.
Silah zaman içinde nasıl değişti?
Ruslar Pantsir füzesinin genellikle Ukrayna füzelerini ve savaş uçaklarını düşürmek için kullanıldığını iddia ediyor.
Devlete ait Rus haber ajansı TASS'a göre, füze sistemleri 3 Ocak'ta Rusya'nın Belgorod bölgesinde bir saldırı girişiminde ateşlenen Ukrayna ATACMS füzelerine karşı kullanıldı.
Ruslar Ukrayna'nın işgalinde ihtiyaç duydukları topçu sistemini birçok kez modifiye etti.
TASS'a göre Rusya'nın ağustos ayında Ordu 2024 Uluslararası Askeri ve Teknik Forumu'nda dergilediği son modifikasyon, hava saldırıları sırasında daha etkili olması için insansız hava araçlarını imha edecek mini füzelerle donatılmıştı.
TASS, sistemin bir başka versiyonu olan Pantsyr-SM-SV'nin paletli bir şasi üzerine monte edildiğini ve bu sayede Rus kara birlikleri karda ve engebeli arazide ilerlerken kalkan görevi gördüğünü belirtti.
Rus geliştirici Rostec'e göre bu hava savunma sistemi için özellikle insansız hava araçlarına saldıracak daha kompakt bir füze de test ediliyor.
Rusya daha önce de Pantsir sisteminin yazılımını ABD'nin HIMARS füzelerini ve İngiltere'nin Storm Shadow seyir füzelerini vurmada daha etkili olacak şekilde güncellemişti.
O dönemde bu güncelleme, topçu sisteminin 12 karadan havaya füze ve dakikada yaklaşık 5.000 mermi atan iki uçaksavar silahıyla donatılmasını da içeriyordu.
TASS'ın haberine göre Pantsir sistemi aynı zamanda termal görüntüleyiciye de sahip; böylece topçular, herhangi bir uçan araca bağlı patlayıcı olup olmadığını görebiliyor.
Pantsir'i askeri müdahalesinin bir parçası olarak kullanan tek ülke Rusya değil. Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi'ne göre Cezayir, Etiyopya, Irak, Libya, Birleşik Arap Emirlikleri ve Sırbistan da Pantsir kullanıyor.