Olayda Hollanda'dan Malezya'ya giden 298 yolcu hayatını kaybetmişti
REKLAM
Birleşmiş Milletler'e (BM) bağlı bir uzmanlık örgütü olan Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO), Malezya Havayollarına ait MH17 sefer sayılı uçağın Temmuz 2014'te Ukrayna üzerindeyken düşürülmesinden Rusya'yı suçlu buldu.
Olayda Hollanda/Amsterdam'dan Malezya/Kuala Lumpur'a giden 298 yolcu hayatını kaybetmişti. Aralarında 196 Hollanda ve 38 Avustralya vatandaşı da bulunuyordu.
Hollanda ve Avustralya hükümetleri Moskova'ya karşı açtıkları davayı 2022 yılında Montreal merkezli Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü'ne (ICAO) taşıdı. Ancak Rusya mahkemenin yargı yetkisini tanımadığı için iki ülke davayı Uluslararası Adalet Divanı'na taşıyamadı.
2016 yılında Hollanda öncülüğünde yürütülen uluslararası bir soruşturma, Rusya'ya yakın ayrılıkçı isyancıların elindeki Ukrayna topraklarına düşen uçağın Rusya'dan gönderilen bir Buk füze sistemiyle vurulduğu sonucuna varmıştı.
ICAO da Rusya'nın Chicago Sözleşmesi olarak bilinen ve devletlerin 'uçuş halindeki sivil uçaklara karşı silah kullanmaktan kaçınmasını' gerektiren Uluslararası Sivil Havacılık Sözleşmesi'ni ihlal ettiğine karar verdi.
Bu, 193 üye ülkeyi temsil eden konseyin hükümetler arasındaki bir anlaşmazlık konusunda verdiği ilk karar.
Rusya olayda herhangi bir rolü olduğunu defalarca reddetmiş ve ne olduğuna dair çeşitli çelişkili hipotezler öne sürmüştü. Ancak çok sayıda açık kaynak kanıtı ve çok sayıda uluslararası soruşturma uçağın düşürülmesine yol açan olayların ayrıntılı bir resmini ortaya koydu.
Tazminat konusu
Hollanda Dışişleri Bakanı Caspar Veldkamp, konseyin tazminat konusunu haftalar içinde ele alacağını söyledi.
Veldkamp yaptığı açıklamada, "Bu bağlamda Hollanda ve Avustralya, ICAO Konseyi'nden Rusya Federasyonu'nun Hollanda ve Avustralya ile müzakerelere başlamasını ve Konsey'in bu süreci kolaylaştırmasını talep etmektedir," dedi.
Veldkamp sözlerini şöyle sürdürdü: "Bu sonuncusu, müzakerelerin iyi niyetle ve belirli zaman çizelgelerine göre yürütülmesini ve gerçek sonuçlar vermesini sağlamak açısından önemlidir."
Avustralya Dışişleri Bakanı Penny Wong konseyi 'çözüm yollarını belirlemek' üzere hızla harekete geçmeye çağırdı.
Wong, "Rusya'yı nihayet korkunç şiddet eyleminin sorumluluğuyla yüzleşmeye ve uluslararası hukukun gerektirdiği şekilde korkunç davranışının telafisini yapmaya çağırıyoruz," dedi.
Avustralya Ulusal Üniversitesi uluslararası hukuk uzmanı Don Rothwell, konseyin kararlarının gerekçelerini henüz yayınlamadığını söyledi.
Rothwell, "Bu sürecin sonuçlarından biri, konseyin muhtemelen Rusya'nın uluslararası hukuku ihlal etmesinin bir sonucu olarak, zararlar için tazminat ödemesi tavsiyesinde bulunması olacaktır" dedi.
"Dolayısıyla konseyin bu konuda tam olarak ne bulacağını bekleyip görmemiz gerekiyor."