Daha dayanıklı ve yüksek verim sağlayan modeller geliştirilirse, piezoelektrik kaldırımlar gelecekte yenilenebilir enerji kaynakları arasında önemli bir rol üstlenebilir.
REKLAM
Teknolojiyi gündelik yaşamın en sıradan anlarına kadar yayan Japonya, “siberpunk” tarzı bir geleceği bugünden yaşıyor.
Restoranlarda muz soyan ya da patates kızartan robotlardan, saatte 320 kilometre hızla şehirler arası yolculuk yapan trenlere kadar teknoloji her yerde. Hatta ülkede tansiyonunuzu ve idrardaki protein miktarınızı ölçen akıllı tuvaletler var.
Japonya, saniyede 1,02 petabit hızla dünyanın en hızlı internetine de sahip. Ülkenin yenilikçi örneklerinden biri de adımları elektriğe çeviren piezoelektrik kaldırımlar.
2008'den bu yana kullanılıyor
Japonya’nın yüzölçümü küçük olsa da nüfus yoğunluğu oldukça yüksek. ABD’den 26 kat daha küçük olan ülke, nüfus bakımından yalnızca üçte bir farkla geride.
Bu yoğunluk, Tokyo’nun Shinjuku İstasyonu gibi noktalarda her gün 3,8 milyon yolcunun geçişine yol açıyor. Japonya bu yoğunluğu bir avantaja dönüştürerek, 2008’de yolcuların adımlarından elektrik üretmeye başladı.
Slash Gear'ın aktarımına göre, piezoelektrik döşemeler, üzerine basıldığında oluşan mekanik enerjiyi elektrik enerjisine çeviriyor. Teknoloji aslında yeni değil; 19. yüzyılın sonlarında Curie kardeşler kuvars, topaz ve benzeri maddelerin basınç altında elektrik ürettiğini keşfetmişti. Bu etki bugün kuvars saatlerden çakmaklara kadar pek çok alanda kullanılıyor.
2008’de Japonya’daki ilk uygulamada, 60 kiloluk bir kişinin adımı yaklaşık 0,1 watt enerji üretebiliyordu. Tek bir adım küçük bir değere sahip olsa da milyonlarca yolcunun geçtiği Shibuya gibi istasyonlarda anlamlı bir enerji kaynağına dönüşüyor. Üstelik yeni nesil döşemelerle her bir adımda 30 watt’a kadar enerji üretilebiliyor.
Maliyet yüksek
Ancak teknolojinin yaygınlaşmasını engelleyen bazı sorunlar var. Döşemelerin maliyeti yüksek; verimliliğe göre tanesi 50 ila 100 dolar arasında değişiyor.
Ayrıca geniş alanlarda kurulum masrafları çok hızlı artıyor. Bunun yanında düşük enerji üretimi, Güneş panelleri gibi alternatif kaynaklara kıyasla teknolojiyi ekonomik olmaktan uzaklaştırıyor.
Yoğun olmayan bölgelerde enerji üretimi neredeyse sıfıra düşüyor. Aşırı yoğunluk olan bölgelerde ise bakım ve onarım maliyetleri çıkıyor.
Yine de araştırmalar umut verici. 2017’de yapılan bir çalışma, Kahire’nin en yoğun metro istasyonlarından Elshohadaa’da kullanılan piezoelektrik döşemelerin, uzun vadede elektrik maliyetini yüzde 99’a kadar düşürebileceğini ortaya koymuştu.
Eğer daha dayanıklı ve yüksek verim sağlayan modeller geliştirilirse, piezoelektrik kaldırımlar gelecekte yenilenebilir enerji kaynakları arasında önemli bir rol üstlenebilir.