3I/ATLAS, galaksinin başka bir bölgesinden gelen bir ziyaretçi olduğu için davranışı ve kimyasal yapısı, Güneş Sistemi’ndeki kuyruklu yıldızlardan belirgin şekilde ayrılıyor.
Güneş Sistemi’ni ziyaret eden üçüncü yıldızlararası nesne 3I/ATLAS, son ölçümlere göre karbon bakımından zengin kimyasal bileşenleri olağanüstü yüksek oranlarda uzaya saçıyor.
Bu maddeler arasında, yaşam öncesi kimyanın temel bileşenlerinden metanol de var. Bilim insanları daha önce hiçbir yıldızlararası cisimde bu kadar yüksek metanol seviyesine rastlamamıştı.
3I/ATLAS, galaksinin başka bir bölgesinden gelen bir ziyaretçi olduğu için davranışı ve kimyasal yapısı, Güneş Sistemi’ndeki kuyruklu yıldızlardan belirgin şekilde ayrılıyor.
Güneş’e yaklaşırken etrafında hızla su buharı ve gazdan oluşan geniş bir zarf oluştu. Bu zarfın içinde, tipik kuyruklu yıldızlara kıyasla çok daha fazla karbondioksit tespit edildi. Ayrıca yıldızın ışığı alışılmadık derecede kırmızı görünerek yüzey kimyasının sıra dışı olduğu sinyalini verdi.
3I/ATLAS’ın Güneş’ten oldukça uzak bir noktadayken gaz salmaya başlaması ise onun yüz milyonlarca yıldır başka bir yıldıza yakın geçiş yapmamış olabileceğini gösteriyor.
Hidrojen siyanür ve devasa metanol bulutu
NASA Goddard Uzay Uçuş Merkezi’nden Martin Cordiner ve ekibi, Şili’deki ALMA teleskop dizisini kullanarak 3I/ATLAS’ın güçlü miktarlarda hidrojen siyanür ve çok daha büyük miktarda gaz halinde metanol ürettiğini keşfetti.
Hidrojen siyanür saniyede 250 ila 500 gram, metanol ise saniyede 40 kilogram olarak hesaplandı.
Bu oranlar, Güneş Sistemi’ndeki kuyruklu yıldızlarla karşılaştırıldığında çarpıcı bir farklılık gösteriyor.
New Scientist'e konuşan Cordiner, “Bizim kuyruklu yıldızlarımızda bu moleküller iz seviyesinde bulunur. Bu yabancı kuyruklu yıldızda ise inanılmaz bol miktarda varlar,” diyor.
Hidrojen siyanürün kuyruklu yıldızın çekirdeğine çok yakın bölgelerden çıktığı, metanolün ise hem çekirdekte hem de kuyrukluyıldızın kilometrelerce uzağa uzanan koma adı verilen gaz-toz bulutunda üretildiği anlaşıldı.
Metanolün toplam buharın yaklaşık yüzde 8’ini oluşturduğu tahmin ediliyor. Bu oran, standart kuyruklu yıldızlarda yaklaşık yüzde 2.
Bu farklı dağılım, kuyruklu yıldızın çekirdeğinin homojen olmadığını, yani yapısının bölgeden bölgeye değiştiğini düşündürüyor.
Metanol: Yaşamın kimyasal basamağı
Metanol basit bir karbon bileşeni gibi görünse de, yaşam için gerekli daha karmaşık moleküllerin ortaya çıkışında temel bir aşama olarak kabul ediliyor.
Cordiner, “Yüksek kimyasal karmaşıklığa giden bir yolda metanol üretmeden ilerlemek neredeyse imkansız. Metanol, prebiyotik kimyada kritik bir halka,” ifadelerini kullanıyor.
Demir zengini kuyruklu yıldız ihtimali
İspanya Uzay Bilimleri Enstitüsü’nden Josep Trigo-Rodriguez ve ekibi ise demir bakımından zengin kuyruklu yıldızların Güneş ısısıyla sıvı su açığa çıktığında çekirdeğin içinden geçerek metanol oluşumunu artırabileceğini tahmin ediyor.
Bu nedenle 3I/ATLAS’ın komasında yüksek metanol bulunması, kuyruklu yıldızın metal açısından zengin olabileceğine de işaret ediyor.