İşlerini yabancı üretim İHA'larla yürüten ABD’li profesyoneller ise kararın gelirlerini olumsuz etkileyeceği görüşünde.
ABD Federal İletişim Komisyonu (FCC), pazartesi günü yaptığı açıklamada, yabancı ülkelerde üretilen yeni droneları yasaklayacağını duyurdu. Karar, Çinli üreticiler DJI ve Autel başta olmak üzere yabancı menşeli insansız hava araçlarının (İHA) ABD pazarına girişini engelleyecek.
Açıklama, Kongre’nin geçen yıl kabul ettiği ve Çin yapımı İHA'lara yönelik ulusal güvenlik endişelerini gündeme getiren savunma yasasının ardından geldi. Çin üretimi İHA'lar ABD’de tarım, haritalama, kolluk kuvvetleri ve film yapımı gibi birçok alanda yaygın olarak kullanılıyor.
Merkezi Shenzhen’de bulunan DJI, Drone Industry Insights verilerine göre ABD’de satılan ticari İHA'ların yaklaşık yüzde 80’ini elinde bulunduruyor. Autel ise DJI’ın en yakın rakibi olsa da pazar payı açısından liderin oldukça gerisinde.
ABD hükümeti tarafından yapılan bir inceleme, yalnızca Çinli firmalar değil, yabancı ülkelerde üretilen tüm dronelar ve kritik bileşenlerin, ABD’nin ulusal güvenliği ile vatandaşların güvenliği açısından 'kabul edilemez riskler' taşıdığı sonucuna vardı.
FCC, buna karşın Savunma Bakanlığı (Pentagon) veya İç Güvenlik Bakanlığı’nın risk oluşturmadığına hükmettiği drone ya da bileşenlerin yasaktan muaf tutulabileceğini açıkladı.
Büyük etkinlikler gerekçe gösterildi
FCC, 2026 Dünya Kupası, America250 kutlamaları ve Los Angeles’ta düzenlenecek 2028 Yaz Olimpiyatları gibi yaklaşan büyük etkinlikleri, “suçlular, düşman yabancı aktörler ve teröristler” tarafından kullanılabilecek drone tehditlerinin ele alınması için gerekçe gösterdi.
Uluslararası İnsansız Araç Sistemleri Birliği (AUVSI) Başkanı ve CEO’su Michael Robbins, kararın sektör tarafından memnuniyetle karşılandığını söyledi. Robbins, ABD’nin yalnızca Çin’e olan bağımlılığını azaltması değil, kendi drone üretimini de güçlendirmesi gerektiğini vurguladı.
Robbins, Pekin yönetiminin nadir toprak mıknatısları gibi kritik tedarikleri stratejik çıkarları doğrultusunda kısıtlamaya hazır olduğunu hatırlatarak, “Son dönem gelişmeleri, ABD’nin yerli drone üretimini artırmasının ve tedarik zincirlerini güvence altına almasının neden gerekli olduğunu gösteriyor,” dedi.
DJI: Karar korumacılığı yansıtıyor
DJI ise FCC’nin kararından duyduğu hayal kırıklığını dile getirdi. Şirketten yapılan açıklamada, “DJI doğrudan hedef alınmamış olsa da yürütme organının bu karara hangi bilgilere dayanarak ulaştığına dair herhangi bir açıklama yapılmadı,” dendi.
Açıklamada, “DJI’nin veri güvenliğine ilişkin endişeler somut kanıtlara dayanmıyor; aksine açık piyasa ilkelerine aykırı bir korumacılığı yansıtıyor,” ifadelerine yer verildi.
Kullanıcılar endişeli, yerli üreticiler umutlu
İşlerini yabancı üretim İHA'larla yürüten ABD’li profesyoneller ise kararın gelirlerini olumsuz etkileyeceği görüşünde.
Teksaslı Gene Robinson, kolluk kuvvetleri eğitimi ve adli analizler için kullandığı dokuz DJI drone bulunduğunu belirterek, yeni kısıtlamaların kendisini ve benzer şekilde Çin İHA'larına bağımlı hale gelmiş birçok kişiyi zor durumda bırakacağını söyledi. Robinson, bunların çok yönlülükleri, yüksek performansları ve uygun fiyatları nedeniyle tercih edildiğini vurguladı.
Buna karşın Robinson, kararın arkasındaki gerekçeyi anladığını belirterek, üretimin Çin’e kaydırılmasının bedelinin şimdi ödendiğini ifade etti.
“Tedarik bağımsızlığını yeniden kazanmak sancılı olacak. Buna katlanmamız gerekiyor ve bir daha aynı hatayı yapmamalıyız,” dedi.
Öte yandan, Teksas merkezli drone üreticisi Hylio’nun CEO’su ve kurucu ortağı Arthur Erickson, DJI’ın pazardan çekilmesinin Amerikalı firmalar için büyüme alanı yaratacağını söyledi. Erickson, tarımda kullanılan ilaçlama droneleri için yeni yatırımların üretimi artıracağını ve fiyatları düşüreceğini belirtti.
Ancak Erickson, yasağın tüm yabancı yapım droneler ve bileşenleri kapsayacak şekilde genişletilmesini “beklenmedik” ve “aşırı” bulduğunu da dile getirdi.
“Metin çok genel yazılmış. Oysa küresel ve müttefiklere dayalı bir tedarik zinciri var. Bunun netleştirilmesini umuyorum,” dedi.