Orman yangını dumanının insan sağlığı üzerindeki riskleri nelerdir?
REKLAM
ABD'nin Kaliforniya eyaletinin Los Angeles kentinde devam eden yangınlar şehri yoğun bir duman bulutu içine alarak Güney Kaliforniya'nın birçok bölgesinde hava kalitesi uyarılarına yol açtı.
Orman yangını dumanı yüksek düzeyde hava kirliliğine neden olabiliyor ve partikül kirliliği özellikle halk sağlığı için büyük risk teşkil ediyor.
Çocuklar, yaşlılar ve kalp ve akciğer hastalığı gibi rahatsızlıkları olan kişiler ise bu etkilere karşı daha hassas.
Riskler neler?
Los Angeles Bölgesi İtfaiye Departmanı'nın tıbbi direktör yardımcısı Dr. Puneet Gupta, orman yangını dumanının kalp krizine neden olduğunu ve astımı kötüleştirdiğini vurgulayarak, yanan evlerin çevreye siyanür ve karbondioksit de salabileceğini belirtti.
Aynı zamanda Amerikan Acil Hekimler Koleji'nin sözcüsü de olan Gupta, grip salgını nedeniyle hastanelerin zaten dolu olduğu bu dönemde hastaların acil servislere başvurduğunu ve yangınlar nedeniyle bazı hastanelerin de tahliye edilebileceğini ifade etti.
"Tehdit altında olan çok sayıda hastanemiz var ve tahliye gerekirse bu bir krize dönüşebilir."
"Dolayısıyla göz önünde bulundurmamız gereken şeylerden biri de bu," diye ekledi.
Dünya Sağlık Örgütü'ne (DSÖ - WHO) göre, orman yangını dumanından kaynaklanan ince partiküller erken ölümle bağlantılı ve akciğer, kalp, beyin ve daha birçok hastalığı şiddetlendirebiliyor.
Bir çalışma, 2021'den itibaren ince partikül maddenin solunum sağlığını diğer kaynaklardan gelen ince partiküllerden daha fazla etkileyebileceğini öne sürdü.
İtfaiyeciler veya acil durum çalışanları da yaralanabilir ve yanıklardan veya duman solumaktan muzdarip olabilir.
Eski bir Kaliforniya Başsavcısı olan ABD Sağlık Bakanı Xavier Becerra "Püsküren bu hava artık sadece doğal bitki örtüsünün yandığı orman yangınlarında gördüğümüz türden bir duman değil," dedi. "Artık yakılan ve havaya karışan bir sürü zehirli madde var."
Hangi bölgeler etkilendi?
Güney Sahili Hava Kalitesi Yönetim Bölgesi'ne göre, üç orman yangını nedeniyle yayınlanan duman ve toza karşı uyarı kapsamında Güney Kaliforniya'da yaşayan yaklaşık 17 milyon kişi bulunuyor.
En kötü koşullar, bazı bölgelerin kalın, gri dumanla kaplandığı yangınların çevresindeyken, Los Angeles'ın doğusunda hava kalitesi endeksi sağlıksız 173'e ulaştı (İyi hava kalitesi 50 ya da daha az olarak kabul ediliyor).
Ancak onlarca mil ötedeki hava kalitesi de yaşlılar ve küçük çocuklar gibi hassas gruplar için sağlıksız kabul edildi.
Los Angeles'ın yaklaşık 32 km güneyindeki Long Beach kenti yetkilileri, duman nedeniyle kent sakinlerini önlem almaları konusunda uyarırken, kıyıdaki Rancho Palos Verdes'te hava kalitesi endeksi 108 olarak ölçüldü ve bu değer kirliliğe karşı hassas olanlar için sağlıksız kabul edildi.
İnsanlar kendilerini korumak için ne yapabilir?
Orman yangını nedeniyle oluşan dumandan etkilenen bölgelerde yaşayan insanlar, maruziyetlerini sınırlandırmak için kapalı alanlarda kalmaya çalışmalı ve pencereleri ve kapıları kapalı tutmalı.
Yoğun fiziksel aktivitelerden kaçınmalı, klima veya hava temizleyici kullanmalı ve dışarıdaki havayı içeri çeken ev vantilatörlerini kullanmamalılar. Hava kalitesi düzenleyicileri, insanların tavada kızartma veya mum gibi iç mekan hava kirliliğinden kaçınmaları gerektiğini belirtiyor.
Dışarıda olması gerekenler için solunum maskesinin bir miktar koruma sağlayabileceği de ifade edildi.