Gün içinde uyuklamak dünyanın bazı bölgelerinde kültürel bir norm. Uzmanlar potansiyel faydaları tartışıyor.
REKLAM
Çalışanlar, otoparklarda, saat başı kiralanan uyku kapsüllerinde ya da evden çalışırken yatakta uzanarak uyukluyor.
Peki gün içinde ya da işte uyuklayan insanlar sağlık açısından herhangi bir fayda elde ediyor mu?
Birçok araştırma, şekerlemenin hafıza ve odaklanma gibi faydaları olduğunu ortaya koydu.
Sleep dergisinde yakın zamanda yayınlanan bir çalışmaya göre, İspanya ve İtalya'nın bazı bölgelerinde öğleden sonra "siesta" norm iken, Çin ve Japonya'da yorgunluk noktasına kadar çalışmak adanmışlığın bir göstergesi olarak görüldüğünden uyuklama teşvik ediliyor.
İşte gün içinde uyuklamak ve bunun potansiyel faydalarından yararlanmakla ilgili bazı ipuçları.
Şekerlemeleri kısa tutun
Rush Üniversitesi Tıp Merkezi Uyku Tıbbı Burs Programı Direktörü James Rowley'e göre uyku, sağlık için beslenme ve egzersiz kadar önemli. Ancak pek çok insan uykusunu yeterince alamıyor.
Rowley, "Bunun büyük bir kısmı elektronik cihazlarla ilgili. Eskiden televizyonlardı ama şimdi cep telefonları muhtemelen en büyük suçlu. İnsanlar onları yanlarında yatağa götürüyor ve bir şeyler izliyor," diyor.
Örneğin, 2021'de yapılan bir araştırma, uyumadan önce telefonlarını kullanan genç yetişkinlerin uyku sorunu yaşama ihtimalinin daha yüksek olduğunu ortaya koymuştu.
Etkili şekerleme yapmanın anahtarının, seansları kısa tutmak olduğunu söyleyen Rowley, kısa şekerlemelerin onarıcı olabileceğini ve insanları daha uyanık tutma olasılığının yüksek olduğunu sözlerine ekledi.
Rowley, "Çoğu insan şekerlemelerin 15 ila 20 dakika aralığında olması gerektiğinin farkında değil," dedi.
"Daha uzun sürerse uyku ataleti, uyanma güçlüğü ve halsizlik gibi sorunlar yaşayabilirsiniz."
Rowley ayrıca, yetersiz uykuyu telafi etmek için sürekli olarak kestirmeye bel bağlayan kişilerin yatma zamanı alışkanlıklarını da gözden geçirmeleri gerektiğini söyledi.
Ne zaman şekerleme yapmalı?
Singapur Ulusal Üniversitesi Uyku ve Biliş Merkezi Direktörü Michael Chee, doğal sirkadiyen dalgalanmaya denk geldiği için öğleden sonrasının şekerleme yapmak için ideal bir zaman olduğunu, akşam 6'dan sonra şekerleme yapmanın ise gündüz saatlerinde çalışanlar için gece uykusunu engelleyebileceğini söyledi.
Chee, "Ne kadar kestirirseniz kestirin, kendinizi yeniden şarj olmuş hissedeceksiniz. Bu bir rahatlama kapısı. Açıkça bilişsel faydaları var," dedi.
Singapur'daki merkezde araştırma görevlisi olan Ruth Leong'a göre, şekerleme çalışmaları üzerine yapılan bir inceleme, pratiklik ve fayda açısından 30 dakikanın en uygun şekerleme süresi olduğunu gösteriyor.
Leong, "İnsanlar çok uzun süre kestirdiğinde, bu sürdürülebilir bir uygulama olmayabilir ve ayrıca, iki saat sınırını aşan gerçekten uzun şekerlemeler gece uykusunu etkiler," ifadelerini kullandı.
Uzmanlar, şekerleme yapanlara 20 ila 30 dakikalık alarm kurulmasını öneriyor. Ancak bazıları daha kısa bir şekerlemenin bile onarıcı olabileceğini söylüyor.
Uyku için alan yaratmak
Şekerleme yapmak bazı mesleklerde kabul görmüş ve hatta bir gereklilik haline gelmiş bir şey.
Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) gece vardiyasında çalışan hemşirelerin şekerleme yapmasını teşvik ediyor. Ancak birçok hemşire çalıştıkları hastanelerde uyuyamıyor çünkü çok meşguller ve yataklara erişimleri yok.
National Nurses United sendikasının bir sözcüsü, hemşirelerin "düzenli olarak tuvaleti kullanmak ya da temiz hava almak için yeterli zamana sahip olmakta zorlandıklarını ve kestiremediklerini" söyledi.
Bazı şirketler bu boşluğu doldurmaya çalışıyor. Hemşire olarak çalışan annesinden ilham alan Neil Wong, Manhattan ve Queens'te saati yaklaşık 27 dolar (968 TL) karşılığında kiralanabilen uyku kapsülleri sunan Nap York'u kurdu.
Düzenli müşterileri arasında UPS şoförleri, iki tam zamanlı işte çalışan bir güvenlik görevlisi ve yakındaki hastanelerde çalışan doktorlar var.
Nap York ayrıca polis memurları, itfaiyeciler ve acil tıbbi hizmet personeli gibi önemli çalışanlara yarı yarıya indirim uyguluyor.
Wong, "Bu toplumda uyumak için gerçekten sadece iki yeriniz var: evinizde yatağınız ve muhtemelen 100 dolara alabileceğiniz bir otel odanız var," dedi.
"Sessiz, biraz mahremiyet sağlayan ve aynı zamanda dinlenebileceğiniz üçüncü bir alan gerçekten yok."