Antimikrobiyal direnç, Avrupa genelinde her yıl 35 binden fazla kişinin yaşamını yitirmesine yol açıyor.
Sağlık yetkilileri, yeni bir raporda ilaçlara dirençli süperbakterilerin Avrupa genelinde giderek büyüyen bir sağlık tehdidi olduğunu ve "yıllarca süren tıbbi ilerlemeyi tersine çevirebileceğini" belirterek uyarıda bulundu.
Antimikrobiyal direnç (AMR), bakteri veya virüs gibi patojenler mevcut ilaçlardan kaçabilecek düzeye evrildiğinde ortaya çıkar. Bu durum enfeksiyonların tedavisini zorlaştırır ve organ nakilleri ile kanser tedavileri gibi işlemleri daha riskli hale getirir.
Salı günü yayımlanan Avrupa Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi (ECDC) tahminlerine göre, AMR her yıl Avrupa Birliği, İzlanda, Lihtenştayn ve Norveç’te 35 binden fazla ölüme neden oluyor.
Kurum, bir dizi etkenin AMR için "mükemmel bir fırtına" yarattığını belirtti. Avrupa’nın yaşlanan nüfusu enfeksiyonlara daha savunmasız, ilaçlara dirençli patojenler sınırların ötesine yayılıyor, doktorlar ve hastalar antibiyotikleri aşırı kullanıyor ve enfeksiyonların önlenmesi ile kontrolüne yönelik çabalarda kritik açıklar bulunuyor.
ECDC’nin AMR ve sağlık hizmetiyle ilişkili enfeksiyonlar alanındaki çalışmalara liderlik eden Dr. Diamantis Plachouras, "Avrupa’da hiç kimsenin etkili bir tedavi seçeneği olmadan bırakılmamasını sağlamalıyız," dedi.
2023’te AB Konseyi, üye devletler için beş hedef belirledi: Antibiyotik kullanımının kısıtlanması, kullanılan antibiyotiklerin en az yüzde 65’inin birinci basamak tedaviler olması ve ilaca dirençli üç bakteri türünden kaynaklanan yeni kan dolaşımı enfeksiyonlarının sayısının azaltılması.
Ancak rapora göre Avrupa, şu ana kadar bu hedeflerin yalnızca birini tutturabildi. 2019 başlangıç düzeyine kıyasla metisiline dirençli Staphylococcus aureus (MRSA) kaynaklı yeni kan dolaşımı enfeksiyonları yüzde 20,4 azaldı ve yüzde 15’lik hedefi aştı.
Birliğin diğer ölçütlerdeki performansı ise o kadar iyi değil. ECDC’ye göre, 2019’dan bu yana bu bakterilerden bir diğeri olan karbapeneme dirençli Klebsiella pneumoniae’nin neden olduğu yeni kan dolaşımı enfeksiyonları yüzde 60’tan fazla arttı; oysa hedef yüzde 5’lik azalmaydı.
Bu arada, yüksek dirençli bir Escherichia coli (E. coli) suşunun neden olduğu enfeksiyonlar, yüzde 10’luk hedeflenen azalmaya karşın yüzde 5’ten fazla arttı.
Avrupalılar geçmişe kıyasla daha fazla antibiyotik kullanıyor ve bunların önemli bir kısmı, yetkililerin birinci basamak ilaçlar etkili olmadığında ancak son çare olarak kullanılmasını önerdiği ilaçlar.
ECDC’ye göre, karbapeneme dirençli gram-negatif bakteriler (CR-GNB) gibi yüksek öncelikli bakterilere karşı kullanılabilecek yeni antibiyotikler ufukta pek az.
ECDC Direktörü Dr. Pamela Rendi-Wagner, Avrupa’nın sorumlu antibiyotik kullanımını teşvik etmeye, enfeksiyonları kontrol etmeye ve yeni antibiyotikler geliştirmeye daha fazla yatırım yapması gerektiğini söyledi.
Açıklamasında, "AMR ile mücadele kritik yenilik gerektiriyor," dedi.