Cerrahlar, VR gözlükleriyle hastaların organlarının 3D modellerini inceleyerek sanal araçlarla bu modeller üzerinde kesiler yapabiliyor.
Cerrahlar, hayat kurtaran ameliyatları hastaya dokunmadan önce prova edebilecek.
Örneğin, hasta bebeğine karaciğerinin bir kısmını bağışlayan bir anne, doktorların organı önceden üç boyutlu olarak incelemesi sayesinde daha güvenli ve öngörülebilir bir operasyon geçirebilir. Cerrahlar ameliyattan önce organı sanal ortamda döndürüp kesebilir, her ayrıntısını inceleyebilir.
Norveçli bir girişim, bunun artık bilim kurgu olmadığını ve modern tıbbın hızla bir parçası hâline geldiğini söylüyor.
Holocare, hastanelerde zaten kullanılan MR veya BT taramalarından elde edilen verileri kullanarak, cerrahların bir hastanın organını üç boyutlu hologram olarak görmesini sağlayan bir sanal gerçeklik teknolojisi geliştiriyor.
Artık düz, gri görüntülere bakmak yerine doktorlar, sanal bir rekonstrüksiyonun içine adım atarak ameliyat planlarını birlikte yapabiliyor.
Holocare’in CEO’su Alison Sundset, Euronews Next’e verdiği demeçte şunları söyledi: “Beş cerrahın karmaşık bir vakayı planlamaya çalıştığını düşünün; herkesin farklı fikri, farklı yaklaşımı var. Gençler profesöre karşı fikir belirtmeye çekiniyor. Bu sistem, birlikte çalışmak, görüntüleri büyütmek, içine girmek ve ameliyatı çok daha iyi planlamak için benzersiz bir fırsat sunuyor.”
Ameliyat öncesi vücudun içine bakmak
Sistem, yapay zekâyı (AI) kullanarak iki boyutlu tıbbi görüntüleri ayrıntılı üç boyutlu modellere dönüştürüyor.
Cerrahlar bu modelleri sanal gerçeklik (VR) gözlükleriyle keşfedebiliyor; organın belirli kısımlarını büyütebiliyor, döndürebiliyor veya sanal araçlarla kesebiliyor.
Euronews Next’in canlı gösteriminde iki tasarımcı, havada kollarını savurarak ve parmaklarını kıstırarak çalıştı. Dışarıdan bir pantomim performansı gibi görünüyordu, ancak başlıklarının içinde metastazlı bir karaciğeri inceliyorlardı. Amaç, tümörü çıkarırken geriye ne kadar sağlıklı karaciğer dokusunun kalacağını hesaplayarak bir rezeksiyon planını test etmekti.
Holocare’in tasarım lideri Dag Otto Lund şöyle anlattı: “Klinisyenlerden öğrendiğimiz şey, bu teknolojinin asıl değerinin mekânsal algı ve anatomik yapıları farklı açılardan görerek anlamak olduğunu gösteriyor. Büyütme, döndürme ve farklı araçlarla kesebilme deneyimi büyük fark yaratıyor.”
Teknoloji, kısa süre önce karaciğer ameliyatlarında kullanım onayı aldı; yakında başka organlar için de onay bekleniyor. Şirketin açıklamasına göre sistem hâlihazırda Norveç, Almanya, Fransa, İspanya ve İngiltere’deki hastanelerde kullanılıyor.
Hastalar için ikinci bir şans
Bu teknolojinin sağladığı netlik büyük önem taşıyor; çünkü cerrahlar yıllardır iki boyutlu taramaları zihinsel olarak üç boyutlu modellere dönüştürmek zorundaydı. Bu, yıllar süren bir beceri gerektiriyor ve ekip üyeleri arasında farklı yorumlara yol açabiliyordu.
Sundset, “Genç cerrahlar 2D görüntüleri 3D olarak zihinde canlandırmakta zorlanıyor ve herkesin farklı bir yorumu oluyor,” dedi. “Bu araç sayesinde artık herkes tamamen aynı noktada buluşuyor.”
Teknolojinin gerçek hasta sonuçlarını şimdiden değiştirdiğini söyleyen Sundset, bir cerrahın inoperabl olduğunu düşündüğü bir vakayı, eğitim sırasında 3D modelle yeniden incelediğini ve ameliyatın aslında mümkün olduğunu fark ettiğini anlattı: “Vakayı yeniden gündeme aldı ve o adam bugün hâlâ çocuklarıyla birlikte, sağlıklı bir şekilde yaşıyor.”
Holocare’e göre, taramaların 3D modele dönüştürülmesi yaklaşık on dakika sürüyor. Taraflar, cerrahların görüntüleri doğrudan yazılıma yükleyebildiğini, böylece radyologlara bağımlılığın ve zaman kaybının azaldığını belirtiyor.
Ancak şirket, yapay zekâ yazılımının bir teşhis aracı olmadığının altını çiziyor: “AI sadece önerilerde bulunur. Tüm lezyon etiketlerini kontrol edip doğrulamak cerrahın sorumluluğundadır,” diyor Lund.
Holocare şimdi, cerrahların operasyon sırasında gerçek zamanlı holografik rehberlik alabilmesi için robot destekli bir sistem üzerinde çalışıyor.
Sundset şöyle diyor: “Son hedefimiz, cerrahın özel bir lens takarak hastaya baktığında hologramın hastanın vücudu üzerine sabitlenmesi... Böylece ameliyatı üç boyutlu hologram üzerinden gerçekleştirebilmesi.”