Dr. Wu, kalpte ortaya çıkabilecek inflamasyonu önlemek için tanıdık bir kaynağa yöneldi: Soya fasulyesi.
Stanford Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden bilim insanlarının mRNA tabanlı Covid-19 aşıları ve kalp kası iltihabı (miyokardit) arasındaki ilişkiye dair yürüttüğü yeni bir araştırma sosyal medyada büyük ses getirdi.
Bazı kullanıcılar mRNA aşılarının miyokardite neden olduğunun bu araştırmayla kanıtlandığını savunurken, bazıları da bu ifadelere karşı çıkıyor.
Peki araştırma gerçekte neyle ilgili ve bulgular neler?
Biyolojik mekanizması çözüldü
Araştırmacılar, gerçekten de mRNA tabanlı Covid-19 aşılarının bazı genç erkeklerde ve ergenlerde neden nadiren de olsa kalp iltihabına (miyokardit) yol açtığını teyit etmiş oldu.
Ancak bu risk artışı halihazırda aşıların klinik deney süreçlerinden beri biliniyor.
Hakemli bilimsel dergi Science Translational Medicine'de yayımlanan çalışma ise aslında bu yan etkinin biyolojik mekanizmasını çözmek ve riski azaltmanın yolunu bulmak için yapıldı.
Bulgular hem biyolojik mekanizmayı gözler önüne serdi hem de soya fasulyesinde bulunan bir bileşenin bu riski azaltabileceğini ortaya koydu.
Suçlu bulundu: İki aşamalı bağışıklık tepkisi
Stanford Kardiyovasküler Enstitüsü Direktörü Dr. Joseph Wu ve ekibi, aşılanan bireylerden alınan kan örnekleri ve laboratuvar teknolojilerini kullanarak bağışıklık sisteminin aşırı tepki verdiği bir mekanizma tespit etti.
Araştırmaya göre süreç şöyle işliyor: Aşı, bağışıklık sisteminin ilk yanıt veren hücreleri olan makrofajları harekete geçiriyor. Bu hücreler CXCL10 adı verilen bir sitokin (haberleşme proteini) salgılıyor. Bu sinyal, bir diğer bağışıklık hücresi olan T hücrelerini kışkırtarak IFN-gamma salgılamalarına neden oluyor.
Bu iki proteinin (CXCL10 ve IFN-gamma) aşırı üretimi, bir "takım çalışması" gibi hareket ederek kalp kası hücrelerine zarar verebilen ve iltihaplanmayı tetikleyen bir zincirleme reaksiyon başlatıyor. Bu durum, özellikle 30 yaş altı erkeklerde daha sık görülüyor.
'Genistein' umudu
Dr. Wu, bu inflamasyonu önlemek için tanıdık bir kaynağa yöneldi: Soya fasulyesi.
Araştırmacılar, soyada bulunan ve hafif östrojen benzeri özellikler gösteren "genistein" adlı maddenin anti-enflamatuar etkisini test etti. Yapılan deneylerde genistein verilen farelerde ve laboratuvar ortamında oluşturulan insan kalp dokusu modellerinde, aşının neden olduğu kalp hasarının büyük ölçüde engellendiği görüldü.
En önemlisi, genistein bu korumayı sağlarken aşının virüse karşı oluşturduğu bağışıklık tepkisini zayıflatmadı.
Dr. Wu, genistein maddesinin ağız yoluyla alındığında emiliminin zayıf olduğunu belirtmekle birlikte, "Kimse tofu yiyerek aşırı doz almış olmaz," diyerek bu bileşenin güvenliğine dikkat çekti.
'COVID'in riski aşıdan 10 kat fazla'
Araştırma ekibi, bulguların aşı karşıtlığına yol açmaması gerektiğinin altını çiziyor. Dr. Wu, mRNA aşılarının pandemiyi hafifletmede muazzam bir iş başardığını belirtti.
Aşıya bağlı miyokardit riski, ikinci dozdan sonra yaklaşık 32 binde 1 iken, genç erkeklerde bu oran 16 bin 750'de 1'e çıkıyor. Ancak Covid-19 hastalığının kendisine yakalanmak, miyokardit riskini aşıya kıyasla 10 kat artırıyor.
Çoğu aşı kaynaklı miyokardit vakasının hafif geçtiği ve hastaların hızla iyileştiği belirtilse de, Stanford ekibinin bu keşfi, gelecekteki mRNA aşılarının daha güvenli hale getirilmesi için kritik bir yol haritası sunuyor.