James Cook'un 8 Ekim 1769'da Gisborne şehrine gelişini temsilen ahşaptan inşa edilen Tuia 250 yelkenlisinin limana yanaşması sonrası bazı vatandaşlar sevinç gösterilerinde bulunurken, adanın yerli halkı Maoriler tepki gösterdi. Cook ve ekibi adaya gelişi sonrası 9 Maori yerlisini öldürmüştü
REKLAMİngiliz kaşif James Cook'un Yeni Zelanda'ya ayak basışının 250. yıl dönümü kutlamaları ada halkını ikiye böldü.
Ünlü denizcinin 8 Ekim 1769'da Gisborne şehrine gelişini temsilen ahşaptan inşa edilen Tuia 250 yelkenlisinin limana yanaşması sonrası bazı vatandaşlar sevinç gösterilerinde bulunurken, adanın yerli halkı Maoriler tepki gösterdi.
Cook'un adaya ayak basması sonrası İngiliz denizciler 9 Maori yerlisini öldürmüş, adada sömürgeleşme süreci başladıktan sonra Maori yerlileri egemenliklerini kaybetmişti.
Düzenlenen kutlamalara yaklaşık 10 bin kişi gelirken, Yeni Zelanda Başbakanı Jacinda Arden törene katılmaması dikkat çekti.
Cook'un gemisinin kopyası olan Tuia 250 yelkenlisinin yetkilisi Dame Jenny Shipley, adanın yerli halkından gelen tepkilerin normal olduğunu söyledi. Shipley, Maori ve Pakeha halkıyla gurur duyduklarını belirterek "Bazıları 250 yıl önce gelen bu insanların topluma katkı sağladığını, bazılarıysa bunu trajik bir müdahale olarak değerlendiriyor." diye konuştu.
İnsanların duygu ve düşüncelerini istedikleri gibi ifade etmelerinin güzel bir şey olduğunu ifade eden Shipley, "Evet protestolar var, insanlar kendi görüşlerini açıkça belirtiyor. Ancak İwilerden (yerli halk) birçok kişi de artık geleceğe bakmak istiyor ve kendileri için ülkede çok geniş bir hareket alanı olduğunu düşünüyor" dedi.
Tören giderleri ve Tuia 250 yelkenlisine ait masrafların vergilerden kesildiğini belirten Maoriler ise, James Cook'un isminin yüceltilmesine tepki gösterdi. Yeni Zelanda Herald gazetesine konuşan Maori bir kadın, "O (James Cook) benim atalarımı öldürdü. Buraya niye geldi ki? Zaten keşfedilmiş bir adaya gelen birinin niye reklamını yapıyorsunuz? Bunu kabul etmek zor." ifadelerini kullandı.
Başbakan Jacinda Arden ise konuyla ilgili olarak Yeni Zelandalıların Cook ile ilgili rahatsız edici gerçekleri kabul etmeleri gerektiğini belirterek, "250. yıl dönümü konusunu ve bazı şeyleri konuşmamız gerekiyor. Cook adaya indiği zaman kaybedilen hayatlarla ilgili bugüne kadar kimse doğru düzgün konuşmadı." dedi.
İngilizler geldi, Maoriler azınlık durumuna düştü
İngiliz denizci James Cook bir görev kapsamında 1767 ile 1771 yılları arasında büyük bir yolculuğa çıkmış, bir sene sonra da Yeni Zelanda'nın kuzeyindeki büyük adanın Tuuranga-nui (şimdiki Gisborne Limanı) sahiline ayak basmıştı. Kaptan Cook ve ekibi adaya geldikten hemen sonra Maori halkından 9 kişiyi öldürerek, adanın diğer bölgelerine uğradı. Keşif çalışmaları sırasında Maoriler ve Pakehalar ile ilişkiler kuran Cook ve ekibi, daha sonra buradaki iki bölgenin Britanya Krallığı'na ait olduğunu ilan ederek sömürgeleşme çalışmalarını başlattı.
Fiji ve Polinezya kökenli yerli halk o dönemde ada nüfusunun bütününü oluştururken şu anda 4.9 milyon olan nüfusun yüzde 16'sını oluşturuyor. Maorilere ait yerli dilleri bilen kişilerin nüfusa oranı ise yüzde 4 civarında.