Rekor kıran küresel sıcaklık serisiyle aşırı sıcaklar, ölümcül seller ve yaygın orman yangınları Temmuz ayında Avrupa'yı vurdu.
REKLAM
AB'nin Copernicus İklim Değişikliği Servisi'nin (C3S) son verilerine göre, bu Temmuz ayı küresel olarak kayıtlara geçen en sıcak üçüncü Temmuz ayı oldu.
En sıcak Temmuz olan 2023'e göre 0,27°C, en sıcak ikinci Temmuz olan 2024'e göre ise 0,23°C daha soğuktu. Geçen ay ayrıca 1850-1900 yılları arasındaki sanayi öncesi ortalamanın 1,25°C üzerinde gerçekleşti ve son 25 ay içinde 1,5°C eşiğine ulaşmayan sadece dördüncü ay oldu.
C3S Direktörü Carlo Buontempo, en sıcak Temmuz ayından iki yıl sonra, küresel sıcaklıklardaki rekor serisinin "şimdilik sona erdiğini" söylüyor.
"Ancak bu iklim değişikliğinin durduğu anlamına gelmiyor," diye ekliyor.
"Temmuz ayında aşırı sıcaklar ve seller gibi olaylarda ısınan bir dünyanın etkilerine tanık olmaya devam ettik. Atmosferdeki sera gazı konsantrasyonlarını hızla dengelemediğimiz sürece, sadece yeni sıcaklık rekorları değil, aynı zamanda bu etkilerin daha da kötüleşmesini beklemeliyiz ve buna hazırlıklı olmalıyız."
Rekor bölgesel sıcaklıklar
Temmuz ayı Avrupa genelinde kayıtlara geçen en sıcak dördüncü ay oldu. Ancak yine de ülkelerin rekor kıran sıcaklıklarla karşılaştığı sıcak noktalar vardı.
İskandinav yarımadası, Finlandiya, Kola Yarımadası ve Karelya'yı içeren coğrafi bir bölge olan Fennoscandia, Avrupa'nın en belirgin ortalamanın üzerinde sıcaklıklarını yaşadı.
Kuzey Kutup Dairesi'nin Norveç kesimindeki bir hava istasyonu Temmuz ayında 13 gün boyunca 30°C'nin üzerinde sıcaklıklar kaydetti. Norveç Meteoroloji Enstitüsü, Temmuz ayının 1901'den bu yana ülkede kaydedilen en sıcak üçüncü ay olduğunu ve sıcaklıkların mevsim ortalamasının 2,8°C üzerinde seyrettiğini açıkladı. Ülkede 12-25 Temmuz tarihleri arasındaki iki haftalık dönem şimdiye kadar kaydedilen en sıcak dönem oldu.
Finlandiya'da üç hafta üst üste 30°C sıcaklık yaşanırken, bilim insanları bunun kayıtların tutulmaya başlandığı 1961 yılından bu yana kaydedilen en uzun seri olduğunu ve bir önceki rekordan yüzde 50 daha uzun olduğunu söyledi. Finlandiya Meteoroloji Enstitüsü'nde iklim bilimci olarak görev yapan Mika Rantanen sosyal medya üzerinden yaptığı paylaşımda bunun "gerçekten eşi benzeri görülmemiş bir sıcak hava dalgası" olduğunu belirtti.
Türkiye, 25 Temmuz'da güneydoğudaki Silopi'de 50,5°C ile ulusal sıcaklık rekoru kırmıştı. Çevre Bakanlığı, ülke genelinde 132 meteoroloji istasyonunun ay boyunca rekor sıcaklıklar kaydettiğini ve bazılarının mevsimsel ortalamalardan 12°C'ye kadar daha yüksek olduğunu söyledi.
İspanya'da aşırı sıcaklar Temmuz ayında yüksek sıcaklıklara atfedilen 1.060 ölümle 2024 yılına göre yüzde 57'lik bir artış gösterdi.
Yağmur Avrupa'da sel felaketine yol açtı
C3S, Temmuz ayında yağışların Orta Avrupa'nın çoğu, Kuzey Fransa, Doğu İngiltere ve Güney İrlanda, Güney İskandinavya, Kuzeydoğu Avrupa bölgeleri, Kuzey İtalya ve Kuzey Adriyatik kıyıları, Kuzey İzlanda, Doğu İspanya ve Batı Rusya'da ortalamanın üzerinde olduğunu söylüyor.
Yoğun yağmur Güney Fransa ve Paris'te şiddetli sellere yol açtı. İtalya'daki şiddetli hava ayın başında Roma ve Piedmont bölgesinde toprak kaymalarına ve sellere neden oldu.
İspanya'da ise Temmuz ayının ortasında Katalonya ve kuzeydoğu İspanya'yı vuran sağanak yağmurun ardından yaygın sel felaketleri yaşandı. Ulusal hava durumu servisi AEMET, Barselona yakınlarında birkaç saat içinde 10 santimetre yağmur yağdığını söyledi.
Ferrodandia, Yunanistan, Balkanlar, Karadeniz kıyıları ve Güney Fransa'da ortalamanın üzerinde seyreden kurak koşullar kendi sorunlarını da beraberinde getirdi.
Yüksek sıcaklık ve kurak koşullar orman yangını riskini arttırıyor
Alışılmadık derecede kuru ve ılık bir baharın ardından gelen sıcak hava ve kuru koşullar, geçtiğimiz ay Güney Avrupa'daki yangınları körükledi.
Temmuz ayı sonunda İspanya birden fazla cephede yangınlarla mücadele etti. Portekiz'de 15 Temmuz itibarıyla 3 binden fazla yangın toplam 10 bin 768 hektar alanı kül etti ki bu rakam geçen yılın aynı dönemine göre üç kat daha fazla. İber Yarımadası, kötüleşen orman yangını riski nedeniyle hafta sonu boyunca alarm durumu ilan etti.
Yunanistan ve Türkiye de binlerce hektarlık alanın yandığı büyük yangınlarla mücadele etti.
Avrupa Orman Yangınları Bilgi Sisteminden alınan son verilere göre, bu yıl AB'de şu ana kadar toplam 353 bin 862 hektar alan yandı - geçen yılın aynı döneminde yanan alanın iki katından fazla.
Temmuz ayında Avrupa'nın bazı bölgelerini deniz sıcak dalgaları vurdu
Ortalama olarak, Temmuz ayındaki deniz sıcaklıkları, 2023 yılında kaydedilen rekorun 0,12°C altında, o ay için kaydedilen en yüksek üçüncü sıcaklık oldu.
Ancak Norveç Denizi, Kuzey Denizi'nin bazı kısımları ve Kuzey Atlantik'in Fransa ve İngiltere'nin hemen batısındaki bir bölgesi Temmuz ayında rekor seviyelere ulaştı.
İngiltere Met Ofisi Temmuz ayı başında ülkenin güneyindeki sularda "önemli bir deniz sıcak dalgası" yaşandığını söyledi. Deniz yüzeyi sıcaklıkları 1980'li ve 90'lı yılların Ağustos ayı başlarına göre daha tipikti.
Ülkenin denizcilik otoritesi, 28 Haziran ve 9 Temmuz tarihleri arasında Portekiz'in güney Algarve bölgesinde de bir deniz sıcak dalgası yaşandığını söyledi. Sıcaklıklar son 20 yılın ortalamasından "önemli ölçüde daha yüksek" olup 25,1°C'ye kadar ulaştı.