UNICEF son 60 yıldır gelişmekte olan ülkelerde çocukların mutluluğu ve eğitimi için çalışıyor. Dünyayı çocuklar için daha güvenli kılmaya çalışan UNICEF’in faaliyetlerini mercek altına aldık. Eğitim standardını yükseltmeye çalışan UNICEF, özellikle Afrika Kıtası’ndaki temel olanaklardan yoksun çocuklara ulaşmayı amaçlıyor.
Güney Afrika fakir bir ülke olmamakla birlikte, eğitim alanında değişken bir özelliğe sahip. Bu yüzden Güney Afrika, kendi kıtasında çocuklar için eğitim standardının yüksek olduğu okullara ihtiyacı olan ve bu yüzden listeye alınan 11 ülkeden biri. Sınıflarda öğrenci sayısının normalin üzerinde olduğu devlet okulları, kız ve erkek çocuklara eğitim imkanlarını eşit bir şekilde sunmakta başarısız görünüyor.
Johannesburg’da Rethusegile Okulu Müdür Yardımcısı bayan Tsele, Güney Afrika’nın eğitim alanında her geçen yıl iyiye gittiği görüşünde:
“Okulumuz bir zamanlar harabe haldeydi. Her yeri dökülüyordu. Yağmur yağdığı ve rüzgar estiği zaman içerde ders anlatmak gerçekten çok zordu. Sınıflarda lambalar bile yanmıyordu.”
Okul binası hala yerinde duruyor ama daha bunun gibi bir çok okulda yaşanan benzer şartlar, eğitimi zorlaştırıyor.
“Bir taraftan okulun daha modern bir yapıya dönüşmesi için tamir edilmesini desteklerken, diğer taraftan çocukların eğitim ve öğretim ihtiyaçlarını karşılamayı da ihmal etmedik.”
Çoçuklar için ferah ve moderm eğitim kurumlarının inşaasını destekleyen UNICEF, bu kurumlarda çocukların her türlü eğitim ihtiyacının mutlaka karşılanmasından yana. Bu sadece eğitim ihtiyacı değil, beslenme ihtiyacının karşılanması anlamına da geliyor. Bu yüzden UNICEF, Güney Afrika’da 1 milyon öğrenciye ulaşmayı hedeflediği “Afrika için Eğitim” projesi kapsamında bu ihtiyaçların karşılanmasına önem veriyor.
UNICEF bu standarda ulaşmak için oluşturduğu eğitim projelerinde sadece okul değil, kimsesiz çocuklar için bakım merkezlerine de yer veriyor. Bu merkezlerde kız ve erkek çocuklar için modern tuvaletler ve temiz su ihtiyacına önem veriliyor. Bu kapsamda 27 bin öğretmene ilave olarak eğitim imkanı sağlanıyor.
“Şimdi daha iyi anlıyorsunuzki, daha iyi eğitim için sahip olduğunuz dine ya da kültüre karşı çıkmanız gerekmiyor…”
Vatandaşlık dersleri, çocukların töre, kültür ve batıl inançlar ile hayatın gerçeklerini ayırt etmeye, bunlara anlamaya yardımcı oluyor. Kız ve erkeklerin okumalarını cesaretlendiren Herkes için Eğitim Derneği de, öğrencileri yaşadıkları toplumda daha iyi ileşitim kurma ve bir arada yaşamayı teşvik ediyor.
“Bunun faydalarını görmeye başladık. Öğrencilerin derse katılımları hatta ders notlarının bile yükseldiğini fark ettik.”
Güney Afrika’daki olumlu gelişmeler, 2015 yılı için konulan hedeften bir hayli uzak olsa da, kıta genelinde 5 milyon çocuk bu projeden faydalandı.
2015 yılı için Afrika genelinde koyduğu hedefe ulaşmaya çalışan UNICEF bu yolda elbette bir çok zorlukla karşılaşmakta. Projeyi eleştiren kesimler, UNICEF’in başarılı olacağından kuşkulu. Ancak UNICEF Genel Direktörü Anthony Lake, hedeflerine ulaşma konusunda umutlu.
Daha önce ABD Başkanı Nixon, Kissinger, Clinton ve Obama ile birlikte çalışan Anthony Lake, şimdi 190 ülkede faaliyet gösteren UNICEF’in direktörlüğünü yapıyor.
Euronews: Bir yıldır UNICEF’in başında bulunuyorsunuz. Bize, son bir yılda en büyük başarınızın ve en büyük hayalkırıklığınızın ne olduğunu anlatır mısınız?
“Bence başarılarımızın üzerinde konuşmak için henüz çok erken, yaşadığımız hayalkırıklıklarını ise hiç konuşmamayı tercih ederim. Karşılaştığımız en büyük zorluk, ya da buna bir fırsat diyelim, tüm konsantrasyonu dünya genelinde temel olanaklardan yoksun çocuklara yönlendirmek. Sağlık konusunda daha dikkatli olabiliyoruz ancak konu eğitime gelince aynı hassasiyeti göremiyoruz.”
Euronews: Yani eğitimin yeterince ilgi görmediğini mi söylüyorsunuz?
“Eğitim her yıl gittikçe daha çok ilgi görmeye başlıyor. Bizim koyduğumuz bir hedef var ve eğitim standardını yükseltmeye çalışıyoruz. Bu yönde gösterdiğimiz çabaların da katkısı var. Yeterince ilgi görmemesinin sebebi bence eğitim imkanlarının adil bir şekilde verilememesi.”
Euronews: Konuşmanızda hedeflerinizden bahsettiniz. Hedeflerinizden biri de 2015 yılından önce evrensel eğitim standardını yakalamak. Bu hedefi gerçekçi buluyor musunuz?
“Bence bu ulaşılabilir bir hedef. Bunu kendimize hedef olarak belirlediğimiz için bunu yapmak zorunda hissediyoruz kendimizi.”
Euronews: Kız çocukların eğitimi ile ilgili olarak, geleneksel inanışlar ile eğitim ihtiyacı konusunda nasıl bir denge unsuru var. Bu dengeyi kurmakta zorlanıyor musunuz?
“Bu çok önemli bir soru. Biz daha çok koyduğumuz hedefe kilinlenmiş durumdayız ve eğitim programımızı uygulama gayreti içindeyiz. Bu da daha çok okul, daha çok öğretmen ve daha modern eğitim araçları…İnsanların akıllarında olan şey onlar için en önemli unsur oluyor. İnsanların düşüncelerini diğer toplumları örnek göstererek değil daha çok yerel değerleri sevdirerek, kendi toplumlarında yaşayan liderler vasıtasıyla değiştirebilirsiniz. Bu liderler, ‘bir dakika, kızlarımızı okutmalıyız, bu bu şekilde yürümez’ derse o zaman bazı şeyler değişebilir. Bu değişimi sağlamak için farklı ülkelerden uzmanlar çağırmaya gerek yok. Çünkü insanlar bazen dış etkenlere tepki gösterebiliyorlar.Bunu yerel değerleri benimseterek yapmalısınız.”
Eğitimde eşitlik UNICEF’in gerçekleştirmek istediği en büyük hedeflerden biri. UNICEF, Pakistan’da sel felaketinin vurduğu bir kasabada varolan eğitim anlayışını değiştirmeye çalışıyor. Burdaki okulu yerle bir eden sel felaketi, kız çocukların eğitimine yönelik anlayışı da yıkabilir.
Çocuklar, geçen yıl sel felaketinin vurduğu bölgede bulunan eski okul binasının bahçesinde oynuyor. 11 yaşındaki Nur Hatun, selin yaşandığı sırada suyun ulaştığı yüksekliği gösteriyor. Okulun alt yapısı tamamen yok olmuş durumda. Yapılan kontrollerde binanın emniyetsiz olduğu saptanmış. Pakistanlı Nur Hatun’un sözleri, eğitime susamış olduğunu gözler önüne seriyor:
“Okulumu çok özledim. Binanın yeniden tamir edilmesini ve eğitim-öğretime açılmasını gerçekten çok istiyorum.”
Eski okul binasının bulunduğu yere geçici bir eğitim merkezi kurulmuş. Sel felaketi, milyonlarca kız çocuğun eğitimden mahrum kaldığı bir ülkede, değişim için bir fırsat sunmuş bulunuyor. UNICEF’in Pakistan Temsilciliği’nde görevli Kate Allen, eğitim faaliyetlerinin bölgede takdir edildiğini söyled:
“Burada sadece kız çocuklarında değil, velilerde de sevinç içgüdüsüne şahit olduk. Özellikle veliler, ‘aslında kız çocuklarımızı okula göndermemiz lazım, güzel şeyler öğreniyorlar’ şeklinde düşünmeye başladılar.”
Punjab’da yaşayan 9 yaşındaki Aksa Rahman’ın hikayesi, zihniyetin değiştiğini açıkça gösteriyor. Aksa Rahman’ın eğitimi sel felaketinden sonra aksadı. Bunun üzerine Rahman, geçici bir eğitimini geçici bir merkezde sürdürdü. Şu an kendine güveniyle birlikte 4.yılını okuyor.
“Her ne kadar bir çok zorlukla mücadele ediyor olsak da, okula gelmeye devam edeceğiz.”
Aksa Rahman’ın ailesi, kızlarının diğer kız çocuklardan daha parlak bir geleceğe sahip olacağına inanıyor.
“Daha iyi bir gelecek için çocuklarımı eğitiyorum. Okumuş kız çocuklarımız evlendikleri zaman da daha çok saygı görecekler.”
“Fakirlik ve cahillikten kurtulmak için çocuklarımızı okula gönderiyoruz. Maddi zorluklar içeresindeyiz, bazen çocuklarımızın karnını bile zor doyuruyoruz. Ama ısrarla onları okula gönderiyoruz daha iyi bir gelecek için.”
Yıkılan okulun yerine yapılan geçici eğitim merkezinin ilk öğrencisi Muhammed Hasib, şanslı öğrencilerden..
Sel felaketinde okulumuzun büyük bir kısmı yıkıldı. O zaman ağlamıştım, gerçekten çok üzülmüştüm.”
Pakistan’da hayat selden sonra yeniden normale dönerken, bir çok aile için çocuğunu okula göndermek öncelik değil.