İsrail Gazze Şeridi’ne karşı Bulut Sütunu adını verdiği operasyonla saldırıya geçerken, silah seslerinin kesilmediği Ortadoğu tekrar kan gölüne döndü.
Adını Tevrat’tan alan operasyonun zamanlaması ise ilgi çekici. İsrail 22 Ocak 2013’de erken genel seçimlere giderken, bundan önceki seçimlerde yaşanan senaryo bir kez daha hayata geçti.
2001 seçimleri öncesi Ariel Şaron’un ikinci intifadayı başlatan provokatif Mescid-i Aksa ziyareti, 2006 seçimleri arefesinde çıkan Lübnan savaşı ve 2009 seçimleri öncesi 1000 den fazla Filistinlinin hayatını kaybettiği Gazze’ye yapılan kanlı saldırılar.
Uzmanlara göre gerçekleştirilecek seçim bu saldırının bir ayağını oluştururken, özellikle Filistin yönetiminin Birleşmiş Milletler’de yeni statü talebi çalışmalarıyla aynı döneme denk gelmesi dikkatleri çekiyor.
Filistin’in BM Daimi Gözlemcisi Riyad Mansur, İsrail’in niyeti ne olursa olsun amaçlarından vazgeçmeyeceklerini söyledi.
Mansur, “Yaptığımız iş çok anlamlıdır. İnanıyorum ki İsrailli liderler, bizim, Arapların ve uluslararası toplumun, Filistin Devleti’ni gözlemci statüsüne yükselterek Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nda tanınması konusunda başarılı olmasından çok korkuyorlar.” şeklinde gelişmeler hakkında açıklamada bulundu.
Öte yandan Gazze’deki gelişmenin 1979 İsrail-Mısır Barış Antlaşması’nı tehdit etmesinden korkuluyor.
Zira Kahire yönetimi Tel Aviv Büyükelçisi’ni vakit kaybetmeden çekerken, Mısır Başbakanı Hişam Kandil’in cuma günü Gazze’ye gideceği açıklandı.
euronews muhabiri Giovanni Magi, akla gelen soruların cevabını almak için Paris’teki Uluslararası ve Stratejik İlişkiler Enstitüsü (IRIS) Müdürü Pascal Boniface’la bir araya geldi.
Giovanni Magi, euronews:
Sizce Gazze’de şu anda yaşanan şiddet olaylarının arkasında Filistin’in gözlemci statüsü istemesi mi yoksa İsrail seçimleri mi var?
Pascal Boniface:
Bu parlamanın arkasında stratejik bir anlam var. Bir tarafta İsrail ile Suriye arasındaki tansiyon ve Doha anlaşmasını takiben Devlet Başkanı Esad’ın izolasyonu.
Gerçek şu ki Suriye roketlerinin İsrail’e düşmesi Tel Aviv’i korkuttu.
Aynı zamanda Ocak ayında İsrail Seçimleri ile bağlantılı bir takvim var ve güvenlik bakımından güçlü görünen liderler oyları alacak.
Hamas, BM’de Filistin’in oy alabilecek olmasından mutlu değil fakat bu olabilir çünkü hala Avrupa’nın nasıl bir tepki vereceğini bilmiyoruz. Genel Kurul’da veto hakkı olmadığı için Filistin pekala çoğunluğu elde edebilir ve bu Hamas için kötü olur.
euronews:
Sizce 2008-2009’da yaşanan senaryo tekrar gerçekleşebilir mi? İsrail Ordusu’nun geniş kapsamlı operasyonu büyük bir sivil kayıplara neden olabilir mi?
Pascal Boniface:
Bu göz ardı edilemez. Fakat İsrail, bölgedeki bir numaralı tehdidin Filistinliler değil İran olduğunu iddia ettiği bir dönemde uluslararası bir kınama ile karşı karşıya kalacaktır.
Gazze’nin karadan işgali çok zor çünkü Hamas 2008’den bu yana antitank füzeleri depoluyor.
Bu politik ve askeri açıdan İsrail Savunma Güçleri için bir tuzak olabilir ve daha fazla Filistinlinin ölmesi, İsrail karşıtı medya savaşını tetikleyebilir. Bu durum herhangi bir BM oylamasını etkileyecektir.
euronews:
Kalıcı bir çatışma ortamından İsrail’in mi Hamas’ın mı çıkarı olur?
Pascal Boniface:
Bundan ülkeyi nasıl yönettiğini, koruduğunu ve askeri gücü politik olarak kullandığını göstermek isteyen Likud ve İsrail hükümeti yarar sağlar. Bu çatışmalarda Hamas’ı İsrail’in bir numaralı tehdidi haline getiriyor. Bununla birlikte İsrail Filistin arasındaki çatışma var. Öte yandan İsrail ile müzakerelerin destekçileri ve güç kullanılmasını isteyenler arasında politik bir çatışma var. Aynı şeyi Hamas ile Filistin yönetimi arasındaki bölünmede de görüyoruz.
euronews:
Bu saldırılar zaten kırılgan bir şekilde devam eden İsrail Mısır ilişkilerini etkiler mi?
Pascal Boniface:
İş bu noktaya gelmeyecektir. Mısır İsrail ile savaşa girmeyecektir. Ama aracı olabilir. İsrail askeri ekipman ve güç bakımından Mısır’ın çok ilerisinde. Eğer Mısır askeri bir hareketin içinde olursa bozguna uğrayacak ve uluslararası toplumun önünde küçük düşecektir. Hiçbir devlet bu riski almaz.
Diplomatik ilişkiler zarar görecektir fakat savaş olmayacaktır. Çünkü İsrail’in büyük bir gücü var ve Mısır böyle bir çatışmaya girerse 1,3 milyon Dolarlık Amerikan askeri yardımından da yoksun kalacaktır.