REKLAMTüm dünya Kuzey Atlantik Paktı Örgütü’nün (NATO) Galler’de düzenleyeceği iki günlük zirveye kilitlenmiş durumda. 60 devlet ve hükümet başkanının bir araya geleceği zirvede Rusya ile yaşanan gerginliğe ve Irak Şam İslam Devleti tehditine karşı alınabilecek kararlar masaya yatırılacak.
Gündemin ilk sırasındaki Ukrayna ve Rusya arasındaki gerginlik zirveye damgasını vurmuş durumda. Ukrayna’nın NATO üyesi olmaması Rusya’ya karşı alınacak ortak tavırda bazı ülkelerin çekimser kalmasına neden oluyor.
Bu yüzden de Kiev’e silah yardımının yapılıp yapılmayacağı hararetli tartışmalara konu olacak. Ayrıca üyeler Rusya’ya yeni mali yaptırımlar konusunu da karara bağlanmak zorunda.
Bununla birlikte zirvede Kiev’in NATO’ya üyeliği ise görüşülmeyecek. Ama Avrupa’nın doğusunda sadece 48 saatte konuşlanma gücüne sahip, 4 bin kişilik bir askeri birliğin oluşturulması için düğmeye basılması bekleniyor.
Zirvede mercek altına alınacak diğer bir konu da Irak Şam İslam Devleti tehdidine karşı ne gibi tedbirler alınacağı. Washington yönetimi bu tehlikeye karşı uluslararası bir koalisyon kurulması çağrısı yapacak.
Avrupa ve yakın Doğu’daki sorunlar ise bu zirvede Afganistan’ı arka plana attı. Ülkede bulunan tüm yabancı askerlerin çekilme süreci bu sene sonunda tamamlanmış olacak. Düzenlenen son cumhurbaşkanlığı seçiminde sonuçlara itiraz edilmesi bir siyasi boşluğun doğmasına ve Taliban’ın bu durumdan faydalanmasına yol açabilir.
Zirvenin diğer bir önemli yanı da Genel Sekreter Anders Fogh Rasmusen’in katıldığı son toplantı olması. 5 yıllık görevini tamamlayan Hollandalı politikacı, genel sekreterliği Norveç eski başbakanlarından Jens Stoltenberg’e devredecek. Stoltenberg görevine 1 Ekim itibariyle başlamış olacak.
NATO-Rusya arasından tansiyon giderek yükselirken Ukrayna siyasi çekişmelerin odağında bulunuyor. Rusya’nın NATO Daimi Temsilcisi Alexander Grushko euronews’in sorularını cevapladı:
euronews, Andrei Beketov: Sayın Grushko, Galler’de yapılacak NATO zirvesinde Rusya masaya yatırılacak. Rusya’nın zirveye davet edilmemesini nasıl değerlendiriyorsunuz ?
Alexander Grushko: “Ortak zirve düzenleme söz konusu değildi. Ancak Nisan ayında NATO üyeleri Rusya ile işbirliği projelerinden tek taraflı olarak çekilince, bu artık mümkün değildi. Sorunları kendi aralarında konuşsunlar.”
euronews: Rusya zirvede büyük olasılıkla açıklanacak olan NATO’nun Doğu Avrupa’da daha aktif olma planını nasıl değerlendiriyor ?
Alexander Grushko: “Olumsuz karşılayacak. Biz duruşumuzu gizlemiyoruz. Bizler daha önce de birçok kez Rus sınırında, karada, havada ve denizlerde aktivitenin yoğunlaşmasından rahatsızlık duyduğumuzu dile getirdik. Bu bizi birçok sebepten dolayı endişelendiriyor. Öncelikle NATO’nun aktivitelerinin yoğunlaşması için bir sebep yok.”
euronews: Ancak Doğu Avrupa ülkeleri saldırı olarak niteledikleri Rusya’nın Ukrayna’daki davranışından dolayı güvenlik sorununu dile getiriyor. Haklı oladukları söylenemez mi ?
Alexander Grushko: “Bu endişeler yersiz. NATO ve diğer Avrupa ülkeleri tarafından sunulan belgelerin gerçeği yansıtmadığını birçok kez ispat ettik. Bölgede istikrarsızlık yaratabilecek askeri birlik ve teçizat bulunmuyor. Genel olarak, tepkilerin fobiden kaynaklandığını güvenlik endişeleri ile bağlantılı olmadığını düşünüyorum. Fobi tank ve askeri birlik gönderilerek giderilmez. Bu yüzden birçok ülke kendi toplumlarında yaşanan sorunlara bakmalı.”
euronews: NATO zirvesine katılanların bazıları Rusya’yı sürekli temel kuralları ihlal etmekle suçluyor. Bu yüzden kendileri de buna bağlı olmadıklarını belirtiyor. Bu belge sizin için önemli mi?
Alexander Grushko : “Bu durumda, NATO bölgesel ve küresel güvenliği ciddi anlamda zayıflatabilecek bir yola girdi. Bir yandan NATO Rusya’ya karşı askeri hazırlık yapıyor, öte yandan NATO’nun tek başına çözemeyeceği sorunlar varken Rusya dahil uluslararası aktörler ile işbirliği kapasitesini zayıflatıyor.”