Evrensel Temel Gelir: Yoksulluğun sonu mu yoksa sadece bir rüya mı?

REKLAM

İsviçre ‘Evrensel Temel Gelir’ (Universal Basic Income)sistemini uygulamaya geçirmek için dünyada referanduma giden ilk ülke olacak. Gelin bu sistemin nasıl işlediğini, artı ve eksileriyle, destekleyenlerin ve karşı çıkanların görüşleriyle anlatalım:

Evrensel Temel Gelir nedir?

Halihazırda devletin sosyal yardımları, kişisel bazda, ilgili vatandaşın geliriyle orantılı olarak ödeniyor. Burada birçok farklı Evrensel Temel Gelir modelinden bahsetmek mümkün. Ancak bu sistemin genel fikri, devletin bireylere gelirleri ne olursa olsun önceden belirlenmiş bir miktarda ödeme yapması.

İsviçreli yetkililer, bu ödemenin ne kadar olacağıyla ilgili henüz kesin bir açıklama yapmadı. Ancak bu sistemin savunucuları yetişkin bireyler için 2,500 İsviçre frankı (2,259 euro), çocuklar içinse 627 frank (564 euro) öngörüyor.

Bu sistem neden şu an gündemde?

Gündemde çünkü İsviçreliler 5 Haziran cuma günü, bu sistemin uygulamaya geçip geçmemesine karar vermek için sandık başına gidiyor

İsviçre anayasasına göre ülkede 100 binden fazla imza toplayan her popüler hareket, anayasada değşikliğe gitmek için oylamaya gidilmesi önerisinde bulunabilir.

5 Haziran’daki referandumda ise sadece bu sistemin uygulamaya geçirilip geçirilmemesi oylanacak, detayları değil.

Bu sistemin destekçileri ne diyor?

Evrensel Temel Gelir’i destekleyenler bu sistemin yoksulluk ve eşitsizlikle mücadelede etkili olacağını aynı zamanda da sosyal yardımları almak için yapılan bürokratik giderleri azaltacağını iddia ediyor.

Destekçileri aynı zamanda bu sistemin bireyleri istedikleri işi seçmekte daha özgür hale getireceğini, girişimciliği arttıracağını iddia ediyor.

Bunların yanında sistemin gençlerin eğitimlerini uzatmaya teşvik edici ve kadın ile erkek arasındaki gelir adaletsizliğini azaltıcı etkileri olacağını düşünenler de var..

### Yoksa bu sistem sadece “sosyalist bir hayal” mi?

Bu sistemi eleştirenler, Evrensel Temel Gelir’in ‘sosyalist bir hayal’den ibaret olduğunu, çalışmamaya teşvik edeceğini ve işverenleri de daha az maaş vermeye yönelteceğini savunuyor..

Karşı çıkanlar, böyle bir sistemin aşırı maliyetli olacağını ve bu maliyeti karşılamak için yüksek vergilerin uygulamaya gireceğini kaydediyor. Yüksek vergi demek işyerlerinin ve işgücünün başka ülkerele kaçarak bu ödemeden faydalanma yoluna gidebileceği anlamına geliyor.

Başka hangi ülkeler bu sisteme geçmeyi tartışıyor?

Finlandiya bu sistemi test etmek için Ocak 2017’de uygulamaya geçecek bir ‘pilot proje’ yürütüyor.

Kanada’daki Liberal Parti kongresinde ise ‘yoksullukla mücadele stratejisi’ adıyla. bu sisteme benzer bir sisteme onay verildi.

Hollanda’da Utrecht belediyesi ve üniversitesi bu konuda ortaklaşa bir araştırma yürütüyor.

Evrensel Temel Gelir hakkında ne dediler?

Alman filozof Eric Fromm: “Garanti edilmiş bir gelir sadece özgürlüğü bir slogandan bir gerçekliğe dönüştürmekle kalmaz, aynı zamanda batı inanışları ve modernizminin kökeninde olan bir teoriyi hayata geçirir: bir insan koşulsuz şartsız yaşama hakkına sahiptir.”

Martin Luther King, Amerikan medeni hakları hareketinin lideri: “Yoksulluğun önüne geçmenin tek yolu garanti edilmiş bir gelirin sağlanmasıdır. Yoksullukla mücadele politikalarını uygulamaya koymadan önce, barınma ve eğitim sorunlarını yoksulluğu tamamen yok edebilecek bu sistemin getirilmesiyle çözebiliriz.”

Declan Gaffney, Londra Belediyesi’nin eski danışmanı: “Bu sistem hükümet ile piyasa arasında bir işbölümü öngörüyor. Burada hükümetin rolü ekonomik güvenceyi sağlayıp geliri yeniden dağıtmaktır.”

Konuyla ilgili daha detaylı bilgileri İngilizce olarak buradaki , buradaki ve buradaki ve buradaki kaynaklardan okuyabilirsiniz.