Birleşmiş Milletler ne işe yarar?

REKLAM

Birleşmiş Milletler Genel Sekreterliği’ne Portekiz’in eski Başbakanı Antonio Guterres seçilirken, BM’nin günden güne gücünü kaybetmesi güvenilirlik sorununu tekrar gündeme taşıdı.

António Guterres déclare accueillir avec « gratitude et humilité » sa désignation au poste de Secrétaire général https://t.co/Oaj4MhtMFEpic.twitter.com/KNuaTskvNE

— Nations Unies (ONU) (@ONU_fr) 13 octobre 2016

Dünya barışı ve güvenliğini korumakla yetkili uluslararası örgütün, son yıllarda Suriye savaşı gibi küresel sorunlara cevap bulamaması, “BM ne işe yarar?” sorusunu akıllara getirdi.

Örgütün küreselleşen siyasi problemlere çözüm bulamayışı, uzun süreli reformlar hayata geçirememesi ve eski Genel Sekreter Ban ki-moon’un içeride ve dışarıda söz sahibi olamaması örgüte olan güveni azalttı.

BM ne zaman hangi amaçla kuruldu ?

Birleşmiş Millet Örgütü 26 Haziran 1945’te kuruldu. İkinci Dünya Savaşı sonlanmış, Hiroşima ve Nagasaki’de atom bombasıyla 200 bin kisi yaşamını yitirmişti. “Adalet ve güvenliği, ekonomik kalkınma ve sosyal eşitliği uluslararası alanda tüm ülkelere yaymayı amaç edinmiş küresel bir kuruluş” dünyayı değiştirmeyi hedeflemişti.

İkinci Dünya Savaşı’nın ardından Soğuk Savaş yaşandı, sonra da Ruanda ve Bosna savaşı… Toplu katliamların ve insanlık dramlarının yaşandığı bu savaşların önüne geçmeyen BM, ne savaşın gelişini tahmin etti, ne de önleyebildi. Savaş sırasında sivil halkı korumakta aciz kaldı. BM şimdiyse sembolü Halep olan Suriye savaşıyla aynı eleştirilerle karşı karşıya.

BM’nin 7. Genel Sekreteri Kofi Annan 2005’te görevi sonlanırken şu çağrıda bulunmuştu: “Tüm üye devletleri Güvenlik Konseyi’ni tüm uluslararası toplumda daha geniş temsilciler edinmeye davet ediyorum. Ve yenilenen Güvenlik Konseyi’nin ne zaman güç kullanılması gerektiği konusunda açık bir şekilde karara varmalarını tavsiye ediyorum. “

BM’nin en güçlü organı Güvenlik Konseyi

Birleşmiş Milletler’in üye ülkeler arasında güvenlik ve barışı korumakla yükümlü en güçlü organı olan Güvenlik Konseyi, aylar boyunca Suriye sorunu üzerinde kafa yordu. Uzmanlar bu organın reformdan geçmesi gerektiğine inanıyor.

Güvenlik Konseyi’nin 15 üye ülkesi bulunurken bunlardan sadece beşinin veto hakkı bulunuyor (Fransa, ABD, İngiltere, Çin, Rusya). Güvenlik Konseyi’nin önerilerini destekleyen G4 ülkeleri (Brezilya, Almanya, Hindistan ve Japonya) üye sayısının 25’e çıkartılması gerektiğini savunuyor.

BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Zeyd Raad El Hüseyin: “Güvenlik Konseyi geçtiğimiz hafta Halep’teki çatışmaların durdurulması konusunda bir karar alma hususunda yetersiz kaldı. Güvenlik Konseyi denince aklımda hep şu soru belirmiştir: Kim için güvenlik. Halep’in doğusundaki sivil halka yönelik bir güvenlik olmadığı kesin.”

İnsani yardım konusundaki tecrübeleri ve sahadaki çalışmalarıyla ün salan BM’nin yeni Genel Sekreteri Antonio Guterres’in kuruma kendi imajını yansıtıp dünya barışını sağlama misyonunu yerine getirip getiremeyeceğini önümüzdeki aylarda Suriye sınavıyla görmüş olacağız.

Peace
Justice
Human dignity
Tolerance
Solidarity

António Guterres' vision as next UN Secretary-General, see more: https://t.co/fe8pwQc7Qvpic.twitter.com/AhbzuwwWxr

— United Nations (@UN) 13 octobre 2016