Fransa'da tartışmalı "katı eşitlik" kuralı radyo ve televizyonlar için devreye girdi. Peki bu kural medya kuruluşlarına ne getiriyor?
REKLAMFransa ilk turu 23 Nisan’da yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimlerine hazırlanırken, adaylar propaganda çalışmalarına da hız vermiş durumda. Seçim süreci medya kuruluşlarına da sıkı kurallar getiriyor.
Yarışta 11 aday yer alırken, Fransa’nın RTÜK’ü olarak tanımlanabilecek Fransa Yüksek İşitsel-Görsel Konseyi’nin (CSA) kurallarına göre 10 Nisan günü başlayan ve 21 Nisan’da son bulacak resmi kampanya sürecinde yayıncı kuruluşlar her cumhurbaşkanı adayına tam olarak eşit süre vermek zorunda.
Eşitlik yasası radyo ve televizyon kanallarının başını ağrıtsa da bu daha küçük adayların medyada görünmesine ve sesini duyurmasına olanak veriyor.
Geçtiğimiz haftalarda adayların açıklanmasının ardından daha esnek uygulanan kural seçimin önde gidenleri olarak gösterilen Marine le Pen ve Emmanuel Macron gibi isimlerin medyada daha fazla görünür olmasını sağladı.
Katı eşitlik
Ancak bu esneklik artık sona erdi ve katı eşitlik ilkesi tekrar yerini aldı. Bu da yayıncı kuruluşların her 11 adaya eşit dakikada süre ayırması gerektiği anlamına geliyor.
Kural, Mars’ı kolonileştirmek isteyen Jacques Cheminade ve Fransa’yı yürüyerek dolaşan merkeziyetçi Jean Lassalle gibi yüzde 5’i geçmeyen oy oranlarına sahip adayların görünürlülüğünü arttıracak.
Buna karşın yıllardır yayıncı kuruluşlar bu katı eşitlik kuralına uymak konusunda büyük zorluklar yaşarken, milletvekilleri de bu sesi duyarak önceki senelerde 5 hafta olan süreyi bu yıl 2 haftaya çekti.
Destekçileri ve karşıtları
CSA, demokratik tartışmayı teşvik etmek ve daha az kaynak sahibi daha küçük adaylara eşit şans vermek için kesinlikle eşit yayın süresinin kuralının gerekli olduğunu savunuyor.
Kuralın destekçileri de Fransa’nın Beşinci Cumhuriyeti’nde, tek seçmen adayların sayısını sınırlamak için hali hazırda çok fazla eleme yapıldığını savunuyor. Bir kişinin seçimde aday olabilmesi için 500 seçilmiş vekil tarafından incelenmesi ve daha sonra adaylıkların Anayasa Konseyi tarafından denetlenmesi gerekiyor. Bu süreçten sonra her aday televizyon ve radyo da iki hafta için eşit süreye sahip olabiliyor.
Ancak pek çok siyasi editör bu kurala katılmıyor. Fransız Inter Radyosu’ndan Frederic Metezeau “çoğulculuk herkese adil oranda söz verir, bu aritmetik eşitlik değildir” diyerek, “matematiksel değil editöryel olmayız” değerlendirmesinde bulunuyor.
Gözlemciler
Radyo ve tlevizyon yayıncıları söz konusu eşitlik kuralına sıkı bir şekilde uymak zorundalar. Le Parisien gazetesine göre CSA, her gün yaklaşık 40 saatlik siyasi programların takibi için 15 kişilik bir ekip kurmuş durumda.
CSA, kurala uymayan yayıncılara ceza uygulayabilir. Büyük bir ihlal durumunda yayın lisanslı iptal edilebilir. Ancak uygulamada buna çok ihtimal verilmiyor. Şikayet gelmesi durumunda yayıncıdan açıklama yapması ve düzeltici önlem almaları istenebilir.