WikiLeaks'in basın sözcüsü Julien Assange, 7 yıl sonra İngiltere'de tutuklandı. 2010 yılından beri yayımladığı gizli belgelerle dünya kamuoyunun en çok tanınan isimlerden biri haline gelen Julian Assange kimdir? Neden sığındığı Ekvador Büyükelçiliğin'den gönderildi? Bundan sonra ne olacak?
REKLAMJulian Assange, 2012'de sığındığı Londra'daki Ekvador Büyükelçiliği'nden yedi yıl sonra İngiliz polisi tarafından çıkarıldı. WikiLeaks ile adı özdeşleşen 47 yaşındaki Avustralyalı aktivist, 'kefalet kurallarını ihlal ettiği' gerekçesiyle mahkeme kararıyla tutuklandı. 'Gizli bilgi hırsızlığı'yla suçlandığı ABD tarafından da iadesi isteniyor.
Peki 2010 yılından beri yayımladığı gizli belgelerle dünya kamuoyunun en çok tanınan isimlerden biri haline gelen Julian Assange kimdir? Neden sığındığı Ekvador Büyükelçiliğin'den gönderildi?Akıbeti ne olacak?
WikiLeaks'le tanınan Julian Assange kimdir? Neyi savunuyor?
Aslen Avustralyalı bir bilgisayar programcısı olan Julian Assange, bütün dünyada internet aktivisti, WikiLeaks adlı internet sitesinin editörü ve basın sözcüsü olarak tanındı.
2006 yılında kurulan WikiLeaks sitesinin yönetim kurulunda yer alan Assange, birçok kez WikiLeaks'in kurucularından olmadığını vurgulamıştı. Ancak, eski WikiLeaks çalışanları Assange'ın siteye yüklenen belgelerde onay hakkının olduğunu söylüyor Ayrıca diğer bütün site çalışanları gibi Assange da site için ücretsiz ve gönüllü olarak çalıştı.
Radikal bir şekilde ifade özgülüğünü ve şeffaflığı savunan Asssange, bilgiyi gizli tutmak sayesinde hükmünü sürdüren ve halkını temsil etmeyen yönetimlerin bu bilgilerinin ifşa edilmesi gerektiğini savunuyor. Başta ABD olmak üzere birçok ülke WikiLeaks'in gizli belgeleri ifşa ederek birçok kişinin güvenliği tehlikeye attığı suçlamasında bulunuyor.
WikiLeaks neleri ifşa etti?
2010 yılının Temmuz ayında WikiLeaks çoğu Afganistan'daki savaşla ilgili gizli ABD ordu raporlarından oluşan 91 binden fazla belge yayımladı. Aynı yılın Ekim ayında, 2004-2009 yılları arasındaki Irak savaşıyla ilgili 400 bin kadar gizli belgeyi kamuoyuna sızdırdı. ABD askerlerinin Irak'ta bir helikopterden ateş açarak 18 sivili öldürdüklerini gösteren görüntüler ile WikiLeaks dünya çapında manşetlerdeydi.
Assange neden Londra'daki Ekvador Büyükelçiliğine sığındı?
ABD'de tarafından hakkında tutuklama kararı çıkacak iddialarıyla, Assange, 2012'den beri Londra'nın Knightsbridge semtindeki Ekvador Büyükelçiliği'nin bir odasında yaşıyor.
İsveç, Assange hakkında, 2010 yılında iki kadına cinsel tacizde bulunduğu iddiaları nedeniyle yakalama ve tutuklama kararı çıkartmıştı. Hakkındaki suçlamaları reddeden Assange, iddiaların WikiLeaks sızıntılarına kızan ABD'li yetkililerce uydurulduğunu savunmuştu.
Daha sonraki süreçte İngiliz mahkemesi Assange'ın İsveç'e iadesine karar vermişti. Assange, hakkındaki iade kararının ardından İsveç'e iade edilmesi halinde ABD'ye gönderilme riski bulunduğu için Haziran 2012'de Ekvador'un Londra Büyükelçiliğine sığındı.
İsveç mahkemesi, 2017'de Assange hakkındaki davaları düşürdü. ABD karşıtı olan Ekvador'un eski lideri Rafael Correa, Assange'ın siyasi iltica başvurusunu kabul etmiş ve vatandaşlık vermişti. Ancak yapılan seçimlerle Lenin Moreno'nun başa geçmesi, Ekvador ile Assange işbirliğinin sonu olarak yorumlandı.
- Assange, İngiltere'de kefalet kurallarını ihlal ettiği gerekçesiyle tutuklandı
- BM yetkilileri Wikileaks'in kurucusu Assange'ın serbest bırakılmasını ve tutuklanmamasını istedi
Ekvador neden Assange'ın sığınma hakkını sonlandırdı?
Geçen yıl yapılan seçimle iktidara gelen Moreno'nun ABD’ye daha yakın olduğu biliniyor. Moreno hükümeti mart ayında Assange'ın internetini kesmiş ve onu bir hükümlüden daha az hakla hücre hapsi koşullarına sokacak şekilde telefon görüşmesi yapmaktan ve avukatları dışında ziyaretçi kabul etmekten yoksun bırakmıştı. Ekvador Dışişleri Bakanı Jose Valencia ise Assange’ın sonsuza kadar elçilikte kalmasının mümkün olmadığını söylemişti.
11 Nisan'da Ekvador, Assange'a verdiği sığınma hakkını kaldırdığını açıkladı, hemen ardından Assange'ın gözaltı haberi geldi.
Ekvador Assange'ın tutuklanmasına ne dedi?
Ekvador Devlet Başkanı Lenin Moreno, "Uluslararası sözleşmeleri ve günlük yaşam protokollerini defalarca ihlal ettiği" gerekçesiyle ülkesinin, Assange'ın sığınma statüsünü geri çektiğini belirtti.
Uluslararası hukuka göre, sığınma hakkı vermenin ya da geri almanın egemen bir ülkenin hakkı olduğunu kaydeden Moreno, "nezaketsiz ve agresif tavırları ve bağlı olduğu kuruluştan ülkeye yönelik düşmanca ve tehditkar söylemler" nedeniyle Assange’a verilen sığınma hakkının sürdürülemeyeceğini ifade etti.
REKLAMDiğer yandan, Assange'ın "işkence ya da ölüm cezasıyla karşılaşabileceği bir ülkeye gönderilmemesi konusunda İngiltere'den garanti vermesini rica ettiğini" belirten Moreno, İngiltere'nin de "kendi kuralları doğrultusunda bunu onayladığını" bildirdi.
- Ekvador: İngiltere, Assange'ın başka bir ülkeye iade edilmeyeceği garantisini verdi
- Wikileaks'in kurucusu Assange: Beni ABD'ye teslim etmek istiyorlar
Assange hangi suçlardan yargılanacak? Kaç yıl hapis cezasına çarptırılabilir?
ABD Adalet Bakanlığı, WikiLeaks'in kurucusu Julian Assange'a, ABD'de WikiLeaks'e belge sızdırdığı için casusluktan 35 yıl hapis cezasına çarptırılan Chelsea Manning ile gizli anlaşma yapma suçlaması yöneltti. Assange, hakkındaki suçlamadan mahkum olması halinde 5 yıllık hapis cezasına çarptırılabilir. Ancak Assange'ın avukatları casusluk suçlamasıyla yüzleşebileceğinden korkuyor ve idam cezasına çarptırılabileceği konusunda uyarıyor.
ABD Adalet Bakanlığı’ndan yapılan yazılı açıklamada, Assange'ın "ABD tarihindeki en büyük gizli bilgi hırsızlığı" olayında rol aldığı belirtiliyor.
Açıklamada Assange'ın ABD'ye iade sürecinin Adalet Bakanlığına bağlı Uluslararası İlişkiler Ofisince yürütüleceği bilgisine yer veriliyor.
REKLAMİngiltere Assage'ı neden tutukladı? ABD'ye iade edecek mi?
Westminster Ceza Mahkemesi, Assange'ın kefaletle serbest bırakılma şartlarını ihlal ettiği gerekçesiyle tutuklanmasına karar verdi. Assange'ın 12 aya kadar hapis cezası alabileceği bildirildi.
Kimsenin yasaların üzerinde olmadığını vurgulayan İngiltere Başbakanı Theresa May, mahkemenin tutuklama kararının öncesinde İngiliz parlamentosunda yaptığı konuşmada, "(Assange) Ekvador Büyükelçiliği’nde 7 yılın ardından kefaletle serbest bırakılma şartlarını ihlal ettiği için gözaltına alındı. Ayrıca ABD'nin iade talebiyle ilişkili olarak gözaltına alındı. Bu şu an mahkeme huzurundaki hukuki bir konu." ifadelerini kullandı.
İngiltere Dışişleri Bakanı Jeremy Hunt, Twitter hesabından, "Julian Assange bir kahraman değil. Kimse kanunların üstünde de değil. Yıllarca gerçeklerden kaçtı. Assange'ın adalete hesap vermesinin sağlanmasında gösterdikleri iş birliği için Ekvador'a ve Başkan Lenin Moreno'ya teşekkür ederim." paylaşımında bulunmuştu.
İngiltere'de ana muhalefet partisi lideri Jeremy Corbyn ise, "Irak ve Afganistan'daki mezalimin delillerini ortaya çıkardığı için Julian Assange'ın ABD'ye iade edilmek istenmesine, İngiliz hükümeti karşı çıkmalı." açıklamasını yaptı.
REKLAMAssange'ın ABD'ye iadesine İngiliz yargısı karar verecek. İngiltere'nin üyesi olduğu Avrupa Konseyi, bir kişinin idam cezasıyla yargılanacağı bir ülkeye iade edilmesini yasaklıyor. Ancak Assange, idam cezasını gerektiren bir suçtan yargılanmıyor, ayrıca ABD'de idam cezasını kaldırıldığı birçok eyalet bulunuyor.
Seçim kampanyasında WikiLeaks'i destekleyen Trump ne dedi?
ABD Başkanı Donald Trump, başkanlık seçimleri kampanyası sırasında, "WikiLeaks'e aşığım" yorumu nedeniyle eleştirilerilmişti.
Assange'ın tutuklandığı gün bir gazeteci, Trump'e "WikiLeaks'i hala seviyor musunuz?" sorusunu yöneltti. Trump, soruya, "WikiLeaks hakkında hiçbir şey bilmiyorum. Bu benim işim değil. Bununla Adalet Bakanlığı ilgilenecek" yanıtını verdi.
2016 başkanlık seçimlerinden birkaç ay önce WikiLeaks, Demokrat Parti'nin sürücülerinden 20 bin elektronik postayı yayınlamıştı.
REKLAMBu belgeleri sızdırarak ABD seçimlerine karışmakla suçlanan WikiLeaks kurucusu Assange, Hillary Clinton’ın ekibinin Demokrat Parti aday adayı Vermont Senatörü Bernie Sanders’ın aday olmaması konusunda çeşitli komplolara karıştığına ilişkin elektronik postaları kamuoyuyla paylaşmıştı.