Yunanistan erken genel seçimleri ile ilgili bilmeniz gereken her şey

Yunanistan erken genel seçimleri ile ilgili bilmeniz gereken her şey
© REUTERS/Costas Baltas
By Sertaç AktanGülsüm Alan
Haberi paylaşınYorumlar
Haberi paylaşınClose Button

Yunanistan 7 Temmuz'da Başbakan Aleksis Çipras'ın talebiyle erken genel seçime gidiyor. Anketlerde önde görünen merkez sağ parti ND Türkiye, Kıbrıs ve sondaj konularında daha şahin politkalara sahip ancak lideri Kyriakos Mİçotakis'in kişisel geçmişi farklı bir diyalog kurulmasına neden olabilir.

REKLAM

Yunanistan, 7 Temmuz tarihinde Başbakan Aleksis Çipras'ın talebi üzerine 300 sandalyelik parlamentoyu yenilemek için erken genel seçime gidiyor. Yapılan son kamuoyu yoklamaları ana muhalefetteki merkez sağ Yeni Demokrasi (ND) Partisi'nin Çipras'ın liderliğindeki solcu SYRIZA'nın önünde olduğunu gösteriyor.

Ülkede elde ettiği büyük desteği kaybettiğini belirterek daha önce Çipras'a istifa çağrısında bulunan Yeni Demokrasi Partisi lideri Kyriakos Mitsotakis seçimlerin en iddialı ismi olarak dikkat çekiyor.

Anketlerde ND, SYRIZA'nın yüzde 9 ila 12 puan önünde görünüyor. Esas soru ise iktidara geçecek  partinin bir koalisyon ortağına ihtiyaç duyup duymayacak olması. Şimdilik öngörü; ND ve lideri Miçotakis'in koalisyona gerek kalmadan parlamentodaki 151 sandalyeyi alacağı yönünde. Ancak bu durum kaç partinin yüzde 3'lük barajı geçip parlamentoya gireceğine bağlı.

Parlamentoya girme olasılığı bulunan partiler arasında Değişim için Sosyal Demokrat Parti (Eski PASOK), Komünist Parti, aşırı sağcı Altın Şafak Partisi, bir diğer aşırı sağcı popülist Yunan Çözümü Partisi ve SYRIZA'nın eski Finans Bakanı Yanis Varufakis liderliğindeki Avrupa'da Demokrasi Hareketi 2025 Partisi (DiEM 2025).

Halk Çipras'tan neden desteğini çekti?

Göçmen akını, yüksek vergiler, işsizlik ve Kuzey Makedonya krizinin de aralarında bulunduğu sorunlardan dolayı bir çok seçmen iktidar partisine tepkili.

Son 10 yıl içerisinde altıncı kez seçime giden ülkede, halk özellikle Brüksel reçeteleri olan kemer sıkma programlarından memnun değil.

Yunanların memnuniyetsizilikleri aynı gün ülkede yerel seçimlerin de yapıldığı Avrupa Parlamentosu seçimlerinde net şekilde ortaya çıktı. Başbakan Alexis Çipras'ın partisi SYRIZA muhafazakar Yeni Demokrasi Partisi'nin (ND) 10 puan gerisinde kalınca Çipras ülkeyi erken seçime götürdü.

Ekonomik durum ne boyutta?

289 milyar euro ile küresel finans tarihindeki en büyük kurtarma paketini alan Yunanistan, 55 milyar euroya denk gelen 3 yıllık son kısmı Ağustos 2018'de tamamlamıştı. Tüm bu borcun geri ödemesi on yıllar sürecek.

Kamuda yapılan kesintiler yardım paketinin ön koşuluydu ve bu kesintilerin daha uzun bir süre devam etmesi gerekiyor. Ne var ki, Yunanistan bu sayede normal piyasa faizleriyle borçlanabilir ve yatırım yapılabilir hale geldi. Yunan ekonomisi hala kriz öncesine göre yüzde 25'e yakın oranda daha küçük ama toparlanma sürüyor.

Yorgunluk ve öfke

Seçim kampanyasında halktan özgürce hareket etmesini isteyen Çipras, AP seçimlerinde yaşanan oy kaybına "yorgunluk ve öfke" hislerinin neden olduğunu kabul ediyor.

Çipras, yeni programında istihdamın artırılması ve vergilerin düşürülmesi konularına öncelik verileceğini belirtti ancak SYRIZA'nın asıl oy deposu olan orta sınıfı kaybettiği görüşü ağırlıklı olarak dillendiriliyor. Bunun nedeni olarak da kemer sıkma programlarının ana yükünü orta sınıfın omuzlamış olması gösteriliyor.

Olası yeni iktidar partisi ne istiyor?

Kyriakos Miçotakis

Ana muhalif rakip ve seçimin olası galibi ND, üç yıllık sert eleştirilerin ardından iktidar yolu açılınca retoriğin dozunu azalttı ve söylemlerini yumuşatarak ekonomik büyümeye ve güvenlik politikalarına odaklandı.

ND lideri Miçotakis yeni yatırımlar ve daha düşük vergiler vaat ediyor. Maaşların yükseleceğinin ve sokaklarda daha fazla polis olacağının sözünü veren Miçotakis'in bu vaatlerinin Brüksel ile ilişkilerde zor bir dönemin başlangıcına işaret ettiği konuşuluyor.

Türkiye ile ilişkiler, Kıbrıs ve sondaj konuları

ND, 1974’ten itibaren Yunanistan siyasetinin merkez sağında yer edinmiş köklü bir parti. Türkiye, Kıbrıs ve sondaj meselelerine SYRIZA'dan daha sert ve şahin yaklaşımları olan bu partinin lideri Miçotakis,  14 Mayıs ve 22 Mayıs tarihlerinde açık bir dille Türkiye'nin ada sularında sondaj yapmakta ısrar etmesi durumunda AB'yi yaptırım uygulamaya çağırmıştı.

Ne var ki, Miçotakis ailesinin Türkiye ile enteresan bir geçmişi bulunuyor ve bu geçmiş Miçotakis'in bazı alanlarda partisinin geleneksel çizgisinden farklı yaklaşımlar sergilemesine ve Türkiye ile yeni diyalog yöntemleri geliştirilmesine de neden olabilir.

Miçotakis ailesinin Türkiye ile tarihi ilişkisi

ND lideri Kyriakos Miçotakis, daha önce 2013-2015 yılları arasında yapısal reform bakanlığı yapmış bir isim. Atina doğumlu Miçotakis'in babası Konstantinos Miçotakis, Elefterios Venizelos'un akrabası ve aynı zamanda Yunanistan'ın darbe dönemi öncesi başbakanı.

Konstantinos Miçotakis

Darbe olunca 1967'de tutuklanarak ev hapsine konan Konstantinos Miçotakis ve ailesi 1968 yılında dönemin Türk Dışişleri Bakanı İhsan Sabri Çağlayangil'in yardımı ile Türkiye'ye kaçtı. Bu sırada Kyriakos Miçotakis henüz bir yaşındaydı. Miçotakis ailesi 1974 yılına kadar Türkiye'de ve daha sonra Paris'te sürgünde yaşayarak yıllar sonra Yunanistan'a geri dönebildi.

Konstantinos Miçotakis daha sonra 1985'ten 1996 yılına kadar ND partisinin genel başkanlığını yaptı ve 1993-1996 yılları arasında iktidarı alarak yeniden ülkenin başbakanı oldu. Baba Miçotakis görevi sırasında Türkiye ile yeni bir diyalog kurulmasını savundu ancak Kıbrıs meselesinin çözülmesini ön şart olarak koştuğu için bu konuda ilerleme sağlanamadı.

REKLAM

Bu noktaya nasıl gelindi?

1974 doğumlu Aleksis Çipras, Ocak 2015 seçimlerini kazanarak Yunanistan'ın en genç başbakanı olmuştu. Ekonomik kriz öncesi oy oranı sadece yüzde 4 olan SYRIZA yüzde 35'lere yükselmişti. Aşırı sağ ANEL partisi ile koalisyon yapmak durumunda kalan Çipras bu nedenle daha ilk günden yoğun eleştirilere maruz kalmıştı.

Yunanistan'a verilecek borcu yapılandıran devletler ve kurumlarla 6 ay süren müzakereler ve Temmuz  2015'te yapılan bir referandum sonrası üçüncü kurtarma planı imzalandı ve Eylül ayında yeniden seçime gidilerek kemer sıkma programını kimin uygulaması gerektiği halka soruldu.

SYRIZA bir kez daha kazandı ve aynı şekilde AKEL ile koalisyon kurarak iktidarını korudu ve tazelediği güven ile programları uyguladı.

Makedonya meselesi de etkili oldu

Kuzey Makedonya ile varılan isim anlaşması sonucu AKEL koalisyondan çekilince SYRIZA bir azınlık hükümetine dönüştü. Üstüne AP ve yerel seçim sonuçları gelince erken seçime gitmekten başka seçenek kalmadı.

ND lideri Miçotakis de isim anlaşmasına karşı çıkan siyasetçilerden biri ve iktidar olduğu takdirde Kuzey Makedonya'nın AB'ye katılımını veto edeceğini söylüyor.

REKLAM

Ek kaynaklar • Reuters / AFP

Haberi paylaşınYorumlar

Bu haberler de ilginizi çekebilir

Yunanistan'da seçimin galibi Yeni Demokrasi lideri Kiryakos Miçotakis; Çipras ikinci sırada kaldı

Yunanistan'da ilk eşcinsel evlilik: Nikahı Atina Belediye Başkanı kıydı

Yunanistan ‘altın vize’ için emlak satın alım sınırını 500 bin euroya çıkarmayı planlıyor