Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Prof. Dr Vedat Bilgin’i, Emeklilikte Yaşa Takılanlar sorununu araştırmak için görevlendirmesinin ardından, bu konu tekrar ülke gündeminin en önemli maddesi oldu.Peki, EYT kimleri doğrudan ilgilendiriyor ? Öne çıkan öneriler nedir ? Bütçeye maliyeti ne olacak?
REKLAMCumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Sosyal Politikalar Kurulu üyesi Prof. Dr Vedat Bilgin’i, emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) sorununu araştırmak için görevlendirmesinin ardından, bu konu tekrar ülke gündeminin en önemli maddelerinden biri oldu.
Peki, EYT kimleri doğrudan ilgilendiriyor? Bütçeye maliyeti ne? Ön plana çıkan üç önemli öneri ne içeriyor?
Yeni çıkacak yasa kimleri ilgilendiriyor?
EYT konusunda şu ana kadar Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) 20’ye yakın tasarı sunuldu. Şu anda gözler 1 Ekim’de çalışmaya başlayacak TBMM’de. Çıkacak yasanın, 1 milyonu kamu çalışanı olmak üzere 6 milyon kişiyi doğrudan ilgilendirmesi bekleniyor. Çıkacak yasadan ilk faydalanması beklenenlerin sayısı ise 700 bin civarında.
Bütçeye maliyeti ne?
Cumhurbaşkanlığına sunulan bir rapora göre, yeni çıkacak yasanın, 5 milyon 400 bin kişi ilave emekli olacak şeklinde hesap yapıldığında bütçeye maliyeti 103 milyar TL, 750 bin kişinin emekli olması halinde ise yıllık maliyet 14 milyar TL civarında oluşuyor. Sosyal Güvenlik Kurumunun bu yıl 47 milyar TL açığının olması öngörülüyor. Türkiye bütçesi ise 867 milyar TL büyüklüğünde.
Öne çıkan 3 öneri ne?
Uzmanlara göre TBMM’nin önünde EYT ile ilgili üç yöntem bulunuyor. EYT olarak bilinen grup, 1999 öncesinde işe başlamış 5 bin gün pirim ödemiş ancak 99 yılında çıkarılan düzenlemeyle emekli olması için yaş sınırı getirilmiş olan emekli adaylar olarak biliniyor.
TBMM’nin değerlendireceği üç yöntemden ilkine göre, 1969 ve öncesinde doğmuş yani 50 yaşını doldurmuş kadınlar ve 1964 ve öncesinde doğmuş yani 55 yaşını doldurmuş erkekler, 3600 gün pirim ödemişlerse birinci yöntemin yasalaşması halinde erken emekli olabilecek.
İkinci yöntemde ise yaş şartı kaldırılıyor. Çalışma günü ve pirim sayısı dikkate alınarak emekli olma imkanı getiriliyor. Buna göre 20 yıl çalışan bir kadın ve 25 yıl çalışan bir erkek, ikinci yöntemin yasalaşması halinde erken emekli olabilecek. Ancak bu yöntemde 1994 sonrasında işe başlayanların emeklilik şansı ortadan kalkacak.
Üçüncü yöntem ise EYT’lilerin de başından beri beklediği ve arzu ettiği bir düzenleme. Buna göre ise 1999 öncesinde işe başlayıp 5 bin gün çalışmış olanların yaş şartına takılmadan emekli olmaları. Yasanın çıkması halinde ise süreç yaklaşık 2 veya 3 ay sürecek ve EYT’liler 2020’nin ilk aylarından itibaren emekli olabilecek.