Hangi ülke ya da sektörün ne kadar karbondioksit saldığını ölçmek mümkün mü?

Hangi ülke ya da sektörün ne kadar karbondioksit saldığını ölçmek mümkün mü?
By Jeremy WilksGizem Sun
Haberi paylaşın
Haberi paylaşınClose Button
Aşağıda yerleştirilen video haber linkini kopyalayın/yapıştırınCopy to clipboardCopied

İklim değişikliğinin gündeminde geniş yer tutan konuların başında ise karbondioksit oranındaki artış geliyor. Peki atmosfere salınan karbondioksidin doğal ya da insan kaynaklı olduğunu ayırt etmek mümkün mü? Kim, nerede, ne kadar karbondioksit gazı salıyor?

REKLAM

Küresel ısınma, dünyayı tehdit etmeye devam ediyor. İklim değişikliğinin gündeminde geniş yer tutan konuların başında ise karbondioksit oranındaki artış geliyor. Peki atmosfere salınan karbondioksidin doğal ya da insan kaynaklı olduğunu ayırt etmek mümkün mü? Kim, nerede, ne kadar karbondioksit gazı salıyor?

Rekorların yılı 2019

Copernicus iklim değişikliği servisinden gelen son verilere göre, 2019 şimdiye kadar rekorların kırıldığı bir yıl oldu. Geçtiğimiz ay sıcaklıklar sanayileşme öncesi seviyelere kıyasla ortalamanın 1,3 santigrat derece üzerinde seyretti ve en sıcak ekim olarak kayıtlara geçti.

Güney İrlanda, Birleşik Krallık, Fransa, Benelüks, Almanya ve Baltık ülkelerinde ekim ayı daha sıcak olmasının yanı sıra yağışlı geçti. Yağış miktarı 1981-2010 ortalamasının üzerindeydi. Akdeniz ve Karadeniz Bölgesi ve Doğu Avrupa'da ise tam tersi bir durum söz konusuydu ve yağış miktarı genel ortalamanın altında kaldı.

Ekimde Japonya'yı vuran Hagibis Tayfunu çok sayda can ve mal kaybına yol açtı. Bölgedeki yağış oranı, yılın aynı dönemine göre ortalamanın iki buçuk katı kadardı.

Karbondioksit seviyesi nasıl ölçülüyor?

Atmosferdeki karbondioksit seviyesi nasıl ölçülüyor ve bunun bitki ya da insan kaynaklı olduğunu söyleyebilmek mümkün mü? Cevabı öğrenmek için dünyada karbondioksit seviyesini araştıran az sayıdaki rasathanelerden birine gittik.

Fransa'nın Puy-de-Dome kentinde yer alan bu gözlemevinde enerji, ulaşım, sanayi ve doğa kaynaklı karbondioksitler her saniye takip ediliyor. Bilim insanı Michel Ramonet, elde edilen verileri inceliyor. Ramonet, "Karbondioksit konsantrasyonu şu an milyon başına 415 parça. Sanayileşme öncesi bu oran milyon başına 280 parçaydı." diyerek, her sene 2-3 parçalık bir artışın söz konusu olduğunu dile getiriyor.

Geçtiğimiz sene salınan insan kaynaklı 36 milyar tondan fazla karbondioksidin yarısı okyanus ve bitkiler tarafından emildi. Karbondioksit atmosfere hızla karışıyor, bu da hangi emisyonun nereden geldiğini anlamayı güçleştiriyor. Bilim insanları, atmosferdeki karbondioksit oranını insan faaliyetleri ile bağdaştırabilmek için diğer gaz ve izotopların kullanılabileceğini düşünüyor. Aynı zamanda yeni uydu ya da gözlem istasyonları ile daha fazla veri toplamayı hedefliyorlar. Araştırmacı Ramonet, Afrika, Amazonlar ya da Sibirya gibi kilit bölgelerde ölçüm yapılmadığını vurguluyor.

'Bugün yapılanların etkisi 30-50 sene içinde görülecek'

Doğa tarafından emilen karbondioksit miktarı, sıcak hava dalgası gibi meteorolojik fenomenlerden dolayı değişiklik gösterebiliyor. Bu ölçümler, etkisi yıllar sonra görülebilecek olsa bile ülkelerin benimsedikleri emisyon azaltım politikalarının ne derece etkili olduğunu bilmeleri açısından büyük önem arz ediyor. Ramonet, bugün yapılanların etkisinin 30-50 yıl içerisinde görülebileceğini ve bu nedenle insanları motive etmenin zor olduğunu söylüyor.

Haberi paylaşın

Bu haberler de ilginizi çekebilir

Karbon emisyonu: Dünyanın en zengin yüzde 1'i en yoksul yüzde 50'den iki kat fazla sorumlu

Rapor: "İstanbul iklim değişikliğine karşı savunmasız kentlerin başında yer alıyor"

AB'den iklim değişikliği açılımı: Bütçenin dörtte biri mücadeleye ayrılmalı