Gelecek bilimcilerin 2020 yılı için tahmin yürütüğü 10 başlıktan bir kısmı gerçekleşti, bir kısmı ise henüz gerçek olmaktan çok uzak. 2020 yılına dair öngörülen 10 tahminin doğruluğunu araştırdık.
REKLAMİkinci milenyumun ilk 20 yılını geride bırakmaya günler kaldı. 2000'li yılların fantastik yenilikler getireceğine dair öngörülerin bir kısmı gerçek oldu, bir kısmı ise hala bir hayal.
Geleceği öngörmek için yapılan akademik çalışmalar, araştırmalar, hesaplamalar ve tahminlerin ne kadarı gerçek oldu?
2020 yılına dair 10 öngörünün kaçı doğru çıktı? İşte sorunun yanıtları:
1- İnsanların ömür beklentisi bir asrı geçecek
Amerikalı gelecek bilimci Ray Kurzweil 1999 yılında insanların beklenen ömrünün 2019 yılı itibariyle 100 yaşını aşacağını öngördü.
Kurweil, Spiritüel Makinalar Çağı (The Age of Spritiual Machines) adlı kitabında kol saatlerine, takılara ve giysilere yerleştirilecek sağlık takibi yapan cihazlar sayesinde akut ve kronik rahatsızlıkların daha kolay teşhis edilebileceğini ve ayrıca bir dizi iyileştirici tavsiye ve müdahalenin daha kolay izlenebileceğini belirtmişti.
Doğru mu, yanlış mı?
Yanlış: Her ne kadar Kurzweil sağlık takibi yapan cihazlar konusunu doğru tahmin etse de, yaşam beklentisi konusunda fazla iyimser davrandı.
Birleşmiş Milletler verilerine göre, küresel ölçekte ortalama ömür beklentisi 2019 yılında 72,6 yaşta kaldı. BM küresel ölçekte ortalama ömür beklentisini 2050 yılı için 77,1 olarak tahmin ediyor.
Türkiye İstatistik Enstitüsü verilerine göre Türkiye'de ortalama yaşam süresi 2019 yılı itibariyle 78 yıl oldu.
2- Dünya nüfusu sekiz milyarı bulacak
Uluslararası Gıda Politikaları Enstitüsü, 1994 yılında 2 buçuk milyar olan dünya nüfusunun 2020 yılında sekiz milyara ulaşacağı tahmininde bulundu. Enstitü, Hindistan, Pakistan, Bangladeş ve Afrika kıtasındaki birçok ülkenin dünya nüfusuna katkısının 1 buçuk milyarı bulacağı öngörüsünde de bulundu.
Doğru mu, yanlış mı?
Yakın ama yanlış: Dünya nüfusu, BM'nin Haziran ayında yayımladığı raporuna göre bu yıl 7,7 milyar oldu. Rapor, önümüzdeki otuz yıl için yaklaşık 2 milyarlık bir artış tahmininde bulunuyor. Buna göre, 2027 itibariyle Hindistan'ın en kalabalık ülke olarak Çin'i geçmesi bekleniyor.
Öte yandan Pew Research Center (PRC) tarafından gerçekleştirilen bir araştırma, modern tarihte ilk defa nüfus büyümesinin duracağını öngördü.
3- Çin dünyanın en büyük ekonomisi olacak
Gelecek bilimci Peter Schwartz ve Peter Leyden'ın kaleme aldığı 1997 tarihli The Long Boom adlı kitapta yeralan makalede 2020 yılı itibariyle Çin ekonomisinin Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ile eşit düzeye geleceği savunuldu. Makalede ayrıca, Çin ekonomisinin teknolojik olarak daha gelişmiş, nüfus olarak da daha zengin olacağı tahminini yapılmıştı.
Doğru mu, yanlış mı?
Yakın ama yanlış: Çin, nominal gayrisafi yurt içi hasıla açısından 2019 itibariyle dünyanın ikinci büyük ekonomisi olarak hala ABD'nin arkasında yer alıyor. Son dönemdeki bir çok çalışma, Çin ve Hindistan'ın 2030 itibariyle ABD'yi geçebileceğine işaret ediyor. Ancak ABD yönetiminin Çin'e karşı başlattığı ticaret savaşı Çin ekonomisi üzerinde olumsuz etki yaratarak yurt içi ve yurt dışı talebi düşürüyor. 2019'un ilk altı ayına ilişkin verilere göre ülke ekonomisi son 27 yılın en düşük büyüme oranını gördü.
4- 70 yaşında emeklilik normal olarak karşılanacak
İngiliz gazeteci Hamish McRae, 1994 yılında yayınlanan "2020 yılında Dünya" adlı kitabında emeklilik yaşının 67 ile 70 yaşına yükseleceğini öngördü.
MacRae kitabında Avrupa için bunun gerekçesinin devlete olan maliyeti olacağını yazdı. Hamish'e göre hükümetler emeklilik yaşını yükseltmezlerse, emeklilik maaşı ödemeleri çalışanlara öyle bir yük getirecek ki, bunu vergi oranını yükselterek karşılamak mümkün olmayacak.
REKLAMDoğru mu, yanlış mı?
Yanlış: Her ne kadar emeklilik maaşlarının devlete getirdiği yükün ağırlığı fazlasıyla hissedilmeye ve emeklilik yaşlarında yükseltemeye gidilmeye başlansa da, henüz 70 yaş emeklilik için kabul edilebilir bir şey olmaktan çok uzak.
Bunun en son örneğini Fransa'da görmek mümkün. Fransa'da hükümetin emeklilik sistemi için önerdiği reformlar büyük tepki topladı. Özellikle karşı çıkılan madde ise emeklilik yaşını 62 olarak kalmasını, ancak işçilerin tam emekli maaşına hak kazanabilmek için 64 yaşına kadar çalışması gerektiği oldu. Grev kararı alarak bir çok sektörde iş yavaşlatan hatta iş durdurma kararı alan çalışanlar ülke genelinde günlük hayatı sekteye uğratmaya devam ediyor.
Emeklilik yaşı ülkeden ülkeye değişiyor. Norveç, İsrail ve İzlanda 67 yaş ile emekliliğe en geç kazanılan ülkeler olarak göze çarpıyor.
5- Boris Johnson Brexit'i gerçekleştirecek
İngiltere'nin önde gelen gazetelerinden The Independent 1997 yılındaki bir tahmininde Başbakan Boris Johnson'ın İngiltere'yi Avrupa Birliği (AB) üyeliğinden çıkaracağını belirtti.
REKLAMDoğru mu, yanlış mı?
Doğru: Boris Johnson 12 Aralık'ta yapılan seçimlerde lideri olduğu Muhafazakar Parti'nin parlamentoda büyük bir çoğunluk elde etmesi üzerine ilk icraat olarak İngiltere ile AB arasında imzalanan ancak bir türlü parlamentodan geçemeyen Brexit anlaşmasını onaylatmak oldu. Süreci hızla yürüterek İngiltere'nin AB üyeliğini en kısa zamanda sonlandırma vaadinde bulunan Johnson bunun için yeterli güce kavuşmuş durumda.
Ancak işin ilginç yanı, gazetenin tahmin yürüttüğü tarihte bilinen bir gazeteci ve köşe yazarı olan Johnson'ın hiç kamu görevinde yer almamış olmasıydı. Hatta Johnson, o tarihte ilk defa milletvekili seçilmek için girdiği seçim yarışını bile kaybetmişti.
6. ABD'de nükleer enerji doğal gazın yerine geçecek
Amerikan Stanford Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Charles Scarlott, 1968 yılında nükleer üretim reaktörlerinin 2018 yılında ABD'nin enerji üretiminde doğal gazın yerini alacağı öngörüsünde bulundu.
Scarlott, "Su, güneş, rüzgar, gel-git ya da yerkürenin sıcaklığından elde edilen enerjinin toplamda büyük oranlara ulaşmayacaktır. Az maliyetle çok miktarda enerji üretimi nükleer tesislerden elde edilebilir" diye yazmıştı.
REKLAMDoğru mu, yanlış mı?
Yanlış: ABD Enerji Bilgi Dairesi'ne göre ülkenin birincil enerji üretimi petrol, doğal gaz ve kömür gibi fosil yakıtlardan elde ediliyor. Orana vurulduğunda fosil yakıtlar ABD'nin enerji ihtiyacının yüzde 78'ini karşılarken, yenilenebilir enerji kaynakları yüzde 12'sini, nükleer enerji ise yüzde 9'unu karşılıyor.
Öte yandan Avrupa ülkelerinde de nükleer enerji üretimi giderek azalıyor. AB’de nükleer enerjinin yarısını tek başına Fransa üretiyor. Türkiye’de ise ilk nükleer enerji santralinin temeli atılırken henüz üretime geçmedi.
7- Arabalar sürücüsüz olacak
Gelecek bilimci Kurweil'in bir başka tahmini de sürücüsüz arabalarla ilgiliydi. Sürücüsüz arabaların 1990'ların sonundan buna denendiğine dikkat çeken araştırmacı, 2020 itibariyle ana yollara getirilecek uygulamalarla bunun mümkün olabileceğini yazdı.
Doğru mu, yanlış mı?
REKLAM
Neredeyse doğru: Günümüzde aralarında Tesla, Google'ın yan ürünü Waymo, ve internet üzerinden taksi taşımacılığı yapan Uber ve Lyft gibi şirketler ABD'nin birçok büyük şehrinde sürekli yeni denemeler gerçekleştiriyor.
Ancak uzmanlar sürücüsüz arabaların henüz yaygın şekilde trafiğe çıkacak duruma gelmediği ve bunun hala on yıllar alabileceğine işaret ediyor.
Peki ya uçan arabalar? Porsche ve Boeing'in yürüttüğü ortak bir çalışma kentsel hava araçları geliştirmeyi amaçlıyor. Uber'in 2023 için tahmini ise uçan taksi hizmetine başlamak.
Uçan taksilerden önce robot taksiler görmek mümkün mü? Elon Musk'a göre "evet", üstelik 2020'de. Elektrikli otomobil devi Tesla'nın tepe yöneticisi Elon Musk, otonom sürüş sağlayan robot taksilerle ilgili açıkladığı yatırım planında ulaşım hizmeti sağlayan sektördeki diğer büyük şirketlerle yarışmayı öngörüyor.
8- Bilgisayarlar görünmez olacak
Gelecek bilimci Kurzweil 2019 yılı için yaptığı bir tahminde bilgisayarların görünme olacağını, duvarlara, masalara, sandalyelere, giysilere, takılara ve hatta vücuda gizlenebileceğini söyledi. Kurzweil daha da ileri giderek gelişen teknolojinin görüntüleri doğrudan insan retinasına yansıtabileceğini de ileri sürdü. Ona göre klavyeler ve kablolar gereksiz hale gelecekti.
REKLAMDoğru mu, yanlış mı?
Doğru: Bilgisayarlar günümüzde her yere yerleştirilebiliyor. Telefonlarımız, evlerimiz, sandalyelerimiz, masalarımız, hemen her şeyimiz akıllı. Yalnız hala görüntüler retinalarımıza doğrudan yansıtılamıyor ama Google bu konu üzerinde başarı yakalamaya yakın görünüyor.
Bu kadar akıllı nesnenin arasında insanların teknoloji bağımlılığı da iflah olmaz boyutlara ulaşabiliyor. Ama Google'ın bu konuda da bir çözümü var. Telefon bağımlılığına karşı "Kağıt Telefon" projesi geliştiren teknoloji devi bir uygulamayla kağıdı hayatımıza geri döndürmeye çalışıyor.
9- İnsanlık Mars'a adım atacak
Amerikan Ulusal Araştırma Konseyi'nin Uzay Araştırmaları Kurulu 1996 yılında hazırladığı bir raporda Amerikan Havacılık ve Uzay Ajansı'nın (NASA) 2018 yılında Ay'a ve Mars'a keşif amaçlı insanlı seferler düzenleyeceğini ve çeyrek yüzyıl içinde Mars'a insan inebileceği tahminini yürütmüştü.
Gelecek bilimci Peter Schwartz ve Peter Leyden ise "202'de insan Mars'a inecek. Dört astronot yere ayak basarken görüntülerini 11 milyar kişiye aynı anda gönderebilecek. Keşif gezegendeki bütün ulusların desteğini alan ortak çaba ile gerçekleşecek ve 15 yıl süren ortak çabanın zirvesi olacak" şeklinde bir senaryo tasarladı.
REKLAMDoğru mu, yanlış mı?
Yanlış: Her ne kadar insansız uzay araçları Mars'ın yüzeyine inmeyi başarsa da, insanlar henüz ayak basamadı. Yine de çalışmalar son hızıyla sürüyor ve bilim insanları Mars'ın gizemlerini keşfetmeye devam ediyor. Henüz açıklanamayan son keşifte Mars atmosferindeki oksijen seviyesinin mevsimlere göre değişim gösterdiği tespit edildi.
10- Her adımınız takip edilecek
Amerikalı gelecek bilimci Ray Kurzweil'in bir başka tahminine göre her bireyin neredeyse her hareketi takip edilecek ve bir yerlerdeki bir veritabanında depolanacak.
Doğru mu, yanlış mı?
Doğru: Televizyonunuz sizi seyrediyor. Akıllı telefonunuz sizi izliyor. Ağ tarayıcınız dijital izinizi takip ediyor. Dünya nüfusunun büyük çoğunluğu 7/24 yüksek teknolojinin gözetimi altında yaşadığı bir çağda, insanlar hayatlarına dair bilgiler sürekli olarak ticari şirketler ya da hükümetler tarafından toplanıyor.
REKLAMUSA Today'de yer alan Pew Research Center'ın bir anketine göre, katılan bireylerin yüzde 80'i şirketlerin veri toplamasının ortaya çıkardığı potansiyel tehlikelerin faydalarından fazla olduğunun bilincinde. Ancak birçok kişi hala kişisel bilgilerine erişimi kısıtlamıyor ya da kısıtlama ya da engelleme hakkı olduğunu bilmiyor.
