Koronavirüs nedeniyle çocukları etkileyen PIMS hastalığı nedir, nasıl tedavi edilir?

REKLAM

Çocuklarda koronavirüs nedeniyle görülen hastalığa, Pediatrik İnflamatuar Multisistem Sendrom (PIMS) adı verildi. PIMS’e yakalanan çocukların sadece bir kısmının Covid-19 testleri pozitif çıkarken, yapılan antikor testlerinde çocukların tamamının virüsle karşılaştığı ve bağışıklık sağladığı anlaşıldı. Mayıs ayı itibariyle Avrupa Birliği içinde 230 vaka bildirildi ve ve hastalar arasından 2 çocuk hayatını kaybetti.

PIMS’in belirtileri olarak; 3 günden uzun süren ateş, karın ağrısı, kusma, sindirim sistemi sorunları, vücutta döküntü, el ve ayaklarda şişme ve kızarıklık, gözlerde kızarıklık, ağız içinde ve dilde kızarıklık, halsizlik ve uyku hali sıralanıyor. İlk kez nisan ayında İngiltere’de bildirilen hastalığı, İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Ayper Somer ve Acil Tıp Uzmanı Dr. Müge Akalın euronews Türkçe için anlattı.

“PIMS, Kawasaki ya da toksik şok sendromuyla karıştırılıyor”

Prof. Dr. Ayper Somer, Dünya Sağlık Örgütü’nün 1 Mayıs 2020 itibarıyla bu yeni hastalık tablosu hakkında uyarılarda bulunduğunu ve ülkeleri vaka bilgilerini paylaşmaya davet ettiğini aktararak söze başlıyor.

PIMS vakalarının, çocukluk çağında nadir görülen Kawasaki hastalığı ya da toksik şok sendromuna benzer bulgularla sağlık kurumlarına başvurduğunu belirten Somer, “Benzerlik gösterdiği toksik şok sendromu ve Kawasaki hastalığı, kalbi besleyen koroner damarlarda genişleme, kalp kasında güçsüzlük, böbrek yetersizliği, karaciğer yetersizliği gibi hasarlara neden oluyor ve nadir de olsa ölümle sonuçlanabiliyor. PIMS tablosunda da benzer hasarların gelişebileceği düşünülüyor. Nitekim İtalya’dan bildirilen vakalarda kalp tutulumu ve şok gelişimi sıklıkla görüldü” diyor.

6 ay-5 yaş arası çocuklarda daha sık rastlanan Kawasaki hastalığından farklı olarak PIMS’in daha büyük çocuklarda görüldüğünü belirten Somer, “PIMS hastalığında şok ve organ yetersizliği daha sık görülüyor ve Kawasaki hastalığından daha ağır seyrediyor” diyor.

Artan vaka sayıları

İtalya’da geçen yıla göre Kawasaki vakalarının 30 kat arttığı bilgisini veren Somer, “Kawasaki hastalığının nedeni tam olarak bilinmiyor ve vücudun virüs veya bakteri enfeksiyonlarına aşırı tepki vermesi sonucu gelişiyor. Bu nedenle Covid-19 salgını sırasında Kawasaki hastalığının artması bu teoriyi destekledi. Gelinen son noktada Covid-19 geçiren çocuklarda gelişen aşırı bağışıklık yanıtının aynen erişkinlerde görülen sitokin fırtınasına neden olduğu ve bunun da PIMS tablosu ile sonuçlandığı görüşü hâkim” diyor.

PIMS nasıl tedavi edilir?

Covid-19 gibi PIMS hastalığının da kesin tedavisinin olmadığını ifade eden Somer, “Bugüne kadar Kawasaki hastalığı ve toksik şok sendromu tedavileri uygulandı. Öncelikle hastalarda var olan şok veya organ yetersizliği tablolarının tedavisi yapılıyor. Ayrıca Kawasaki hastalığında yıllardır kullanılan ve erken dönemde başlandığında kalp tutulumunu yüzde 25’den yüzde 5 ve altına indiren damar içinden insan antikorları verilmesi yöntemi uygulanıyor. Bunun yanı sıra antibiyotik, pıhtı oluşumunu önleyici tedavi; steroid ve tosilizumab gibi Covid-19 tedavisinde de uygulanan ilaçlar kullanılıyor” diyerek tedavi sürecini aktarıyor.

Karantina veya sokağa çıkma sürecinde virüs kapma korkusu yüzünden evde tutulan ve hastaneye geç başvuran hastaları olduğunu söyleyen Somer, “Oysa ki hem Covid-19 hem de PIMS hastalığında erken tanı ve erken tedavi çok önemlidir. Bazen kazanılan bir saat kaybedilecek bir yaşamın kurtarılması anlamına geliyor” diye konuşuyor.

Multidisipliner tedavi

PIMS belirtilerinin herhangi ikisinin görülmesi durumda hastaneye başvurmaları konusunda ebeveynleri uyaran Acil Tıp Uzmanı Dr. Müge Akalın, “Çocuklar mutlaka hastanede tedavi altına alınmalı. Bazı çocuklar için yoğun bakım servisinde tedavi gerekiyor” diyor.

Çocuklarda zor nefes alma, bilinç bulanıklığı, aşırı uyku hali, dudaklarda veya yüzde morarma ve ciddi karın ağrısı durumda ise acil müdahaleye ihtiyaç duyulduğunu belirten Akalın, “Bu sendrom birçok semptomun bir araya gelmesinden kaynaklandığı için tedavi protokolünde, çocuğun semptomlarına göre, çocuk enfeksiyon uzmanı, çocuk romatoloji uzmanı, çocuk kardiyoloji uzmanı, çocuk yoğun bakım uzmanı, çocuk hematoloji uzmanı gerektiği durumlarda birlikte çalışmalı” diyor.