Ay'a inişin 51. yıl dönümü: Tarihi uzay yarışının mihenk taşları

Ay'a inişin 51. yıl dönümü: Tarihi uzay yarışının mihenk taşları
© Neil Armstrong/NASA/Handout via REUTERS/File Photo
By Yalcin Ademoglu
Haberi paylaşınYorumlar
Haberi paylaşınClose Button
Aşağıda yerleştirilen video haber linkini kopyalayın/yapıştırınCopy to clipboardCopied

İnsanlık günümüzden tam 51 yıl önce NASA'nın Apollo 11 füzesinin başarılı bir şekilde Ay'a inmesiyle tarihi bir ana şahitlik etti.

REKLAM

İnsanlık günümüzden tam 51 yıl önce NASA'nın Apollo 11 füzesinin başarılı bir şekilde Ay'a inmesiyle tarihi bir ana şahitlik etti.

20 Temmuz 1969'da Dünya'nın uydusuna Amerikalı astronot Neil Armstrong ilk adımını atarken ünlü cümlesini kurdu: "İnsan için küçük, ama insanlık için büyük bir adım."

Bu adım, Soğuk Savaş'ın yaşandığı bir dönemde iki süper güç Sovyet Rusya ile Amerika Birleşik Devletleri (ABD) arasındaki uzay yarışında kazanılmış bir zaferdi.

Bitiş çizgisi için atağa kalkan iki ezeli rakip

Bir tarafta Komünizm'i savunan Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB), diğer tarafta Kapitalizm'in temsilcisi ABD. Tam anlamıyla zıt görüşleri savunan bu iki rakip II. Dünya Savaşı'ndan sonra nükleer silah yarışına girdi.

Uzay bir prestij meselesi haline geldi.

SSCB yarışa hızlı başlayan taraftı. "Sputnik" uydusu 1957'de Dünya yörüngesine oturtulan ilk insan yapımı araç oldu. Bu hamle ABD'yi de hızla harekete geçirdi. 1958'de Başkan Dwight D. Eisenhower Ulusal Havacılık ve Uzay İdaresi'nin (NASA) temellerini attı.

SSCB bu başarısını 1960'ta Dünya yörüngesine Belka ve Strelka adlı iki köpeği gönderip yeniden yeryüzüne indirerek perçinledi.

Sovyet Rusya uzaya ilk insanı gönderen ülke olmayı da başardı. Kozmonot Yuri Gagarin 12 Nisan 1961'de dünyanın etrafında 108 dakika süren bir tur attı.

Yuri Gagarin - Reuters

Rusların Gagarin hamlesine ABD'nin yanıtı 23 gün sonra geldi. Alan Shepard başarılı bir uzay yolculuğu yaptı fakat seyahatin süresi 15 dakikada kaldı.

Amerika'nın parlak bir başarıya imza atması şart olmuştu. Amerikan Başkan John F. Kennedy'ye göre bu sadece Ay'a gitmekle mümkün olabilirdi:

"Bu ulusun, gelecek on yıldaki hedefinin Ay'a bir kişi göndermesi ve onu güvenli bir şekilde Dünya'ya geri getirmesi olduğuna inanıyorum. Hiçbir uzay projesi insanlık için bu kadar hayranlık uyandırıcı, ya da uzun vadeli uzay keşif çalışmalarında bu kadar önemli olamaz. Bu proje aynı zamanda dünyanın en masraflısı ve gerçekleştirilmesi en zor olanı."

Ed White'ın Pasifik Okyanusu'nda Hawaii'nin kuzeydoğusu üzerindeki Gemini uzay aracından uzaklaşırken çekilmiş ilk fotoğrafı - NASA/James McDivitt

1963'te cinayete kurban giden Kennedy hayallerinin gerçekleştiğini göremedi. Fakat yaptığı bu konuşma ABD'nin uzay yarışına çok iddialı bir şekilde geri dönmesini sağladı.

Bu süreçte Sovyet Rusya da boş durmamış ve Amerikalılara bir darbe daha indirmişti. 1965'te Rus Kozmonot Alexei Leonov 12 dakika boyunca uzay yürüyüşü yapan ilk insan olma başarısını ülkesine hediye etti. Bu hamleye ABD'den yanıt Ed White ile geldi. Ruslardan tam üç ay sonra 23 dakikalık uzay yürüyüşü ile astronot, Ay'a doğru uzanacak yolun ilk taşını koymuş oldu.

Fakat White'ın Apollo 1 programında bir test sürüşü sırasında hayatını kaybetmesi uzay araştırmalarını sekteye uğrattı. Amerikalılar olaydan tam iki sene sonra Apollo 8 ile Ay'a ilk bir ekip gönderebildi. Ayın yörüngesine ilk defa oturmayı başaran ekip, 1968 Noeli'nde canlı yayın yaptı.

Bill Anders'ın Ay yörüngesindeki Apollo 8'den görünen Dünya'nın bir fotoğrafı - NASA

İnsanlık için dev bir adım

7 ay sonra Neil Armstrong'un Ay'a atacağı ilk adımın zamanı geldi. Canlı yayınlanan görüntüler 650 milyon kişiyi ekran başına topladı. Neil Armstrong, Buzz Aldrin ve Michael Collins'i taşıyan füze Cape Kennedy'den 16 Temmuz 1969'da fırlatıldı. Armstrong ve Aldrin'in Ay'a ayak bastıkları sırada Collins Ay'ın 95 kilometre yukarısındaki yörüngede kapsülde tek başına kaldı. Ay yüzeyindeki 21 saat 36 dakikalık keşif sırasında iki astronotu bekleyen Collins'e bu süre boyunca kendisini "yalnız" hissedip hissetmediği soruldu. O ise "huzur" ve "sessizliğin" tadını çıkardığını belirtti.

Tarihe geçen astronotlar 24 Temmuz'da Pasifik Okyanusu'na indi ve 21 gün boyunca karantinada kaldı.

Neil Armstrong, Buzz Aldrin, ve Michael Collins (NASA)

Ay'a geri dönüş

1972'ye kadar Ay'a toplam 9 Amerikalı astronot gönderildi.

Fakat Buzz Aldrin bu tarihi yürüyüşten yarım asır sonra uzay yolculuğu çalışmalarının yeterince ilerlemediğinden yakındı.

REKLAM

"50 yıl önce Saturn V üçümüzü Ay'a götürdü. İndik, araştırmalarımızı yaptık ve geri gelmek üzere sözleşerek Dünya'ya döndük. 50 yıl boyunca ise ilerleme kaydedilmedi. Bence hepimiz bundan daha iyisinin yapılamamasından dolayı utanmalıyız."

Bu süreçte uzay araştırmalarında birçok başarıya da imza atıldığı da unutulmamalı.

Örneğin 2000'den beri astronot ve kozmonotların sürekli olarak bulunduğu Uluslararası Uzay İstasyonu sayesinde insanoğlu uzayda uzun süreli bir varlığa sahip oldu. Mars ve uzayın derinliklerine gönderilen uzay keşif araçları da bu süreçte tarihi öneme sahip bilgiler edinilmesini sağladı.

Juno uzay aracı tarafından 29 Mayıs 2019'da çekilen Jüpiter'in fırtınalı kuzey yarımküresinin renkle zenginleştirilmiş bir görüntüsü - NASA/JPL-Caltech/SwRI/MSSS/Kevin M. Gill

Ay'a yapılacak yolculuklar için birçok kurum da çalışmalarını sürdürüyor.

Avrupa Uzay Ajansı Ay'daki araştırmaların insanoğlu ve robotlar tarafından sürekli olarak yürütülebilmesi için uluslararası bir "Ay köyü" için adımlar atıyor.

REKLAM

Diğer yandan insanoğlunun Ay'a dönmesi için kollarını syeniden sıvayan ABD, Yunan tanrısı Artemis'ten adını alan dev projesinde ilerlemeler kaydediyor. Aralarında Ay'a ayak basacak ilk kadın astronotun da bulunduğu Amerikalı ekip 2024'te Ay yüzeyine ulaşacak. NASA'nın diğer bir hedefi de 2024'ten itibaren Ay'da sürekli bir astronot kalmasını sağlamak. Böylece hem uzayın hem de Mars gezegeninin sırlarının çözülmesinde ilerlemeler kaydedilecek.

Haberi paylaşınYorumlar

Bu haberler de ilginizi çekebilir

Alibaba.com'un ödeme sistemi Ant Group 'tarihinde ilk kez yabancı sermayeye' açılacak

Hubble Uzay Teleskobu, Kelebek ve Kalkanböceği Nebulalarının yeni fotoğraflarını paylaştı

Ay'a iniş yapmak neden hâlâ çok zor?