ABD'nin 'Tibet yasasına' Çin'den tepki: İç işlerimize karışmayın

REKLAM

Sürgünde yaşayan Tibetlilerin siyasi lideri, ABD Kongresi'nin Tibetlilerin, ruhani lider Dalay Lama'nın halefini seçme hakkını teyit eden yasayı onaylamasını memnuniyetle karşıladıklarını bildirdi.

Çin, sürgündeki Dalay Lama'yı tehlikeli bir "bölücü" ve "ayrılıkçı" olarak kabul ediyor.

ABD Kongresinin kabul ettiği yasa tasarısı zaten sıkıntılı olan iki ülke ilişkilerini daha da gerginleştirebilir.

Söz konusu tasarı, ABD Kongresi'nin her iki kanadı Temsilciler Meclisi ve Senato'dan onay alan 'Covid-19'un ekonomik etkilerine yönelik 900 milyar dolarlık destek paketi ile 1,4 trilyon dolarlık bütçenin' bulunduğu pakete dahil edilmişti.

Sürgündeki Tibet hükümeti olarak bilinen Tibet Merkezi Yönetimi (CTA) Başkanı Lobsang Sangay, Reuters'a yaptığı açıklamada, 'Tibet Politika ve Destek Yasası'nın (TPSA), ABD Temsilciler Meclisi ve Senato'dan geçmesinin 'tarihi bir adım' olduğunu dile getirdi.

Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Wang Wenbin ise, Çin'in içişlerine karışmakla suçladığı ABD yönetimini yasayı imzalamaması konusunda uyardıklarını söyledi.

Wang, "ABD'yi, Çin’in içişlerine karışmayı bırakmaya ve bu olumsuz eylemleri yasaya dahil etmekten kaçınmaya çağırıyoruz, aksi takdirde iş birliğimize ve ikili ilişkilerimize daha fazla zarar verebilir." ifadelerini kullandı.

Tibet, 1950'den bu yana Çin'in kontrolü altında

Pekin, "Barışçıl Kurtuluş" adını verdiği bir operasyonla, 1950'de Tibet'in kontrolünü ele geçirdi.

Tibet, o tarihten bu yana ülkenin en kısıtlı ve hassas bölgelerinden biri haline geldi.

Dalay Lama, Çin yönetimine karşı giriştiği başarısız ayaklanmanın ardından 1959'da Hindistan'a kaçtı ve o tarihten bu yana sürgünde yaşıyor.

Tibet'in başkenti Lhasa’da ABD Konsolosluğu açılması

ABD Kongresi'nde kabul edilen mevzuat, Tibet’in başkenti Lhasa’da bir ABD konsolosluğunun açılması, Tibetlilerin Dalay Lama'nın halefini seçme mutlak hakkı ve Tibet'in çevresel olarak korunması çağrısında bulunuyor.

Mevzuat aynı zamanda "su güvenliği konusunda bölgesel bir çerçeve" ve bölgenin izlenmesi konusunda Çin'le diyaloğa Tibet toplumundan daha fazla katılım öneriyor.

Tasarıda, "Çin Halk Cumhuriyeti, her yıl milyarlarca metreküp suyu (kendine) yönlendiren su transferi programlarını çoktan tamamladı ve Tibet platosundan daha fazla su çekme planları var". denildi.

Ayrıca yasa kapsamında Pekin'in Lhasa’da bir Amerikan konsolosluğunun açılmasına izin vermemesi halinde Çin'e, ABD'de daha fazla konsolosluk açma hakkı tanınmayacak.

Çevreci gruplar ve Tibetli insan hakları aktivistleri, Çin’in bölgedeki hidroelektrik santralı 'hırsının' aşağı havza su kaynaklarını etkileyebileceği uyarısında bulunuyor.

Çinli yetkililere insan hakları ihlalleri nedeniyle yeni vize kısıtlaması

Diğer yandan ABD, yaşanan insan hakları ihlalleri nedeniyle Çinli yetkililere ek vize kısıtlamaları getirdi.

ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, kısıtlamaların dinini yaşayanları, etnik azınlık gruplarını, muhalifleri ve diğerlerini bastırmaktan sorumlu veya suç ortağı olduğuna inanılan yetkilileri kapsayacağını söyledi.

Pompeo, "Çin’in otoriter yöneticileri, Çin halkının ifade özgürlüğü, din, inanç, dernek kurma ve barışçıl toplanma haklarına katı kısıtlamalar getiriyor. ABD, bu ve benzeri insan hakları ihlali faillerinin ülkemizde hoş karşılanmadığı konusunda gayet net." açıklamasında bulundu.