İsrail'de Netanyahu sonrası dönüşümlü başbakanlık başlıyor: Hükümete kimler liderlik yapacak?

REKLAM

İsrail politikasında bir sayfa Binyamin Netanyahu'nun partisinin seçimlerden ilk sırada çıkmasına rağmen kapanıyor. Ülkeye damgasını vuran politikacı 12 yıllık iktidarının ardından başbakanlık koltuğunu boşaltırken yerini 18 ayda bir değişecek muhafazakar sağcı Naftali Bennett ve eski bir televizyon sunucusu Yair Lapid alacak.

Hükümetin meclisten güven oyu alması durumunda koltuğa ilk oturacak isim ise Netanyahu'nun eski danışmanlarından teknoloji milyarderi, sağcı muhafazakar politikacı Naftali Bennett olacak.

Amerikan aksanlı İngilizcesi, tepesi açılmış saçları ve başından çıkarmadığı kippası Benett'in göze çarpan özellikleri. Başında bulunduğu sağcı Yamina Partisi ekonomide ultra liberalizmi savunurken toplumda ise bir miktar "açılım" yapılması fikrini güdüyor. Filistin devletinin kurulmasına kesin bir dille karşı çıkan Bennett, İsrail'in işgali altındaki Filistin toprakları Batı Şeria'nın ise üçte ikisinin İsrail'e ait olmasını istiyor.

8 yıl önce siyasete adım atan politikacı kısa sürede merkez sağdan aşırı sağa kadar geniş bir yelpazeyi temsil eden "ulusalcı cephe"nin vazgeçilmez figürlerinden biri haline geldi.

49 yaşındaki Bennett, Netanyahu'nun 12 yıllık iktidarında koalisyonlarda lideri belirleyen bir kişilik olarak dikkat çekti. Son seçimlerde partisinin düşük oyuna rağmen ise eski liderine son darbeyi indiren isim oldu.

Kippa iktidarda

Çok farklı görüş açılarına sahip sekiz partinin Neyanyahu'ya karşı oluşturduğu koalisyona sürpriz bir kararla katılan Bennett, Arapları temsil eden Raam Partisi'nin de desteğini alarak 2023'e kadar başbakanlık koltuğuna oturan isim olacak.

Fakat bu karar İsrail parlamentosu Knesset’e girmeyi başaran dinci partilerin büyük tepkisini topladı. İç güvenlikten sorumlu Shin Bet örgütü bazı aşırıların protestolarını şiddet kullanmaya kadar vardırabilecekleri yönünde uyarıda bulundu.

"Eleştirileceğimi tahmin ediyordum" diyen Bennett ise "İsrail için iyi olanı yaptım" diyerek kararını savunuyor.

İsrail, sağcıların, solcuların İşçi Partililerin ve hatta Arapların destek verdiği birbirine benzemeyen sekiz partinin mutabakatıyla yönetilmeye hazırlanırken, Bennett ise başındaki kippa ile ülke tarihinin ilk dini hükümetinin şefliğini yapacak.

2023'te Lapid'e bayrak teslimi

Fakat bu liderlik Netanyahu'nun 12 yıllık başbakanlığı gibi uzun soluklu olmayacak. Zira Bennett görevinin 18. ayında bayrağı eski televizyon yıldızı Yaïr Lapid'e devredecek.

Hollywood yıldızı George Clooney'e benzetilen eski gazeteci, 2012'de televizyon haberciliğini bir kenara bırakıp Yesh Atid Partisi'ni (Bir gelecek var) kurdu. Merkezde yer alan parti lideri "yakışıklılığı" ile ön planda. Hatta kendisine bu şekilde orta sınıfı "cezbettiği" eleştirisi yöneltiliyor.

Lapid'in ise partisini kurarken tek bir hedefe kilitlendiği söyleniyor. O da yolsuzluk iddialarına adı karışan ve ülkede en uzun süre başbakanlık koltuğunda oturan Binyamin Netanyahu iktidarına son vermek.

Bennett gibi Lapid'in de yolları geçmişte Netanyahu ile kesişmiş durumda. Maliye Bakanı olarak görev yapan Lapid 2020 seçimlerinde merkezde oluşturulan "Mavi-Beyaz" koalisyonuna dahil olmuş fakat bu mutabakatın lideri Benny Gantz'ın Netanyahu ile anlaşmasının ardından oluşumdan ayrılma kararı almış.

Son seçimlerde ise partisi 17 sandalye elde ederek lider Netanyahu'nun partisi Likud'un ardından sandıktan ikinci sırada çıktı.

1963 doğumlu politikacının televizyondaki yıldızı tam olarak 2000'de sunmaya başladığı talk show ile parladı. İsraillileri adeta ekrana kilitleyen programda sunucun davetlilerine sorduğu simgesel soru ise 'Sizin gözünüzde İsrailli nasıl biridir?' idi.

Bennett'in aksine muhafazakar Yahudi çevresine ağır eleştiriler yönelten Lapid, milliyetçi, liberal ve laik çizgisi ile İsrail halkının beğenisini topluyor.