Rusya'nın Ukrayna'yı işgali, Oslo ve Stockholm'ün güvenlik stratejilerini değiştirmesine neden oldu. Finlandiya ile İsveç'in NATO'ya katılma olasılığının yüksek olduğu belirtiliyor. İsveç ve Finlandiya, NATO'ya katılacak mı; iki ülkenin önümüzdeki dönemde hangi adımları atması bekleniyor?
REKLAMRusya'nın Ukrayna'yı işgali, Helsinki ve Stockholm'ün güvenlik stratejilerini değiştirmesine neden oldu. Rusya ile 1.300 km sınırı paylaşan Finlandiya ile İsveç'in NATO'ya katılma olasılığının yüksek olduğu belirtiliyor.
Moskova ise bu adımın "ciddi askeri ve siyasi sonuçları" olacağını konusunda uyarıyor.
İsveç ve Finlandiya, NATO'ya katılacak mı; iki ülkenin önümüzdeki dönemde hangi adımları atması bekleniyor?
Reuters'ın haberinde Helsinki'nin Stockholm'den önce kararını verebileceği aktarıldı.
İsveç ve Finlandiya neden NATO üyesi değil?
- Rusya'ya kıyasla küçük askeri güçlere sahip iki ülke, 2. Dünya Savaşı'ndan bu yana "bağlantısız".
- 1917'de Rusya'dan bağımsızlığını kazanan Finlandiya 2. Dünya Savaşı sırasında Moskova'ya karşı iki kez savaştı ve bazı topraklarını kaybetti. Finlandiya, 1948'de Rusya ile "Dostluk, İşbirliği ve Karşılıklı Yardım Anlaşması" imzaladı. Bu durum Oslo'yu Batı Avrupa'dan askeri olarak izole etti.
- Soğuk Savaş'ın sona ermesi ve Sovyetler Birliği'nin dağılması sonrası Moskova'dan gelen tehdidin azalmasıyla Finlandiya "Rusya'nın gölgesinden çıktı."
- Finlandiya, Rusya'nın Ukrayna'yı işgaline kadar Moskova ile dostane ilişkiler geliştirdi.
- Yaklaşık 200 yıldır savaşmayan İsveç, dış politikada uluslararası demokrasiyi, çok taraflı diyalogu ve nükleer silahsızlanmayı destekledi. Stockholm'ün Soğuk Savaş'tan sonra ordusunun kapasitesi geriledi.
- İsveç'teki soldaki pek çok kişi, ABD nükleer cephaneliğinin sağladığı caydırıcılığa dayanan ABD güvenlik stratejisine ve NATO'ya şüpheyle bakmaya devam ediyor.
- 1995'te Avrupa Birliği'ne üye olan Finlandiya ve İsveç, resmi tarafsızlık politikasından da vazgeçmiş oldu.
-İki ülke son yıllarda artan Rusya 'tehdidine' karşı istihbarat alışverişinde bulundu; NATO tatbikatlarına katıldı.
- NATO'ya katılmaları durumunda İsveç ve Finlandiya, ittifakın 5. maddesi çerçevesinde korunmuş olacak.
NATO üyeliğine destek ne durumda?
- Kamuoyu araştırmalarına göre, İsveçliler çok az bir farkla NATO'ya katılmaya karşı. Ancak ülke parlamentosunda çoğunluğu katılma başvurusunu destekliyor.
- İsveç'te iktidarda olan Sosyal Demokratlar, başvurunun önündeki en büyük engel olarak görülüyor.
- Eski komünist parti olan İsveç Sol Partisi, Yeşiller Partisi aynı görüşte.
- Fin yayıncısı MTV tarafından yapılan en son ankete göre, Finlerin yüzde 68'i NATO üyeliğini destekliyor; yüzde 12 ise NATO üyeliğine karşı.
- Ülke basınına göre, Finlandiyalı milletvekillerinin çoğunluğu ve genel olarak siyasi partiler NATO'ya katılmayı destekliyor.
REKLAMNATO'ya ne zaman katılabilirler?
- NATO'ya üyelik başvurusu konusunda Finlandiya'nın İsveç'e göre daha yakın olduğu belirtiliyor.
- Finlandiya'nın beş partili merkez sol koalisyonuna başkanlık eden Sosyal Demokrat Başbakan Sanna Marin ve Cumhurbaşkanı Sauli Niinisto, bu noktada son haftalarda farklı NATO üye ülkelerini ziyaret etti.
- Finlandiya hükümeti, yayınladığı "beyaz kitapta" dış ve güvenlik politikasını güncelledi.
- Belge, Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin Finlandiya'nın güvenlik ortamını derinden değiştirdiğini, ancak Finlandiya'nın NATO'ya katılıp katılmaması konusunda herhangi bir politikanın hayata geçirilmediğini kaydediyor.
- Başbakan Marin, NATO üyeliği ile ilgili kararın "aylar değil haftalar içinde" alınacağını ifade etti.
REKLAM- Finlandiya Dışişleri Bakanı Pekka Haavisto, hükümetin parlamentodan yeterli destek olması durumunda NATO'ya katılmayı hızla önermeye hazır olduğunu ifade etmişti.
- NATO, Haziran'da İspanya'nın başkenti Madrid'de bir zirve yapacak.
- Güvenlik politikasını gözden geçiren İsveç yönetimi de mayıs ayının sonundan önce açıklanacak bir rapor hazırlıyor. İsveç Başbakanı Magdalena Andersson, herhangi bir karar vermeden önce incelemenin sonucunu beklemek istediğini söyledi.
- İsveç'te eylül ayında NATO üyeliğinin ana gündem olduğu genel seçim yapılacak. Seçmenin oylarının hükümetin başvurusunu yönlendirmesi bekleniyor.
- Ayrıca Finlandiya'nın daha erken başvuru yapması durumunda bunun İsveç'in üzerindeki baskıyı artıracağı ifade ediliyor.
REKLAM