Ocak ve Mart ayları arasında İtalya kıyılarına ulaşan göçmen sayısı geçen yılın aynı dönemine göre üç katından fazla. Peki artışın temel faktörleri neler ?
REKLAMBM Mülteciler Yüksek Komiserliği'nin (UNHCR) son raporuna göre, 2023'ün Ocak ve Mart ayları arasında İtalya kıyılarına ulaşan göçmen sayısı geçen yılın aynı dönemine göre üç katından fazla.
BM ajansı, yılın ilk üç ayında 26 bin 800 civarında göçmenin deniz yoluyla İtalya'ya ulaştığını bildirdi. Bu rakam 2022 yılında ise 6 bin 400 olarak kayıtlara geçmişti.
Yetkililer, sadece geçtiğimiz pazar günü yaklaşık bin kişinin Avrupa'nın Akdeniz'deki kapısı olarak görülen Lampedusa Adası'na giriş yaptığını hafta sonu 23 kişinin ise kıyıya ulaşamadan boğulduğunu duyurdu. İtalyan haber ajansı ANSA'ya göre de yaklaşık 400 kişiyi ağırlama kapasitesine sahip olan Lampedusa göçmen merkezi, hafta sonu bin 880'den fazla göçmenle dolup taştı.
Göçmen sayısındaki artışın nedeni
2015 Akdeniz göçmen krizinin en yoğun yaşandığı dönemde binlerce göçmeni ağırlayan küçük İtalyan adasının bu yoğunluğa alışkın. Ancak, adaya ayak basan göçmen sayısındaki artış ve tesislerin aşırı kalabalıklaşması sadece adanın değil İtalyan hükümetinin de başa çıkmakta zorlandığı bir sorun.
Peki neden şimdi daha fazla göçmen İtalya'ya doğru bu tehlikeli yolculuğu göze alıyor?
Her gün yüzlerce kişiyi Avrupa'da daha iyi bir yaşam arayışına iten kesin nedenleri bulmak zor olsa da, İtalya'ya gelen göçmen sayısındaki artışa katkıda bulunabilecek bazı temel belirleyici faktörler var.
Akdeniz'i geçmek için ideal hava koşulları
Göçmen sayısındaki artışta önemli faktörlerden biri de, kaçakçıların Libya ve Tunus gibi ülkelerden çıkışları organize etmek için kullanmış olabileceği "ideal hava koşulları".
UNHCR raporuna göre, Ocak ve Mart ayları arasında İtalya'ya deniz yoluyla ulaşanların yaklaşık yüzde 58'i Tunus'tan, yüzde 38'i ise Libya'dan geldi. Geçen yıl göçmenlerin deniz geçişlerinin yüzde 51'i Libya'dan, yüzde 31'i ise Tunus'tan yola çıkmıştı.
Yılın başından bu yana hava koşulları Akdeniz'i geçmek için idealdi; beklenenden yüksek sıcaklıklar ve doğru yönde esen rüzgarlar Kuzey Afrika'dan göçmen geçişlerini teşvik etti.
Avrupa'nın sınır ajansı Frontex de Mart ayında yayınladığı raporda göç için bu ideal hava koşullarından bahsetti.
Belirsiz siyasi durum
Son yıllarda Tunus'un artık göçmen güzergahının ana çıkış noktalarından biri haline gelmesi, ülkedeki siyasi ve ekonomik durumun değiştiğine dair bir işaret olabilir.
Tunus şu anda siyasi ve ekonomik çalkantıların ortasında. Basında yer alan haberlere göre, hükümetin göçmenlerin ülkede suç faaliyetlerine karıştığını iddia etmesinin ardından Fildişi Sahili ve Gine vatandaşları Kuzey Afrika ülkesinden kaçıyor.
UNHCR kıdemli kamu bilgilendirme görevlisi Federico Fossi bu ayın başlarında yaptığı açıklamada, "Geçmişte Libya'nın ana çıkış ülkesi olması bize Tunus'ta ekonomik kriz ve Sahra altı uyruklulara yönelik baskılar açısından yaşananların bir etkisi olduğunu gösteriyor" dedi.
Şubat ayında Tunus Devlet Başkanı Kais Saied ise ülkedeki çok sayıda Sahra-altı uyruklu kişiyi, herhangi bir kanıt olmaksızın "Tunus'un demografik yapısını değiştirmeye ve ülkenin Arap İslam kimliğini zayıflatmaya yönelik bir suç planı" yapmakla suçlamıştı.
STK'lara göre Tunus'ta tahminen 30 bin ila 50 bin Sahra-altı göçmen bulunuyor. Birçoğu Tunus'a çalışma düşüncesiyle geldikten sonra, Kuzey Afrika ülkesindeki kötü ekonomik durum ve maruz kaldıkları kötü muamele nedeniyle Avrupa'ya gidiyor.
Tunus'ta Sahra altı göçmenlere yönelik ırkçı ve nefret söylemi, ülkenin cumhurbaşkanı tarafından da teşvik edilerek artmaya devam ederken, daha fazla insanın Avrupa kıyılarına gitmek üzere ülkeyi terk etmesi bekleniyor.