ABD'deki mahkeme kararlarının kürtaj hapına erişimi tehlikeye atabileceği endişesi, başta Fransa olmak üzere birçok ülkede ilaç kıtlığı açısından tedirginliğe yol açtı.
REKLAMAmerika Birleşik Devletleri'nde süregelen kürtaj hapı tartışmaları, Fransa'da sıklıkla kullanılan Misoprostol hapı stoklarında sıkıntılara yol açtı.
Medikal yani ilaçlı kürtajlar ABD'de yapılan kürtajların yarısından fazlasını, Fransa'dakilerin ise yüzde 70'ini oluşturuyor. Medikal kürtajda çoğunlukla iki ilaç kullanılıyor. Bunlardan Mifepriston progesteronu bloke ederek hamileliği sona erdirirken, Misoprostol kasılmalara yol açıyor. Bu iki ilaç ayrıca düşüklerde de kullanılıyor.
Her iki ilaç da son dönemde ABD'deki mahkemelerin gündeminde. Teksas eyaletindeki bir alt mahkeme ABD Gıda ve İlaç İdaresi'nin (FDA) 2000 yılında mifepristona verilen onayın hatalı olduğunu belirtti ve iptal edilmesini istedi. Bu kararı takiben Washington'daki bir başka alt mahkeme, FDA'nın kürtajın serbest olduğu 17 eyalete ilacı tedarik etme erişim olanaklarında değişim yapmaması yönünde karar aldı.
Çatışan bu kararlar karşısında hükümet temyiz mahkemesine başvurdu. Temyiz mahkemesi Teksas'taki dava süreci tamamlanana kadar ilacı yasaklamadı, ancak kullanımı için kısıtlamalar getirdi. Fakat hükümet ve ilacın üreticisi laboratuvar konuyu Yüksek Mahkeme'ye taşıdı. Yüksek Mahkeme'nin bugün temyiz mahkemesinin getirdiği kısıtlamaların hayata geçip geçmeyeceğini karara bağlaması bekleniyor.
Yasal belirsizlikler sürerken, Demokratların çoğunlukta olduğu birçok eyaletin, Yüksek Mahkeme'nin doğurganlık hakları konusunda geri adım atan bir karar alması halinde hazırlıklı olmak amacıyla her iki ilacı da stokladığı bildiriliyor. Bu durumun ABD'nin dışında da etkiye yol açması bekleniyor. Medikal kürtajlarda bu ilaçların sıklıkla kullanıldığı Fransa bu ülkelerin başında geliyor.
Fransa'da ilaç stoku ne durumda?
Hamileliğin ilk yedi haftası boyunca ilaçla kürtaja izin veren Fransa'nın çeşitli bölgelerindeki eczanelerin stoklarında son günlerde Misoprostol tükenmiş durumda. Ancak ilacı hastanelerde ve ebeveynlik merkezlerinde bulmak mümkün.
Fransız ilaç ajansı ANSM, internet sitesinde Nordic Pharma tarafından üretilen MisoOne adlı Misoprostol haplarının tedarikinin çok zor olduğunu, kürtaj haplarının Fransa dışına ihracatının artık yasaklandığını ve yetkililerin bir kıtlık riskiyle başa çıkmak için İtalya'dan Misoprostol hapları ithal ettiğini bildirdi.
Bunun üzerine üretici firma Nordic Pharma ile temasa geçen Euronews'e konuşan firma sözcüsü arz sıkıntısının nedenlerine ilişkin soruları yanıtlamayı reddetti ancak bunların "önümüzdeki günlerde" çözülmesi gerektiğini ve ABD'de devam eden yasal mücadeleyle bağlantılı olmadığını söyledi. Şirket, Fransa'da Misoprostol sıkıntısından korkulmaması gerektiğini de sözlerine ekledi.
Ulusal üretim tartışmaları
Ancak sorun yalnızca Fransa'da değil. Geçtiğimiz aylarda benzer bir sıkıntının yaşandığı Kanada'da doktorlar medikal kürtaj yerine cerrahi müdahale yapmak durumunda kaldıkları bilgisin verdi.
Her iki ülkede de kürtaj hapları tek bir tedarikçi tarafından üretiliyor. Kanada'da Linepharma ve Fransa'da Nordic Pharma adıyla faaliyet gösteren firma büyük ölçüde ABD sermayeli.
Fransa Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Yüksek Konseyi bu hafta yaptığı açıklamada, "ABD'deki durum, Mifepristone ve Misoprostolün üretim ve/veya pazarlanmasındaki olası bir duraklamayı telafi etmek isteyen ABD eyaletleri tarafından yapılan stoklamayla bağlantılı bir eksiklik tehdidini gündeme getirmektedir." dedi ve bir diğer riskin de fiyatlarda keskin bir artış olduğunu belirtti.
Konsey ayrıca "Hükümetlerin kürtaj için gerekli tüm ürün ve ilaçların her zaman ulaşılabilir olmasını sağlaması kadın hakları açısından hayati önem taşımaktadır." ifadelerini kullandı.
Fransa'daki sivil toplum kuruluşu Planlı Ebeveynlik'in Başkanı Sarah Durocher ise, Euronews'e yaptığı açıklamada, sorunun bu gibi "kritik moleküller" için ulusal bir üretim yerine tek bir özel tedarikçiye güvenmek olduğunu belirtti.
Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, 8 Mart Dünya Kadınlar Günü'nde kürtaj hakkını anayasada güvence altına alan bir yasayı yakında sunacağı sözünü vermişti.