ABD ve İngiltere'nin Yemen'deki saldırılarına İran ve Rusya tepkili, Suudi Arabistan 'kaygılı'

REKLAM

'Kızıldeniz'deki ticari gemilere yönelik saldırılara yanıt' olarak Amerika Birleşik Devletleri ve İngiltere tarafından Yemen'deki Husi hedeflerine düzenlenen hava saldırılarına tepkiler gelmeye devam ediyor. Rusya ve İran, saldırıları "nefsi müdafaa" olarak tanımlayan ABD ile İngiltere'ye sert tepki gösterirken, Suudi Arabistan, taraflara "itidal" çağrısında bulunarak yaşanan gelişmelerle arasına mesafe koydu. 

ABD

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinde dün alınan kararı üzerine başlayan askeri operasyonun ardından açıklama yapan ABD Başkanı Joe Biden "Bugün, benim talimatımla, ABD ordu güçleri İngiltere ile birlikte ve Avustralya, Bahreyn, Kanada ve Hollanda'nın da desteğiyle Yemen'de Husi isyancılar tarafından kullanılan bazı hedeflere hava saldırıları gerçekleştirdi." dedi ve gerekirse daha fazla önlem almaktan çekinmeyeceklerini ifade etti.

ABD'nin öncülüğünde düzenlenen saldırılar genel olarak ABD kongre üyeleri tarafından destekle karşılandı. Cumhuriyetçi senatör ve temsilcilerin çoğu karar için "geç bile kaldı" derken, Demokrat kanadın daha temkinli yaklaşarak ABD'nin Orta Doğu'da bir krize sürüklenmesini istemediklerini vurguladı.

İngiltere

Husileri hedef alan saldırılarda ABD'nin yanında yer alan İngiltere'de genel olarak saldırılara destek havası hakim. 

Başbakan Rishi Sunak, saldırıların ardından yaptığı açıklamada Husi saldırılarının devam etmesine izin verilemeyeceğini söyledi ve "Birleşik Krallık her zaman seyrüsefer özgürlüğünü ve ticaretin serbest akışını savunacaktır. Bu nedenle meşru müdafaa kapsamında sınırlı, gerekli ve orantılı adımlar attık." dedi.

Ana muhalefetteki İşçi Partisi Genel Başkanı Keir Starmer da basına yaptığı açıklamada İngiltere'nin Yemen'deki askeri operasyonunu desteklediklerini ifade etti, ancak hükümetin hukuki pozisyonunun bir özetini görmeyi istediğini sözlerine ekledi.

ABD ve İngiltere'nin operasyonunun hukuki zeminini oluşturan 11 Ocak BM Güvenlik Konseyi'nde alınan kararda Konsey'in daimi üyeleri Rusya ve Çin'in yanı sıra Cezayir ve Mozambik çekimser oy kullanmışlardı.

Husiler

Yemen'in büyük bölümünü kontrolü altında tutan Husilerin lideri Abdülmelik el Husi, saldırı sonrası yaptığı açıklamada, BM Güvenlik Konseyi kararına tepki göstererek, başında bulunduğu hareketin, "Siyonist bağlantılı gemilere" yönelik saldırılarına devam edeceğini ifade etti.

Husilerin sözcüsü Muhammed Abdulsalam da ABD ve İngiltere'nin, saldırıların "Yemen'i Filistin ve Gazze'yi desteklemekten caydıracağını" düşünerek "yanıldıklarını belirtti.

'Kızıldeniz ve Arap Denizinde uluslararası seyrüsefere yönelik herhangi bir tehdit söz konusu olmadığı için Yemen'e yönelik bu saldırının hiçbir haklı gerekçesi olmadığı'nın altını çizen Abdulsalam, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada "Hedef alma İsrail gemilerini ya da işgal altındaki Filistin limanlarına gidenleri etkiledi ve etkilemeye devam edecek." diye yazdı.

İran

Saldırıyı, Yemen'in egemenliği ve toprak bütünlüğü ile uluslararası yasaların ihlali olarak değerlendiren Tahran, saldırıyı şiddetle kınadı. 

İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Nasır Kenani, "Keyfi saldırı, bölgede güvensizlik ve istikrarsızlığı körüklemekten başka bir işe yaramayacaktır. Uluslararası toplumdan, sorumlu tepki ve eylemlerle; bölgede savaş, istikrarsızlık ve güvensizliğin yayılmasının önüne geçmesini istiyoruz." sözleriyle Şii Husileri destekleyen Tahran'ın tepkisini dile getirdi.  

Hizbullah

İran destekli Hizbulah da "Amerikan saldırganlığı, ABD'nin Gazze'de ve bölgede Siyonist düşman tarafından işlenen trajedi ve katliamların tam ortağı olduğunu bir kez daha teyit etmektedir." şeklinde açıklama yaptı.

Rusya

Rusya,, Yemen'e yönelik askeri saldırıları nedeniyle ABD ve İngiltere'ye sert tepki gösterdi. Saldırıların Orta Doğu'da gerilimi tırmandırdığını ve uluslararası hukuku tamamen hiçe saydığını belirten Rusya, konuyu görüşmek üzere cuma günü Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ni acil toplantıya çağırdı.

Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zaharova  açıklamasında saldırıları "uluslararası hukukun tamamen göz ardı edilmesi" olarak niteledi. 

Zaharova "ABD'nin Yemen'e yönelik hava saldırıları, Anglosaksonların BM Güvenlik Konseyi kararlarını saptırmasının bir başka örneğidir." dedi.

Suudi Arabistan

Saldırıların ardından Suudi Arabistan tarafından yapılan açıklamada "itidal" ve "gerilimin tırmandırılmaması" çağrısında bulunuldu. 

Gelişmeleri "büyük bir endişe" ile izlediğini belirten bakanlık açıklamasında "Krallık, Kızıldeniz bölgesinde seyrüsefer özgürlüğünün uluslararası bir talep olması nedeniyle bölgenin güvenlik ve istikrarının korunmasının önemini vurgulamaktadır." denildi.

REKLAM

Suudi Arabistan önderliğindeki Batı destekli koalisyon yaklaşık on yıl süren Yemen savaşında İran destekli Husi hareketi'ne karşı mücadele etmişti.

Irak

Irak Başbakanığı'ndan yapılan açıklamada, "Batı'nın İsrail ve Hamas arasındaki çatışmaları bölgeye yaydığı" değerlendirmesinde bulunuldu. 

Hollanda

ABD ve İngiltere'nin askeri operasyonuna destek veren ülkelerden biri olan Hollanda'nın Başbakanı Mark Rutte, saldırıyı "meşru müdafaa" zemine dayandırdı.

Rutte yaptığı açıklamada, "ABD-İngiliz harekâtı meşru müdafaa hakkına dayanmakta, serbest geçişi korumayı amaçlamakta ve gerilimi azaltmaya odaklanmaktadır. Denizci bir ülke olarak uzun bir geçmişe sahip olan Hollanda, serbest geçiş hakkına büyük önem vermekte ve bu hedefe yönelik operasyonu desteklemektedir." dedi.

Avustralya

Avustralya Başbakan Yardımcısı ve Savunma Bakanı Richard Marles, basına yaptığı açıklamada, ABD ve İngiltere'nin askeri operasyonuna verdikleri destekle ilgili bilgi verdi.

REKLAM

Hava saldırılarının denizlerde seyrüsefer özgürlüğünün sağlanması ve küresel ticaretin sürdürülmesiyle ilgili olduğunun altını çizen Marles "Bu tamamen Avustralya'nın ulusal çıkarlarının merkezindedir. Bu karar hafife alınmamıştır." dedi.

Hollanda ve Avustralya'nın yanı sıra Bahreyn ve Kanada da saldırılara destek verdi.

İtalya

Bir hükümet kaynağı, yaptığı açıklamada İtalya'nın, ABD ve İngiltere'nin Husilere karşı gece boyunca düzenlediği saldırılara katılmayı reddettiğini ve Roma'nın Kızıldeniz'de daha "sakin" bir politika izlemeyi tercih ettiğini söyledi.

Adının açıklanmasını istemeyen kaynak ayrıca, hükümetin herhangi bir askeri harekata katılmak için parlamentonun desteğine ihtiyaç duyacağını ve bunun da hızlı onayı imkansız hale getirdiğini ifade etti.