Haiti Başbakanı Ariel Henry, ülkedeki çete şiddetini çözmek için uluslararası baskıların ardından geçici bir başkanlık konseyi oluşturulduğunda istifa edeceğini açıkladı.
REKLAMHaiti Başbakanı Ariel Henry, şiddet yanlısı çetelerin ülkede kaosa neden olmasından sonra geçici başkanlık konseyi oluşturulduğunda istifa edeceğini açıkladı.
Henry açıklamayı, aralarında Karayip liderleri ve ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken'in de bulunduğu yetkililerin Haiti'nin giderek büyüyen krizini durduracak bir çözümü acilen görüşmek üzere Jamaika'da bir araya gelmesinden saatler sonra yaptı.
Henry video konuşmasında, "Liderliğini yaptığım hükümet, bir geçiş konseyinin kurulmasının hemen ardından istifa edecek. Bana tanınan bu fırsat için Haiti halkına teşekkür etmek istiyorum. Tüm Haitililerden sakin olmalarını, barış ve istikrarın mümkün olduğunca hızlı bir şekilde geri gelmesi için ellerinden gelen her şeyi yapmalarını istiyorum" dedi.
Haiti'de sosyal medyada yayılan videolarda halkın sokaklarda kutlamalar yaptığı, insanların bir parti havasında müzik eşliğinde dans ettiği ve gece gökyüzüne havai fişeklerin fırlatıldığı görülüyordu.
Henry, şiddet olaylarının ana uluslararası havaalanlarını kapatması nedeniyle Haiti'de bulunuyordu. Yetkililerin gerekli uçuş planına sahip olmadığını söylediği Dominik Cumhuriyeti'ne inişinin engellenmesinin ardından bir hafta önce Porto Riko'ya varmıştı. Dominikli yetkililer ayrıca hava sahasını Haiti'ye ve Haiti'den uçuşlara kapattı.
Ağır silahlı çetelerin polis karakollarını yaktığı, ana havaalanına saldırdığı ve ülkenin en büyük iki hapishanesine baskın düzenlediği Haiti'yi krizden kimin çıkaracağı tam olarak belli değildi. Baskınlar 4,000'den fazla mahkûmun serbest bırakılmasıyla sonuçlandı.
Çok sayıda insan öldürüldü ve 15.000'den fazla insan çetelerin bastığı mahallelerden kaçarak evsiz kaldı. Yoksul Haitililere satış yapan dükkân ve mağazalarda mallar tükenirken yiyecek ve su da azalıyor. Port-au-Prince'deki ana liman kapalı kalmaya devam ediyor ve kritik malzemeler içeren düzinelerce konteynır mahsur kaldı.
Başkanlık Konseyi kuruluyor
Karayip liderleri pazartesi günü geç saatlerde yaptıkları açıklamada, geçici bir başkanlık konseyi oluşturulduktan ve geçici bir başbakan belirlendikten sonra "Haiti Başbakanı Ariel Henry'nin istifasını kabul ettiklerini" söyledi.
Henry'nin yerine iki gözlemci ve bir dizi koalisyondan, özel sektörden, sivil toplumdan ve bir dini liderden temsilciler de dahil olmak üzere yedi oy hakkına sahip üyeden oluşan bir başkanlık konseyi kurulacak.
Konsey hızlı bir şekilde geçici bir başbakan atamakla görevlendirildi; Haiti'nin bir sonraki seçimlerinde aday olmak isteyen hiç kimse katılamayacak.
Duyuru, pazartesi günü erken saatlerde Jamaika'da Blinken ve bölgesel bir ticaret bloğu olan Caricom üyeleri de dahil olmak üzere yetkililerle acil bir toplantı yapan Guyana Başkanı Irfaan Ali tarafından yapıldı. Haiti'de tırmanan şiddetin nasıl durdurulabileceğini görüşmek üzere birkaç saat kapalı kapılar ardında bir araya geldiler.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, kurulacak "başkanlık konseyinin" Haitililerin "acil ihtiyaçlarını" karşılamak, güvenlik misyonunun konuşlanmasını sağlamak ve serbest seçimler için gerekli güvenlik koşullarını yaratmakla görevlendirileceğini söyledi.
ABD'den Haiti'ye ek kaynak
Henry, Haiti'nin 1987 anayasasının onaylanmasından bu yana tek başına en uzun süre başbakanlık yapan kişi olarak, başbakanların sürekli değiştiği siyasi açıdan istikrarsız bir ülke için şaşırtıcı bir başarıya imza attı.
Blinken, Haiti'ye çok uluslu bir gücün konuşlandırılmasını finanse etmek üzere 100 milyon dolar ek kaynak sağlandığını duyurdu. Blinken ayrıca 33 milyon dolarlık insani yardım ve Karayip liderleri ile "siyasi geçişi hızlandırmak için tüm Haitili paydaşlar" tarafından kabul edilen ortak bir teklifin oluşturulduğunu ve bir "başkanlık konseyi" kurulduğunu duyurdu.
Blinken bu konseyin Haiti halkının ihtiyaçlarının karşılanması ve Kenya'nın liderlik edeceği çok uluslu gücün konuşlandırılması için tanımlamadığı "somut adımlar" atacağını söyledi.
Blinken ayrıca ABD Savunma Bakanlığı'nın daha önce 100 milyon dolar ayırdığı misyona desteğini iki katına çıkardığını kaydetti.
Ortak teklif bölgesel ticaret bloğu Caricom'un da desteğini aldı. Ali, "Sanırım hepimiz hemfikiriz: Haiti felaketin eşiğinde. Hızlı ve kararlı bir şekilde harekete geçmeliyiz." dedi.
Bu arada Jamaika Başbakanı Andrew Holness toplantının devam eden bir çalışma olduğunu söyledi.
REKLAM"Haiti daha fazla kaosa sürüklenecek"
Liderler kapalı kapılar ardında bir araya gelirken, Haiti'nin en güçlü çete lideri olarak kabul edilen Jimmy Cherizier gazetecilere yaptığı açıklamada, uluslararası toplumun mevcut yolda devam etmesi halinde "Haiti'nin daha fazla kaosa sürükleneceğini" söyledi.
G9 Ailesi ve Müttefikleri olarak bilinen bir çete federasyonuna liderlik eden ve Barbecue olarak bilinen eski bir elit polis memuru olan Cherizier, "Biz Haitililer ülkenin başına kimin geçeceğine ve nasıl bir hükümet modeli istediğimize karar vermeliyiz. Ayrıca Haiti'yi şu anda içinde bulunduğu sefaletten nasıl kurtaracağımızı da bulacağız." dedi.
Jamaika'daki toplantı, ülkedeki protestolar Henry'nin istifasını talep ederken aylardır Haiti'de bir geçiş hükümeti kurulması için baskı yapan Caricom tarafından düzenlendi.
ABD'nin Batı Yarımküre İşlerinden Sorumlu Bakan Yardımcısı Brian Nichols, X'te "Uluslararası toplum barışçıl bir siyasi geçiş için Haitililerle birlikte çalışmalıdır" diye yazdı.
Güçlü çeteler Haiti'nin başkenti Port-au-Prince'de hükümetin kilit hedeflerine saldırıyor. Silahlı kişiler 29 Şubat'tan bu yana polis karakollarını yaktı, ana uluslararası havaalanlarını kapattı ve ülkenin en büyük iki hapishanesine baskın düzenleyerek 4,000'den fazla mahkûmu serbest bıraktı.
REKLAMSaldırılar başladığında Henry, Kenya'daydı ve BM destekli bir polis gücünün Doğu Afrika ülkesine gönderilmesi için baskı yapıyordu, ancak bu bir mahkeme kararıyla ertelendi.
Haiti hükümeti daha fazla saldırıyı önlemek amacıyla gece sokağa çıkma yasağını 14 Mart'a kadar uzattığını duyurdu.