Orta Avrupa ülkeleri neredeyse son 30 yılın en kötü sel felaketi ile karşı karşıya kalabilir.
REKLAMAcil durum yetkilileri Cumartesi günü yaptıkları açıklamada, Romanya'nın doğusunda daha önce benzeri görülmemiş sağanak yağışların ardından yüzlerce kişinin sular altında kalan bölgelerde mahsur kaldığını belirtti.
Ekipler, selden en çok etkilenen doğu ilçeleri Galati ve Vaslui'de kurtarma çalışmaları için seferber oldu. Acil Durumlar Departmanı, Pechea, Draguseni, Costache Negri ve Corod bölgelerinde üç yaşlı kadın ve iki erkeğin cesedinin bulunduğunu bildirdi.
Yetkililer daha sonra, kurbanlardan birinin iki gündür ölü olduğunu ve "hava koşullarının etkisiyle değil" başka nedenlerle öldüğünü ekledi.
Acil durum yetkilileri, kurtarma ekiplerinin çamurlu sularda küçük filikalar kullanarak insanları tahliye ettiğini ve bazı yaşlıları güvenli bir yere taşıdığını gösteren video görüntülerini yayınladı.
En önemli sel hasarlarından bazıları 5.000 hanenin etkilendiği Galati'de meydana geldi. Arama ve kurtarma çalışmalarına yardımcı olmak üzere bir Black Hawk helikopteri de bu bölgeye konuşlandırıldı.
Fırtına, Romanya'nın sekiz vilayetinde 19 yerleşim birimini vurdu, şiddetli rüzgar düzinelerce ağacı devirerek arabalara zarar verdi, yolları ve trafiği kapattı. Yetkililer, acil servisler sel sularını evlerden uzaklaştırmak için acele ederken, olumsuz hava koşullarına karşı sakinleri uyarmak için kısa mesajla bildiriler gönderdi.
Yetkililer, Cumartesi günü yerel saatle 13:00'e kadar etkilenen topluluklara gönderilen 700 içişleri bakanlığı personelinin yardımıyla 250'den fazla kişinin tahliye edildiğini açıkladı.
Romanya Çevre Bakanı Mircea Fechet, su altında kalan bazı bölgelerde 1 metrekareye 160 litreden fazla yağmur düştüğünü ve bunun nadir görülen bir durum olduğunu ifade etti.
Durumu değerlendirmek üzere Galati'ye gitmekte olan Bakan, "Şu anda yapmaya çalıştığımız şey mümkün olduğunca çok hayat kurtarmak," dedi.
Romanya Cumhurbaşkanı Klaus Iohannis Facebook hesabından yaptığı açıklamada kurbanların yaslı ailelerine başsağlığı diledi: "Aşırı hava olaylarını önceden tahmin etme kapasitemizi güçlendirmeye devam etmeliyiz."
Iohannis, "Ülkenin büyük bir bölümünü etkileyen şiddetli seller can kayıplarına ve önemli hasara yol açtı," dedi. "Avrupa kıtasında giderek artan iklim değişikliğinin insanlar üzerinde dramatik sonuçlar doğuran etkileriyle bir kez daha karşı karşıyayız."
Fırtınalar, çok sayıda orta Avrupa ülkesinde hafta sonu Çekya, Polonya, Avusturya, Almanya, Slovakya ve Macaristan'ı vurması beklenen şiddetli sel felaketiyle birlikte geldi.
Çekya'da on binlerce kişi elektriksiz kaldı
Çekya'da Cumartesi sabahı ülke genelinde düzinelerce bölgede nehir suları tehlikeli seviyelere ulaştı ve çok sayıda kasaba ve köyde evleri ve yolları su bastı. Çek enerji şirketi CEZ, şiddetli yağmur ve şiddetli rüzgarların 63.000'den fazla haneyi elektriksiz bıraktığını söyledi.
Çekya Merkezi Sel Komisyonu en kritik durumun Moravya-Silezya Bölgesi'nde olduğunu açıkladı ve Moravya-Silezya Bölgesi Valisi'ni Kriz Yasası uyarınca tehlike durumu ilan etmeye çağırdı.
Çekya'nın en büyük ikinci şehri Brno'daki bir hastane, düzinelerce vatandaşın daha güvenli yerlere taşınması nedeniyle tahliye edilmek zorunda kaldı. Devrilen ağaçlar ve sel suları da ülke genelinde bir düzine demiryolunun kapanmasına neden oldu.
REKLAMÇek Hidrometeoroloji Enstitüsü 35 yerde sel baskını yaşandığını bildirdi. En hızlı yükselen su seviyeleri Jizera Dağları ve Jeseniky Dağları'nda.
Su akıntıları ulaşımı zorlaştırıyor, on binlerce hane elektriksiz kalıyor. Aşırı hava koşulları nedeniyle bu sabah ülke genelinde onlarca hatta tren seferleri yapılamadı. Bazıları devrilen ağaçlar yüzünden, bazıları da tedbir amaçlı.
Meteoroloji uzmanları, kuzey İtalya'dan gelen alçak basınç sisteminin Çek Cumhuriyeti'nin başkenti Prag ve güneyde Avusturya ve Almanya, kuzeyde ise Polonya ile sınır bölgeleri dahil olmak üzere pek çok bölgesine çok fazla yağış bırakacağının tahmin edildiğini belirtti.
Çek yetkililer, metal bariyerler ya da kum torbalarından koruyucu duvarlar inşa ederken, rezervuarlarda yer açmak için barajlardan su bırakıldı.
REKLAMÇekya Başbakanı Petr Fiala, hükümetin merkezi kriz komitesinin toplanmasının ardından yaptığı açıklamada, "En kötü senaryolara hazır olmalıyız," dedi. "Önümüzde zorlu bir hafta sonu var."
Holasice Gönüllü İtfaiye Teşkilatı Komutan Yardımcısı Aleš Chovanec ise, "Şu anda yerel nehrin su seviyesinde olası bir yükselme için hazırlık yapıyoruz, dolayısıyla bu bir ihtiyati tedbirdir. Çoğu yerde olduğu gibi," dedi.
Orta Avrupalılar özellikle temkinli çünkü bazı uzmanlar hafta sonu tahminlerini 1997'de bölgede yaşanan ve "yüzyılın seli" olarak nitelendirilen yıkıcı sellerle karşılaştırdı.
27 yıl önceki sellerde, 50'si geniş arazilerin sular altında kaldığı doğu Çek Cumhuriyeti'nde olmak üzere 100'den fazla kişi hayatını kaybetmişti.
REKLAMPolonya'da düzinelerce kişi tahliye edildi
Polonya'da İçişleri Bakanı Tomasz Siemoniak, meteorologların benzeri görülmemiş yağış uyarısında bulunmasının ve bölgedeki bazı nehirlerdeki su seviyelerinin aniden yükselmesinin ardından cumartesi günü Nysa Nehri havzasındaki Nysa kasabası yakınlarındaki iki köyden onlarca kişinin ihtiyati tedbir olarak tahliye edildiğini açıkladı.
Siemoniak, "En kötüsü henüz gelmedi," uyarısında bulundu.
Polonyalı yetkililer cuma günü bölge sakinlerini yiyecek stoklamaya ve güç bankalarını şarj ederek elektrik kesintilerine karşı hazırlık yapmaya çağırdı.
Gece boyunca alarm seviyesini iki metreden fazla aşan Polonya'daki Biała Głucholaska Nehri'nin de taşkın riski bulunuyor. Evleri nehrin yakınında bulunan bazı şehir sakinleri gece boyunca tahliye edildi.
REKLAMAvrupa'nın başka yerlerinde durum ne?
Avusturya'daki Kamptal'da şimdiden metrekare başına yaklaşık 80 litre yağış düştü ve 200 litreye kadar daha yağış düşmesi bekleniyor. Kamptal'daki su seviyeleri şimdiden tehdit edici boyutlara ulaşırken, Zwettl, Horn, Krems ve Tulln ilçelerindeki belediyeler afet bölgesi ilan edildi.
Tuna havzasında beklenen yoğun yağışlar nedeniyle Tuna Nehri'ndeki durum da önemli ölçüde kötüleşirken, Slovakya ve Macaristan'da da acil servisleri meşgul ediyor.
Cumartesi sabahı Slovakya'nın başkenti Bratislava'da bir kriz ekibi toplandı. Kentte ayrıca, sel bariyerleri inşa edilecek.
Yetkililer, şiddetli yağışların cumartesi günü Moldova'yı da vurduğunu ve acil durum çalışanlarının çeşitli bölgelerde düzinelerce insanın evinden sel sularını pompaladığını açıkladı.
REKLAMMeteoroloji uzmanları, kuzey İtalya'dan gelen alçak basınç sisteminin Çek Cumhuriyeti'nin başkenti ve güneyde Avusturya ve Almanya, kuzeyde Polonya ile sınır bölgeleri de dahil olmak üzere birçok bölgesine çok fazla yağış getireceği tahmininde bulundu.
Hava değişikliği, Romanya da dahil olmak üzere bölgede eylül ayına sıcak bir başlangıç yapılmasının ardından geldi. Bilim insanları, bir yıl önce kırılan Dünya'nın en sıcak yazı rekorunun bu yaz tazelendiğini belirtti.
İnsan kaynaklı iklim değişikliğinin yol açtığı daha sıcak bir atmosfer, daha yoğun yağışlara neden olabilir.