Güney Kore'de muhalefet, sıkıyönetim ilanı nedeniyle Devlet Başkanı Yoon Suk-yeol hakkında görevden alma süreci başlattı. Görevden alınması halinde Yoon, ömür boyu hapis ya da idamla cezalandırılabilecek vatana ihanet suçundan yargılanabilir.
REKLAM
Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk-yeol, muhalefet partilerinin daha sonra parlamento tarafından iptal edilen kısa süreli sıkıyönetim nedeniyle her iki ismi de görevden alma çabalarının ortasında Savunma Bakanı Kim Yong-hyun'u değiştirdi.
Bakan Kim istifasını sunmuş ve askerlerin kendi emri altında hareket ettiğini kabul ederek ve olayla ilgili tüm sorumluluğu üstlenerek halkın yaşadığı endişe için özür diledi.
Perşembe günü Başkan Yoon, halihazırda Güney Kore'nin Suudi Arabistan Büyükelçisi olan emekli General Choi Byung-hyuk'un savunma bakanlığı görevini devralacağını açıkladı.
Choi parlamentodaki oturumdan sonra görevi devralana kadar Savunma Bakan Yardımcısı Kim Seon-ho bakanlığa vekalet edecek. Başkan, parlamentonun onayına gerek duymadan bakanları atayabildiği için duyuru büyük ölçüde sembolik önem taşıyor.
Başkan Yoon'un görevden alınması için Ulusal Meclise ortak bir önerge sunuldu ve Cumartesi akşamı oylanacak.
Bu arada parlamentonun dışında toplanan büyük kalabalıklar başkanı protesto etmek için mum ışığında nöbet tuttu. Vatana ihanet suçundan yargılanma ihtimali bulunan Yoon, sıkıyönetimin kaldırıldığını televizyondan duyurmasından bu yana kamuoyunun karşısına çıkmadı.
Muhalefet milletvekilleri Perşembe günü ayrıca Güney Kore'nin denetim kurulu başkanını ve üç üst düzey savcıyı görevden almak için oy kullandı. Savcılar, Yoon'un eşinin karıştığı şüpheli hisse senedi manipülasyonu soruşturmasında suçu hafifletmekle suçlanıyor.
Komşulardan tepkiler
Güney Kore'deki gelişmelerin ardından komşu ülkelerden gelen tepkiler çeşitlilik gösterdi. Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, durumun Seul'ün "iç meselesi" olduğunu söyleyerek yorum yapmayı reddetti.
Öte yandan Japon hükümeti Seul'deki durumu ciddi endişelerle yakından izlediğini bildirdi.
Kabine Baş Sekreteri Hayashi Yoshimasa Perşembe günü gazetecilere yaptığı açıklamada Japonya ve Güney Kore'nin küresel sorunlar karşısında işbirliği yapması gereken önemli komşular olduğunu söyledi.
Hayashi, "Hükümet, ülkelerin kapsamlı ikili ilişkileri konusunda uygun kararlar alacaktır," diye ekledi.
Yoon'un açıklamasının Güney Kore'nin demokratik statüsü üzerindeki etkisine ilişkin endişelerin ortasında, yetkililer tepkileri azaltmaya çalışıyor.
Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Lee Jaewoong, bakanlığın yabancı misyonlara diplomatik notalar gönderdiğini, sıkıyönetimin demokratik prosedürlerle kaldırıldığını ve kamu güvenliği istikrarlı olduğu için seyahat tavsiyelerinin değişmesine gerek olmadığını vurguladığını söyledi.
Yoon'un sıkıyönetim ilanı, resmi bir ziyaret için Seul'de bulunan Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadyr Japarov ile yaptığı zirveden birkaç saat sonra geldi. Bu arada İsveç Başbakanı Ulf Kristersson'un bu hafta Güney Kore'ye yapmayı planladığı ziyareti iptal ettiği bildirildi.
Sayılar nasıl bir sonuç çıkarıyor?
Başkanın görevden alınması için Güney Kore'nin 300 sandalyeli Ulusal Meclisi'nde en az 200 üyenin desteği gerekiyor ki bu da üçte iki çoğunluk demek.
Muhalefet partileri şu anda 192 sandalyeye sahip ve Yoon'un partisinden 18 milletvekilinin desteğine ihtiyaçları var. Ancak Yoon'un partisindeki Yoon karşıtı üyeler, sıkıyönetim ilanını "anayasaya aykırı" olarak nitelendirmelerine rağmen, görevden almaya karşı çıkacaklarını açıkladı.
Görevden alma sürecinin devam etmesi halinde Yoon, Anayasa Mahkemesi tarafından görevden alınıp alınmayacağına karar verilirken görevden uzaklaştırılacak.
Görevden alma önergesi Yoon'u, savaş zamanı ya da benzeri ciddi krizlerle sınırlı olan sıkıyönetim ilanı için anayasal koşulları yerine getirmemekle suçluyor.
Orduyu harekete geçirerek, siyasi parti faaliyetlerini askıya alarak ve Ulusal Meclis'e erişimi engellemek için askerleri kullanarak "kendi kendine darbe" girişiminde bulunduğu iddia ediliyor. Bahsi geçen bu eylemler isyanla eşdeğer kabul ediliyor.
Ancak Kore Savaşı resmi olarak sona ermediği için Yoon, Güney Kore'nin halen savaş halinde olduğunu ve bu durumun eylemleri için yasal bir zemin sağladığını iddia edebilir.
Vatana ihanet Güney Kore yasalarına göre ölümle cezalandırılıyor.
Mevcut durumda ölüm cezası yasal olmakla birlikte, ülkede 1997'den bu yana hiçbir infaz gerçekleştirilmedi.