UC Berkeley'den hukuk uzmanları Uluslararası Ceza Mahkemesi'ne, Wagner Grubu'nun zulümlerde suç ortaklığı yaptığı iddiasının ve sosyal medyayı açıkça silah olarak kullanmasının savaş suçu teşkil edebileceğini savundu.
REKLAM
Hukuk uzmanları Uluslararası Ceza Mahkemesi'nden (UCM) Rusya bağlantılı paralı asker grubu Wagner'in savaş suçu işlediği iddiasıyla soruşturulmasını istedi. Uzmanlar, Wagner Grubu'nun Batı Afrika'daki bariz vahşet görüntülerini paylaşarak uluslararası kuralları ihlal etmiş olabileceğini savundu.
ABD ve Fransa'nın bölgeden çekilmesiyle birlikte Rusya giderek daha fazla devreye girdi ve paralı askerleri Mali, Burkina Faso ve Nijer gibi ülkelerde cihatçı savaşçılara karşı askeri hükümetlerin yanında savaştı.
Wagner Grup'a bağlı Rus paralı askerler İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) tarafından Mali'de sivillere karşı ciddi ihlallerde bulunmakla suçlandı.
Associated Press (AP) haber ajansı tarafından özel olarak elde edilen gizli bir belgede, Berkeley'deki Kaliforniya Üniversitesi'nden uzmanlar, sosyal medyada paylaşılan bariz vahşet görüntülerinin ve videolarının savaş suçlarına dair kanıt sağlayabileceğini ve aynı zamanda bu içeriğin yayılmasının kendisinin de bir savaş suçu teşkil edebileceğini savunuyor.
İddia, UCM'nin temelini oluşturan Roma Statüsü uyarınca, kişisel haysiyetin ihlalinin bir savaş suçu olduğu temelinde ortaya atıldı.
UC Berkeley Hukuk Fakültesi İnsan Hakları Merkezi Teknoloji, Hukuk ve Politika programı direktörü Lindsay Freeman, "Wagner, acımasız paralı askerler olarak küresel markasını geliştirmek ve tanıtmak için bilgi ve iletişim teknolojilerinden ustalıkla yararlandı. Özellikle Sahel'deki davranışlarını gösteren Telegram ağları, vahşetlerinin gurur verici bir göstergesi olarak hizmet ediyor," dedi.
İşkence, sakatlama ve yamyamlık
ABD'nin bu yılın başlarında mahkemeye yaptırım uygulamasından önce UCM'ye sunulan rapor, Mali ve Burkina Faso'da işlenmiş gibi görünen vahşet örneklerini içeriyor.
Açık kaynak analistlerinin muhtemelen mevcut veya eski Wagner üyeleri tarafından yönetildiğini söylediği bir kanal ağının, Wagner savaşçılarına ait olduğu iddia edilen, silahlı, üniformalı erkeklerin istismarlarını gösteren ve genellikle kurbanları hakkında insanlıktan çıkarıcı bir dilin eşlik ettiği video ve fotoğraflar paylaştığını tespit etti.
Temmuz ayında, Wagner'e bağlı bir Telegram kanalı, Mali silahlı kuvvetleri ve yerel bir müttefik savunma grubu olan Dozo avcıları üyesi gibi görünen erkeklerin yamyamlığı ima eden bariz istismarlarda bulunduğu üç videoyu yeniden yayınladı. Videolardan birinde Mali silahlı kuvvetleri üniforması giymiş bir adam insan vücudu parçaları olduğunu söylediği etleri pişiriyor.
Aynı ay içinde, Burkina Faso'dan olduğu anlaşılan bir video da X'te paylaşıldı. Videoda, askeri pantolonlu silahlı bir adam kesik bir el ve ayak tutuyor.
Videolar, kurallarını ihlal ettiği gerekçesiyle X'ten kaldırıldı ve Telegram'da bir ödeme duvarının arkasına konuldu. Her iki ülkenin orduları da görüntü ve videolarla aralarına mesafe koymaya çalışarak bunları "nadir" vahşet örnekleri olarak nitelendirdi ve sorumluları tespit edeceklerini söyledi, ancak bunu yapıp yapmadıkları belli değil.
Telegram AP'ye şiddeti teşvik eden içeriğin "açıkça yasaklandığını" ve "keşfedildiğinde kaldırıldığını" söyledi.
Telegram, "Özel yapay zeka ve makine öğrenimi araçlarıyla güçlendirilmiş moderatörler, platformun halka açık bölümlerini proaktif olarak izliyor ve her gün milyonlarca zararlı içeriği kaldırmak için raporları kabul ediyor," dedi.
Wagner lideri Yevgeny Prigozhin'in 2023'te bir uçak kazasında öldürülmesinin ardından Moskova, Rus yetkililerin daha sıkı kontrolü altında olan yeni bir paramiliter grup olan Afrika Kolordusu'nu inşa ediyor.
Africa Corps, Wagner'in halefi olarak görülüyor ve paralı askerlerinin çoğu eski Wagner savaşçıları.
'Sivilleri psikolojik olarak terörize ediyor'
UC Berkeley tarafından hazırlanan dosyada, UCM'nin Wagner ile Mali ve Rusya hükümetleri hakkında Aralık 2021 ile Temmuz 2024 tarihleri arasında Mali'nin kuzey ve orta kesimlerinde yargısız infaz, işkence, sakatlama ve yamyamlık gibi ihlal iddialarının yanı sıra bu zulümleri teşvik eden videoların yayılması suçunu da soruşturması talep edildi.
Freeman, "Bu görüntülerin internet üzerinden dağıtılması, kişisel haysiyete saldırı savaş suçu ve sivil halkı psikolojik olarak terörize etmek için diğer insanlık dışı eylemlerin insanlığa karşı suçunu oluşturabilir," dedi.
Bu argüman UCM'ye ilk kez sunuluyor. Ancak Freeman, bazı Avrupa mahkemelerinde, öncelikle sosyal medya kanıtlarına dayanarak kişisel onura hakaret suçunun işlendiğine dair yasal emsal bulunduğunu belirtti.
Washington Üniversitesi Uluslararası Çalışmalar Kürsüsü Başkanı Danny Hoffman, Sahel'deki savaş bağlamında gerçek yamyamlık vakalarının "muhtemelen nadir" olduğunu söyledi.
Ancak bu tür videolar için "Bu hikayelerin asıl gücü, yarattıkları hayranlık ve korkudan geliyor," dedi.
Bu tür içeriklerin amacı Wagner'in ve yerel askeri müttefiklerinin düşmanı olarak görülen kişileri aşağılamak ve tehdit etmek. Ancak uzmanlar bunun aynı zamanda misillemeleri tetikleyebileceğini ve cihatçı grupların destek kazanmasına yardımcı olabileceğini söyledi.