Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) direktörü Rafael Grossi, İran’la yeniden iletişime geçtiklerini ve tesislerdeki denetimlere geri dönmek istediklerini açıkladı.
REKLAM
İran parlamentosu, ülkenin Birleşmiş Milletler’e bağlı Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) ile iş birliğini askıya almasını öngören yasa tasarısını onayladı. Karar, devlet bağlantılı medya organları tarafından duyuruldu.
İran devlet medyasına göre, parlamentodaki milletvekilleri oybirliğiyle UAEA’ya karşı bu adımı destekledi.
Tasarının yasalaşabilmesi için İran Anayasayı Koruyucular Konseyi tarafından da onaylanması gerekiyor. Yasaya göre, UAEA’nın İran’daki nükleer tesislere yönelik gerçekleştireceği herhangi bir gelecekteki denetim, Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi tarafından önceden onaylanmak zorunda olacak.
Meclis Başkanı Muhammed Bakır Galibaf, devlet televizyonuna yaptığı açıklamada, “İran’ın nükleer tesislerine yapılan saldırıyı en ufak şekilde bile kınamayan Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı, uluslararası itibarını açık artırmaya çıkarmıştır,” dedi.
Galibaf ayrıca “İran Atom Enerjisi Kurumu, nükleer tesislerimizin güvenliği sağlanana kadar UAEA ile iş birliğini askıya alacaktır,” ifadelerini kullandı.
Bu açıklamalar, İran ile İsrail arasında 13 Haziran’da başlayan ve yaklaşık iki hafta süren çatışmaların hemen ardından geldi. Çatışmalar, İsrail ordusunun İran’ın askeri noktalarını hedef alması ve bazı üst düzey komutanları öldürmesiyle başlamıştı.
Gerilimin tırmandığı hafta sonunda ise ABD, İran’daki üç nükleer tesise hava saldırısı düzenledi.
ABD Başkanı Donald Trump, saldırıların İran’ın nükleer programını “yerle bir ettiğini” öne sürdü. Ancak saldırı sonrası hazırlanan ABD istihbarat raporu, bu iddiaya şüpheyle yaklaştı. Rapora göre tesislerde ciddi hasar oluştu ancak program tamamen yok edilmedi; sadece birkaç aylık bir gerileme yaşandı. Beyaz Saray ise raporu 'kesinlikle yanlış' diyerek reddetti.
Avusturya’nın başkenti Viyana’da bulunan UAEA, İran’ın nükleer faaliyetlerini yıllardır denetliyor. Kurumun direktörü Rafael Grossi, İran’la yeniden iletişime geçtiklerini ve tesislerdeki denetimlere geri dönmek istediklerini açıkladı.
Grossi, ayrıca İran’ın Amerikan saldırıları öncesinde yüksek oranda zenginleştirilmiş uranyum stoklarını yer değiştirdiğini iddia ettiğini ve bu nedenle UAEA müfettişlerinin ülkenin nükleer stoklarını yeniden değerlendirmesi gerektiğini söyledi.
İran ile İsrail arasındaki çatışma başlamadan hemen önce, UAEA son 20 yılda ilk kez İran’ın nükleer yükümlülüklerini resmi olarak yerine getirmediğini duyurmuştu.
Ajansın 35 üyeli yönetim kurulunda yapılan oylamada, ABD, İngiltere, Fransa ve Almanya tarafından desteklenen önerge 19 ülke tarafından kabul edildi.
UAEA, İran'ın "çok sayıda ihlali" arasında, beyan edilmemiş nükleer materyal ve faaliyetlerle ilgili eksik bilgiler vermesini ve zenginleştirilmiş uranyum stoklarındaki artışı ciddi endişe kaynağı olarak gösterdi.
Tüm bu gelişmelere rağmen Tahran, nükleer programının tamamen barışçıl amaçlı olduğunu savunmaya devam ediyor.