Abd-Al-Rahman’ın suçları 20 yıldan fazla süre önce işlenmiş olsa da Darfur, Sudan’ın iç savaşla parçalandığı bir dönemde hala şiddetle sarsılıyor.
Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) yargıçları, Sudanlı Cancavid milisinin bir liderine, Darfur’daki yıkıcı çatışmada 20 yıldan fazla bir süre önce işlenen savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar nedeniyle salı günü 20 yıl hapis cezası verdi.
Geçtiğimiz ay Lahey'de yapılan bir duruşmada savcılar, toplu infaz emri vermek, 2003-2004 yıllarında iki mahkumu baltayla öldürmek gibi 27 savaş suçu ve insanlığa karşı suç işlemekten hüküm giyen Ali Muhammed Ali Abd-Al-Rahman için ömür boyu hapis cezası talep etmişti.
Savcı Julian Nicholls kasım ayındaki ceza duruşmasında yargıçlara, "Kanıtlara göre, bu suçları bilerek, isteyerek, şevk ve gayretle işledi," dedi.
Karar sırasında Abd-Al-Rahman hakimi dinlerken, Mahkeme Başkanı Joanna Korner'e hiçbir tepki göstermedi.
Her bir suç için sekiz yıldan 20 yıla kadar değişen cezalar verildikten sonra mahkeme, tüm suçlamaları kapsayan birleşik 20 yıllık cezayı belirledi.
Korner, Abd-Al-Rahman’ın “yalnızca doğrudan suçlara yol açan emirleri vermekle kalmadığını”, Sudan makamlarına karşı isyanı desteklediği düşünülen Fur kabilesi üyelerini hedef alan saldırılarda “bazı suçları bizzat işlediğini ve bunu da yanında taşıdığı bir sopayla mahkumları döverek yaptığını” söyledi.
Mahkemenin savcılık ofisi, cezanın inceleneceğini ve “ileride yeni bir adım atılıp atılmayacağına” karar verileceğini açıkladı. Ofis, cezaya itiraz ederek yeniden müebbet talep edebilir.
Savcılık açıklamasında, müebbet talebinin “Abd-Al-Rahman’ın mahkum edildiği suçların aşırı ağırlığı — cinayetler, tecavüzler, işkence, zulüm ve doğrudan fail, ortak fail ya da başkalarına suç işlettiren kişi olarak büyük bir vahşetle işlenen diğer suçlar” nedeniyle istendiği belirtildi.
Ayrıca, mağdur sayısının çokluğu da dikkate alındı. Aralarında çocukların da bulunduğu en az 213 kişi öldürüldü; 16 kadın ve kız çocuğu tecavüz mağduruydu.
Abd-Al-Rahman, Sudan’ın Darfur bölgesinde işlenen vahşet nedeniyle UCM tarafından mahkum edilen ilk kişi oldu. Mahkeme, Cancavid’in işlediği suçların bölgede bir isyanı bastırmak amacıyla hükümet planının parçası olduğuna hükmetti.
UCM normalde en fazla 30 yıl hapis cezası verebiliyor ancak yargıçlar son derece ağır suçlarda cezayı müebbete çıkarma yetkisine sahip. Abd-Al-Rahman’ın yargılama öncesi ve yargılama sırasındaki tutukluluk süresi cezadan düşülecek.
Abd-Al-Rahman’ın suçları 20 yıldan fazla süre önce işlenmiş olsa da Darfur, Sudan’ın iç savaşla parçalandığı bir dönemde hala şiddetle sarsılıyor.
UCM savcıları, geçen ay bölgede kuşatma altındaki bir şehirde meydana gelen ölümcül saldırıya ilişkin kanıt toplamaya çalışıyor.
El-Faşir’deki son iddia edilen vahşet eylemlerinin “tüm Darfur bölgesini etkileyen daha geniş bir şiddet modelinin parçası olduğu” ve “savaş suçları ve insanlığa karşı suç teşkil edebileceği” belirtiliyor. Toplanan kanıtlar gelecekteki davalarda kullanılabilir.
Sudan, 2023’te ordu ile Hızlı Destek Kuvvetleri (RSF) arasında yaşanan güç mücadelesinin silahlı çatışmaya dönüşmesinden bu yana bir iç savaşla bölünmüş durumda. RSF, kökenlerini Cancavid milisinden alıyor.