Avrupa Birliği bütçesine en çok katkı sağlayan ülke hangisi?

REKLAM

Avrupa Birliği (AB), ülkelerin tek başlarına hareket etmeleri halinde başarabileceklerinden daha fazlasına ulaşmalarını sağlıyor.

Üye devletler AB bütçesine katkıda bulunuyor ve AB bütçesinden fon alıyor. Bazı ülkeler geri aldıklarından daha fazlasını öderken, diğerleri katkıda bulunduklarından daha fazlasını alıyor.

Elbette AB üyesi olmanın tek faydası bu gelirler değil. Ortak bütçe, AB'nin dayanışma ilkesini yansıtmakta ve blok içinde çeşitli alanlarda önemli gelişmelere olanak sağlamakta.

AB bütçesine en çok katkıda bulunan ve en çok ödeme alan AB ülkeleri hangileri? Hangi üye devletler ne kadar katkıda bulunuyor, hangileri daha çok fon alıyor? Katkılar ve gelirler kişi bazında nasıl değişiyor? Euronews Business, AB bütçesine daha yakından bakıyor.

Avrupa Komisyonu'na göre 2023 yılında AB'nin "Dört Büyükleri" AB bütçesine en fazla katkı sağlayan ülkelerdi: Almanya (33,8 milyar euro - 1,2 trilyon TL), Fransa (25.8 milyar euro - 948,3 milyar TL), İtalya (18.8 milyar euro - 691 milyar TL) ve İspanya (13.6 milyar euro - 499,89 milyar TL).

Dokuz ülke 2023 yılında AB bütçesine 1 milyar euronun (36,76 milyar TL) altında katkıda bulunurken, en az katkı, Malta (112 milyon euro - 4,1 milyar TL), Güney Kıbrıs (259 milyon euro - 9,5 milyar TL) ve Estonya'dan (355 milyon euro - 13 milyar TL) geldi.

En çok fon alan ülkelerde, ilk beşte AB'nin "Dört Büyükleri"nin yanı sıra Polonya da yer aldı. Fransa 16.5 milyar euro (606,4 milyar TL) alırken, onu Polonya (14.1 milyar euro - 518,2 milyar TL), Almanya (14 milyar euro - 514,59 milyar TL), İtalya (12.8 milyar euro - 470,48 milyar TL) ve İspanya (12.1 milyar euro - 444,75 milyar TL) takip etti.

En az pay alan ülkeler ise Malta (277 milyon euro - 10,1 milyar TL), Güney Kıbrıs (393 milyon euro - 14,4 milyar TL) ve 952 milyon euro (34,9 milyar TL) ile Slovenya'ydı.

Net katkı sağlayan 10 ülke

10 AB ülkesi net katkıda bulunurken, 17'si "alıcı" konumdaydı. AB bütçesine aldıkları paydan daha fazla katkıda bulunan ülkeler şu şekilde:

• Almanya (19,8 milyar euro - 727,7 milyar Türk Lirası)
• Fransa (9,3 milyar euro - 341,8 milyar Türk Lirası)
• Hollanda (6,3 milyar euro - 231,56 milyar Türk Lirası)
• İtalya (6 milyar euro - 220,5 milyar Türk Lirası)
• İsveç (1,6 milyar euro - 58,81 milyar Türk Lirası)
• İspanya (12,1 milyar euro 444,75 milyar Türk Lirası)
• Avusturya (1,3 milyar euro - 47,78 milyar Türk Lirası)
• İrlanda (1,3 milyar euro - 47,78 milyar Türk Lirası)
• Danimarka (1,2 milyar euro - 44,1 milyar Türk Lirası)
• Finlandiya (0,8 milyar euro - 29,41 milyar Türk Lirası)

Polonya 7,1 milyar euro (260,97 milyar TL) ile en fazla alıcı konumdaki ülke olurken, onu Romanya (5,9 milyar euro - 216,86 milyar TL), Belçika (4,8 milyar euro - 176,43 milyar TL), Macaristan (4,4 milyar euro - 161,73 milyar TL) ve Yunanistan (3,9 milyar euro - 143,35 milyar TL) takip etti.

Katkı sağlayanlar - Fon alanlar

AB ülkeleri "katkı sağlayan" ve "alıcı" olarak ikiye ayrılabilir. Bu durumda net katkı sağlayanlar çoğunlukla daha zengin batı ve kuzey Avrupa ülkeleri iken, alıcılar çoğunlukla orta ve doğu Avrupa ülkeleri.

Belçika ve Lüksemburg hariç, coğrafi dağılım da doğu-batı ekonomik ayrımını ortaya koyuyor; Doğu Avrupa'dan yeni üye ülkeler genellikle net alıcı konumunda.

Kişi başına düşen katkı payı

Kişi başına net katkı payı dikkate alındığında, AB üye ülkeleri arasındaki nüfus büyüklüklerindeki büyük farklılıklar nedeniyle tablo önemli ölçüde değişiyor.

2023 yılında AB bütçesine kişi başına yapılan katkılar Bulgaristan'da 137 euro (5035 TL) iken, bu rakam Lüksemburg'da 688 euroya (25288 TL) çıkıyor.

"Dört Büyükler" arasında Almanya'da her bir kişi 403 euro (14812 TL) katkıda bulundu. Bunu Fransa 378 euro (13893 Türk Lirası), İtalya 318 euro (11688 TL) ve İspanya 281 euro (10328 TL) ile takip etmekte.

Hollanda kişi başına düşen katkıda en üst sırada

Kişi başına net katkılara bakıldığında, 2023'te Hollanda listenin başında yer alıyordu; her bir Hollandalı, aldığından 350 euro (12864 TL) daha fazla katkıda bulunuyordu.

İrlanda kişi başına 240 euro (8820 TL) net katkı ile onu takip ederken, Almanya (235 euro - 8637 TL), Danimarka (210 euro - 7718 TL) ve İsveç (156 euro - 5733 TL) İrlanda'nın arkasından geldi.

Dört Büyükler arasında Fransa 30 euro ile kişi başına en düşük net katkıya sahipken, bu rakam İtalya'da 101 (3719 TL) euro ve İspanya'da 137 euro (5044,60 TL) oldu.

Lüksemburg 'alıcı statüdeki' ülke olarak öne çıkıyor

Alıcı konumdaki ülkelere bakıldığında, bu rakam Slovenya'da 129 euro (4741 TL) iken Lüksemburg'da 3.081 euroya (113.246 TL) çıkıyor, ikinci en yüksek net faydalanıcı olan Hırvatistan kişi başına 619 euro almıştır.

AB'deki üç Baltık ülkesi Estonya, Letonya ve Litvanya'nın her biri kişi başına 500 euronun (18378 TL) üzerinde fon aldı.

Polonya nominal olarak en büyük net alıcı olsa da, 17 net alıcı ülke arasında kişi başına net rakamda 191 euro (7020 TL) ile en düşük üçüncü sırada yer aldı.

Lüksemburg ve Belçika daha zengin AB ülkeleri arasında yer alsa da, her iki ülke de Avrupa Komisyonu ve Avrupa Parlamentosu gibi çok sayıda AB kurumuna ev sahipliği yaptığı için AB fonlarından genelde faydalanıyor.

Örneğin, Belçika'nın kişi başına aldığı rakam 404 euro (14849 Türk Lirası) iken, bu rakam Bulgaristan'da 299 euro (10990 Türk Lirası), Romanya'da 307 euro (11284) olarak ölçüldü.

AB üyeliğinin avantajları bununla sınırlı değil

Avrupa Komisyonu'ndan bir kaynak bu rakamların ortak Avrupa projesine katılımın avantajlarını ya da AB bütçesinin katma değerini yansıtmadığını vurguladı.

Euronews Business'a konuşan kaynak, "Yukarıda gösterilen rakamlar, AB üyeliğinin genel avantajlarının sadece küçük bir kısmını kapsıyor," dedi.

"Sadece bir üye devlete gidiyor gibi görünen rakamlar, AB harcamalarının güçlü yayılımları göz önüne alındığında birkaç üye devlete ya da hepsine fayda sağlayabiliyor. Harcamalar aynı zamanda ortak finansman gerektiren bir Avrupa kamu yararına da hitap edebiliyor," diye konuştu.

Avrupa Komisyonu'na göre, AB bütçesi öncelikle ulusal bütçeleri tamamlayan bir yatırım aracı olarak hizmet veriyor. Temel amacı tüm AB'de büyümeyi teşvik etmek ve rekabet gücünü artırmak.

Buradan alınan bütçe ile aşağıdaki konulara odaklanan proje ve girişimler finanse ediliyor.

• Kırsal alanlara yatırım
• Çevre
• Eğitim ve araştırma programları
• AB'nin sınır güvenliği
• Uluslararası kalkınma
• İnsan hakları