Bakır fiyatı 2025 yılında yükselişe geçerek, Pekin'in devam eden teşvik tedbirleri nedeniyle Çin'deki güçlü talep sayesinde son üç haftanın en yüksek seviyesine ulaştı. Ancak, Trump'ın gümrük vergilerinin yılın ilerleyen dönemlerinde yükseliş trendini sınırlaması bekleniyor.
REKLAM
Bakır fiyatları 2025 yılına güçlü bir başlangıç yaparak yılın ilk altı işlem gününde yüzde 6'dan fazla artış kaydetti. COMEX'te vadeli bakır fiyatları üst üste dördüncü işlem gününde de yükselerek perşembe günü TSİ 05:10'da pound başına 4,29 dolar ile 11 Aralık'tan bu yana en yüksek seviyeye ulaştı. Bakır fiyatlarındaki yükseliş, ana metalin bu yıl da arz kısıtlamaları ve artan taleple karşı karşıya kalmaya devam ettiğini gösteriyor.
Küresel sanayinin yenilenebilir enerjiye, elektrikli araçlara ve gelişen yapay zeka sektörüne yönelmesi bakırın talep görünümünü toplu olarak destekledi. Ancak bakır madenciliğine yapılan yetersiz yatırımlar önümüzdeki yıllarda da sorun olmaya devam edebilir. S&P Global'in raporuna göre küresel bakır madeni üretimi 2025-2026 yılları arasında 23,5 milyon tonla zirve yaptıktan sonra 2035 yılına kadar yılda yüzde 2,3 oranında azalacak. Yakın vadede, Çin'in teşvik umutları ve rafineri kapasite fazlası bakır fiyatının başlıca itici güçleri olabilir.
Çin'in teşvik umutları olumlu talep görünümünü besliyor
Bakır, 2024 yılında dalgalı bir yıl geçirdi. Ana metalin fiyatı ilk beş ayda yükselerek mayıs ayında pound başına 5 doların üzerine çıkarak rekor kırmış, ardından ağustos ayına kadar keskin bir geri çekilme yaşamış ve bu dönemde Çin dalgalanmanın artmasında kritik bir rol oynamıştı.
Çin, dünyanın en büyük bakır tedarikçisi ve tüketicisi olmasının yanı sıra küresel yeşil enerji geçişlerinin yönlendirilmesinde de kilit bir oyuncu.
Geçen yıl eylül ayında Çin hükümeti, durgun ekonomisini desteklemek için temel kredi oranlarının düşürülmesi, borç ihracı yoluyla doğrudan nakit enjeksiyonu ve emlak alımlarında peşinat eşiğinin düşürülmesi gibi kapsamlı teşvik önlemleri açıkladı.
Bu durum ana metal piyasalarında yeni bir fiyat artışı dalgasını tetikledi. Ancak bakırdaki fiyat artışı, dünyanın en büyük ikinci ekonomisinde takip eden politikaların hayata geçirilmemesi nedeniyle kısa sürdü. Trump'ın ABD seçimlerindeki zaferi de ABD dolarındaki yükseliş nedeniyle fiyat artışını sınırladı. Bakır fiyatları 30 Eylül'de pound başına 4,8 dolar ile yılın ikinci zirvesine ulaştıktan sonra 2024 yılı sonunda pound başına 4 doların biraz altına geriledi.
Çin'in özellikle Trump'ın başkanlığı ile birlikte 2025 yılında teşvik tedbirlerini hızlandırması bekleniyor. Son gelişmelerde Çin, talebi artırmak için tüketici takas programını genişletti ve uygun ürünler listesine daha fazla ev aleti ekledi. Analistler Pekin'in bu yıl ekonomik büyümeyi desteklemek için daha fazla faiz indirimi yapmasını ve banka munzam karşılıklarını düşürmesini bekliyor.
Ancak, bu yıl daha fazla teşvik tedbiri uygulanana kadar bakır talebine ilişkin görünüm belirsizliğini koruyor. Capital.com'dan kıdemli piyasa analisti Kyle Rodda, "Fiyatların sürdürülebilir bir şekilde yükseldiğini görmek için Çin'den inşaat ve kalkınma için daha fazla doğrudan mali destek görmemiz gerektiğini düşünüyorum," dedi.
Trump'ın gümrük vergileri bakır fiyatları üzerinde aşağı yönlü baskı oluşturuyor
Ancak Trump'ın başkanlığı, ana metal piyasaları için potansiyel ters rüzgarlar yaratabilir. Seçilmiş ABD Başkanı, Çin'den ihraç edilen tüm mallara yüzde 60, Meksika ve Kanada'dan yapılan ihracatlara ise yüzde 25 gümrük vergisi getirme sözü verdi. Güçlü ABD ekonomisi, elektrikli araçların artan popülaritesi ve yapay zeka patlamasının bakır ürünlerine olan talebi artırmaya devam etmesi bekleniyor.
Yine de Çin'den yapılan ithalattaki artışın ABD'de enflasyon üzerinde yukarı yönlü bir baskı yaratması ve ABD Merkez Bankası'nı gevşeme döngüsünü yavaşlatmaya ve hatta faiz oranlarını yükseltmeye sevk etmesi muhtemel. Böyle bir durumda küresel ekonomi daha fazla yavaşlama ve endüstriyel metallere olan talebin zayıflaması gibi zorluklarla karşı karşıya kalabilir. Bu arada, güçlü bir ABD doları da bakır fiyatları üzerinde baskı yaratacaktır.
Bir ING analizi, Çin'deki kapasite fazlası nedeniyle bakır fiyatlarının ilk çeyrekte yüksek kalabileceğini öngörüyor. Ancak, yükseliş trendi Trump'ın gümrük vergileriyle ikinci çeyrekten üçüncü çeyreğe kadar sınırlanabilir, ancak düşüş trendi Çin'in ilave teşvik önlemleriyle dengelenebilir.