Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü'ne (OECD) göre, yabancı iş gücünden yararlanmak, İspanya ekonomisinin geçen yıl yaklaşık yüzde 3 oranında büyümesine yardımcı oldu.
İspanya'daki mağara gibi bir üretim tesisinde 62 farklı ülkeden insan yan yana çalışarak bir gıda şirketinin çarklarının dönmesini sağlıyor.
Yabancı işçiler, Avrupa'nın genelinde ve Amerika Birleşik Devletleri'nde (ABD) göçmen karşıtı duygular artarken bile İspanya ekonomisinin sanayileşmiş dünyanın gıpta ettiği bir ekonomi haline gelmesine yardımcı oldular.
"Diğer ülkelerden buraya çalışmak için gelen insanlar olmasaydı BonÀrea gerçek olmazdı. Onlara sonsuza dek minnettar olmalıyız," diyen şirketin insan kaynakları müdürü Xavier Moreno Associated Press haber ajansına (AP) konuştu.
Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü'ne (OECD) göre, yabancı iş gücünden yararlanmak İspanya ekonomisinin geçen yıl yaklaşık yüzde 3 oranında büyümesine yardımcı oldu. İspanya, Euro Bölgesi'nin ortalama büyüme oranı olan yüzde 0,8'i geride bıraktı.
OECD'nin öngördüğü rakamlara göre bu oran, ABD Başkanı Donald Trump'ın sınırları kapatma ve ülkede yasa dışı olarak bulunan göçmenleri sınır dışı etme sözü verdiği ABD'nin yüzde 2,8'lik büyüme oranını da geride bıraktı.
Tüm işlerin neredeyse yarısı yabancı işçiler tarafından dolduruluyor
İspanya Sosyal Güvenlik ve Göç Bakanlığı, 2022'den bu yana yaratılan tüm işlerin yüzde 45'inin yaklaşık yarım milyon yabancı uyruklu işçi tarafından doldurulduğunu açıkladı. Yaklaşık 3 milyon yabancı şu anda ülkedeki iş gücünün yüzde 13'ünü temsil ediyor.
Bakan Elma Saiz AP'ye verdiği demeçte, "Bu zorlukla başa çıkmak için iki yolumuz vardı," dedi. "İspanya kapalı ve yoksul bir ülke ya da açık ve müreffeh bir ülke olacaktı."
Barselona'daki Esade İşletme Okulu'nda ekonomi profesörü olan Pedro Aznar, yabancı işçi akınının İspanya'nın, Avrupa ekonomisinin geleneksel motoru olan ve imalat sanayi krizde olan Almanya'dan çok daha iyi durumda olmasına yardımcı olduğunu söyledi.
İspanya, başta canlı turizm sektörü olmak üzere hizmet sektöründen güç alıyor. Yabancılar genellikle birçok İspanyol'un istemediği düşük ücretli işleri yapıyor. İspanya diğer Avrupa ülkelerine kıyasla daha az sığınmacı kabul etse de, Güney Amerika'dan gelen ve ortak dil sayesinde İspanya'nın iş piyasasına ve sosyal dokusuna hızla dahil olan milyonlarca göçmeni kendine çekebilecek nadir bir konumda.
İspanya Merkez Bankası'na göre, COVID-19 salgınından bu yana İspanya'nın nüfus artışının neredeyse tamamı göçten kaynaklanıyor. 2022 yılında 1,1 milyon kişi geldi. Banka, yeni gelenlerin ülkenin yaşlanan sosyal güvenlik sistemini ayakta tuttuğunu ve bunun diğer Avrupa ülkelerinde de görülen bir zorluk olduğunu belirtiyor.
Banka, geçen yıl Ocak ve Eylül ayları arasında iş bulan 433.000 kişinin yüzde 85'inin yabancı uyruklu olduğunu açıkladı.
Göç karşıtı eğilim
Avrupa genelinde göçmen karşıtı duyguların yükselişi aşırı sağcı siyasi partileri teşvik etti. İspanya da Afrika ve Müslüman ülkelerinden gelen düzensiz göçe odaklanan göç karşıtı siyasi figürlerin yükselişine tanık oldu, ancak söylemlerini bu kadar derinden empoze edemediler.
38 yaşındaki Mohamed Es-Saile, 16 yaşındayken Fas'tan yasa dışı yollarla İspanya'nın Kuzey Afrika'da yer alan Ceuta bölgesine gelmiş. Şimdi yasal olarak BonÀrea'da elektrikçi ve tamirci olarak çalışıyor.
Es-Saile, "Burada göçmenlere karşı herhangi bir nefret hissetmiyorum," dedi. "Benim bakış açıma göre, (yurt dışından gelen) bir kişi yeni bir ülkedeki durumlara uyum sağlayabilir, hatta bazen o ülkeden gelen insanlardan daha iyi uyum sağlayabilir."
Latin Amerikalılar yasal yollardan gelen göçmenlerin büyük bir kısmını oluşturuyor. En son nüfus sayımına göre, 2023 yılında 4 milyondan fazla Latin Amerikalı göçmen İspanya'da yasal olarak yaşıyordu.
Víctor Razuri geçen yıl Peru'dan BonÀrea tarafından tamirci ve elektrikçi olarak getirildi. 41 yaşındaki Razuri uyum sağlamakta çok az sorun yaşadığını söyledi.
"Peru'da dünyanın diğer bölgelerinden gelen pek fazla insan göremezsiniz. Buraya geldiğimde Ukrayna'dan, Fas'tan ve Latin Amerika'dan birkaç kişiyle birlikte çalışıyordum," dedi. "İlk başta biraz zordu ama sanırım uyum sağladım."
BonÀrea, yeni gelenlerin entegrasyonuna yardımcı olmak için İspanyolca ve Katalanca dersleri veriyor, çalışma izinleri, ev ve okul bulma konularında yardımcı oluyor. Farklı ülkelerden gelen işçi temsilcileri, kültürel farklılıklarla ilgili konuları görüşmek üzere düzenli olarak bir araya geliyor.
'Gelecekteki refahımız'
Sosyalist Başbakan Pedro Sanchez yasal göçü savunarak bunun ekonomik faydalarına dikkat çekti. Ulusal İstatistik Enstitüsü'ne göre İspanya geçen yıl 458.000 izinli göçmeni bünyesine kattı.
Göçmenlerin yüzde 31'i diğer AB ülkelerinden gelirken, önde gelen menşe ülkeleri arasında Fas, Kolombiya, Venezuela, Çin, Peru ve Ukrayna da yer alıyor.
Yeni gelenler genellikle hizmet işleri, inşaat, çiftçilik, balıkçılık ve evde bakım ve temizlik işlerinde çalışıyor.
Sanchez Ekim 2024'te parlamentoda yaptığı konuşmada, "Daha iyi bir yaşam arayışıyla buraya gelenleri ağırlamak sadece bir zorunluluk değil, aynı zamanda gelecekteki refahımızı garanti altına almak için de önemli bir adımdır," dedi.
Yaşlanan İspanya'nın işçilere ihtiyacı var
İspanya'daki sosyal değişimler, yüzde 10,6'lık kronik yüksek işsizliğe rağmen, dramatik sosyal gerilimler yaratmadan iş piyasasını yeni gelenlere açmıştır.
İspanya Merkez Bankası, yaşlanan İspanya'nın önümüzdeki 30 yıl içinde çalışanlar ve emekliler-artı-çocuklar arasındaki dengeyi sağlamak için 30 milyon çalışma çağındaki göçmene ihtiyaç duyacağını tahmin ediyor.
Barselona'da kafe sahibi Jordi Ortiz, çoğunluğu Güney Amerikalılardan oluşan personeli olmadan işini sürdürmesinin mümkün olmadığını söyledi.
Ortiz, "Çalışanların yüzde 80'i yurt dışından, %20'si ise buradan," dedi. "İspanyollar hizmet sektöründe çalışmak istemiyor."
Aslen Dominik Cumhuriyeti'nden olan Emily Soto kafede masalara servis yapıyor. O ve ailesi 1998 yılında göç etmiş. O zamandan beri işler değişmiş.
Soto, "Buraya geldiğimde ülkemden başka kimse yoktu, yani onları parmakla sayabilirdik," dedi. "Ama şimdi gelmeye devam ediyorlar."
Barselona'daki müteahhit Víctor Lisbona, diğer İspanyolların artık ebeveynlerinin izinden gitmediğini söylüyor ve birlikte çalıştığı marangozların, elektrikçilerin ve inşaat profesyonellerinin yaklaşık yüzde 80'inin yabancı olduğunu tahmin ediyor.
"Genç İspanyollar zor işleri, inşaat işlerini, kamyon şoförlüğünü, marangozluğu yapmak istemiyor. Avukat, doktor olmak için okumak istiyorlar," dedi.
Göçmenler için yeni çalışma izinleri
Akdeniz'de izinsiz göçle mücadele eden İspanya, akınları durdurmak için Avrupa Birliği'nin Fas ile yaptığı anlaşmaları destekledi. Bu arada Afrika'nın batı kıyılarından İspanya'nın Kanarya Adaları'na doğru yola çıkan göçmen tekneleri insani bir kriz yarattı. Sayısız kişi bu girişim sırasında hayatını kaybetti.
Sanchez geçen yıl Moritanya, Senegal ve Gambiya'yı gezerek Afrikalı işçilerin İspanya'ya yasal ve güvenli geçişini sağlayacak geçici çalışma programını tanıttı. Sonuçları henüz belli değil.
Hükümet ayrıca halihazırda İspanya'da bulunan izinsiz göçmenleri de sisteme dahil etmeyi hedefliyor.
Kasım ayında Sanchez'in sol koalisyonu, önümüzdeki üç yıl içinde ülkede yasa dışı olarak bulunan 900.000 kadar yabancıya çalışma izni ve belge sağlayacağını ve bu kişilerin çalışıp vergi ödeyeceklerini umduğunu açıkladı.
İnsan kaynaklarından Moreno, BonÀrea'nın onlara iş vermek için bekleyeceğini ve yaklaşık 700 pozisyonun muhtemelen mevcut olduğunu söyledi.