Donald Trump'ın otomobil ithalatına getirdiği yüzde 25'lik gümrük vergisi hisse senedi piyasalarını sarsıp tepki çekerken, Avrupalı otomotiv endüstrisi liderleri ve analistler tedarik zinciri şokları, artan fiyatlar ve istihdam riskleri konusunda uyarıda bulundu.
REKLAM
ABD Başkanı Donald Trump, önümüzdeki haftadan itibaren tüm otomobil ithalatına yüzde 25 gümrük vergisi getirirken, bunu 3 Mayıs 2025'e kadar otomobil parçaları izleyecek ve küresel piyasalarda şok dalgaları yaratacak.
Trump'ın bu hamlesi, Avrupalı liderler ve sektör paydaşları tarafından hızla kınandı.
Beyaz Saray kararı ulusal güvenlik gerekçesiyle savunurken, otomobil ithalatının ABD sanayi üssü için yarattığı risklerin devam ettiğini belirtti.
Beyaz Saray'dan yapılan açıklamada, "Otomobil ve bazı otomobil parçalarının ithalatının ABD'nin ulusal güvenliğine zarar verme tehdidini sürdürdüğünü ve gümrük vergilerinin uygulanmasının gerekli ve uygun olduğunu düşünüyorum," denildi.
Atlantik ötesinden gelen tepkiler hızlı ve sert oldu. Almanya Ekonomi Bakanı Robert Habeck, Avrupa'nın güçlü ve birleşik bir tepki vermesi çağrısında bulundu: "AB şimdi gümrük tarifelerine kesin bir yanıt vermelidir. ABD karşısında geri adım atmayacağımız açık olmalıdır."
Alman Otomotiv Endüstrisi Birliği (VDA) ciddi ekonomik sonuçlar doğuracağı uyarısında bulundu.
Dernek Başkanı Hildegard Müller, tarifelerin "serbest, kurallara dayalı ticaret için felaket bir sinyal" gönderdiğini ve sıkı bir şekilde entegre olmuş küresel tedarik zincirlerini bozma riski taşıdığını söyledi.
"Bunun sonuçları her iki taraf için de büyüme ve refaha mal olacaktır," diye ekleyerek gerilimin daha da tırmanmasını önlemek için ABD-AB müzakerelerinin acilen başlatılması çağrısında bulundu.
Almanya ve ABD arasındaki bağlar
Müller, Alman otomotiv endüstrisi ile ABD arasındaki derin ekonomik bağların altını çizdi. Alman firmaları ABD'de 48.000'i üretimde ve 90.000'i parça tedariğinde olmak üzere yaklaşık 138.000 işçi istihdam ediyor. ABD'de üretilen 900.000'den fazla aracın yaklaşık yarısı tüm dünyaya ihraç ediliyor.
VDA'dan yapılan açıklamada "ABD, Alman otomotiv endüstrisinin üretim ağının önemli bir bileşenidir ve küresel pazara da buradan hizmet verilmektedir," denildi.
VDA'nın orta ölçekli otomotiv firmalarıyla yakın zamanda yaptığı bir anket, yüzde 86'sının tarifelerden etkilenmeyi beklediğini gösterdi -yüzde 32'si doğrudan ve yüzde 54'ü tedarikçi ve müşteri ağları aracılığıyla dolaylı olarak. Bu tür bir kesintinin sektörün rekabetçiliğinin temelini oluşturan küresel üretim modelini tehlikeye atabileceği vurgulandı.
Avrupa Otomobil Üreticileri Birliği (ACEA) de yeni tarifelerin, küresel rekabetin yoğunlaştığı bir ortamda elektrifikasyon, dijitalleşme ve sürdürülebilirliğe doğru karmaşık bir geçiş sürecinden geçen bir sektör için "dönüm noktası" olduğu uyarısında bulundu.
ACEA Genel Müdürü Sigrid de Vries, "Avrupalı otomobil üreticileri onlarca yıldır ABD'de yatırım yapıyor, istihdam yaratıyor, yerel topluluklarda ekonomik büyümeyi teşvik ediyor ve ABD hükümeti için büyük vergi geliri sağlıyor," dedi.
ACEA, birçok Avrupalı otomobil üreticisinin ABD'de araç ürettiğini ve bu üretimin yüzde 50 ila yüzde 60'ını uluslararası pazarlara ihraç ettiğini vurguladı.
De Vries, "AB ve ABD, gümrük tarifelerini ve bir ticaret savaşının zarar verici sonuçlarını önlemek için acil bir çözüm bulmak üzere diyaloga girmelidir," diye ekledi.
Analistlerden otomobil fiyatlarındaki artış konusunda uyarı
Wall Street analistleri ABD'li tüketiciler için araç fiyatlarının yükselmesi riskine dikkat çekti.
Goldman Sachs analisti Mark Delaney bir notunda ithal otomobil fiyatlarının araca bağlı olarak 5.000 ila 15.000 dolar arasında artabileceğini söyledi.
ABD'de monte edilen modellerde bile yabancı kaynaklı bileşenlerin kullanılması nedeniyle 3.000 ila 8.000 dolar arasında maliyet artışı görülebilir.
ABD yapımı otomobillerdeki parçaların yaklaşık yüzde 50'sinin ithal edildiği varsayıldığında, otomobil parçalarına yönelik gümrük vergileri üretim maliyetlerini önemli ölçüde artırabilir.
Delaney, parçalara yönelik tarifelerin Mayıs ayından itibaren aşamalı olarak uygulamaya konulacak olmasına rağmen, hangi bileşenlerin kapsama alınacağının netlik kazanmamasının belirsizliği arttırdığı konusunda uyarıda bulundu.
Delaney, "Tarifelerin kazançlar için aşağı yönlü bir risk olduğuna inanmaya devam ediyoruz," dedi.
Delaney, ABD'li otomobil üreticileri üzerindeki etkinin değişkenlik göstereceğini söyledi. Tamamen ABD içinde üretim yapan Tesla ve Rivian nispeten izole edilmiş durumda. Ford'un ABD satış hacminin yüzde 80'ini yurt içinde ürettiği tahmin edilirken, General Motors yüzde 60-70'ini yerel olarak tedarik ediyor, ancak her iki şirket de ABD'den ihracat yapıyor ve karmaşık küresel tedarik zincirlerini sürdürüyor.
Buna karşın, bazı Avrupalı otomobil üreticileri çok daha fazla kayba uğrayacak. ABD'li yatırım bankasına göre, Volvo Cars ve Porsche "ABD/AB gümrük tarifelerindeki herhangi bir artışa en çok maruz kalanlar."
Otomobil üreticilerinin hisseleri düştü
Perşembe günkü işlemlerde en ağır darbeyi Avrupalı otomobil üreticileri aldı.
Porsche AG hisseleri yüzde 5,4 düşerken, onu Mercedes-Benz AG (yüzde -4,8), Ferrari (-yüzde -4,7), BMW AG (yüzde -3,7) ve Volkswagen AG (yüzde -2,9) izledi.
ABD merkezli önemli bir üretimi olmayan İsveçli üretici Volvo AB yüzde 1,3 düşerken, otomobil parçaları üreticileri Continental AG ve Pirelli'nin her biri yüzde 2 civarında değer kaybetti.
Satış dalgası ABD hisselerine de sıçradı. General Motors ve Ford piyasa öncesi işlemlerde sırasıyla yüzde 7 ve yüzde 3,7 gerilerken, Tesla yüzde 1,7 düşerek sektörün talebe veya marjlara zarar vermeden yeni maliyet baskılarını absorbe etme kabiliyetine ilişkin daha geniş endişeleri yansıttı.