Çin menşeli elektrikli araçların, uygun fiyatlı olmaları, şık tasarımları ve sofistike özellikleri nedeniyle özellikle Avrupa pazarlarında popülerliği giderek artıyor.
Son teknolojiye sahip şık tasarımlarıyla otomobil alıcılarını şaşırtmak için tasarlanmış nispeten uygun fiyatlı elektrikli araçlar sunarak küresel pazarlara yayılan Çinli otomobil üreticileri, dünya otomobil endüstrisini sarsıyor.
BYD, Great Wall, Geely ve Chery Automobile gibi şirketler, kendi iç pazarlarındaki kıyasıya rekabette ayakta kalabilmek için ihtiyaç duydukları ölçeği oluştururken daha uzak pazarlara ulaşıyorlar.
Bunlar genellikle SAIC, BAIC ve Guangzhou Automotive gibi devlet tarafından işletilen devler değil. Geely'nin kurucusu işe buzdolabı yaparak başladı.
BYD ilk olarak batarya teknolojisinde uzmanlığını geliştirdi, şu anda küresel olarak en yüksek satışlara sahip elektrikli araç üreticisi olarak en büyük avantajı bu. Diğerleri ise otonom sürüş sunmak için otomobil üreticileriyle iş birliği yapan teknoloji şirketleridir.
İşte kilit oyunculardan bazıları:
Great Wall Motors
Haval, Wey, Ora, Poer ve Tank markalarıyla Great Wall Motors, geçen yıl Çin'deki satışlarının yaklaşık yüzde 15 düşmesine rağmen net kârının yüzde 80'den fazla artmasının ardından büyümesini sürdürmek için yurt dışı satışlarına güveniyor.
Şirketin Rusya, Tayland ve Brezilya'da fabrikaları bulunuyor ve burada Toyota'nın popüler Hilux kamyonetine kendi hibrit kamyoneti GWM Poer ile meydan okuyor. Bir diğer dayanak noktası ise hibrit spor SUV olan Haval H6.
Great Wall, diğer otomobil üreticilerinin fabrikalarını satın alarak denizaşırı üretime geçişini kolaylaştırdı. Tayland'da daha önce General Motors Corp. tarafından işletilen bir fabrikayı devraldı. Brezilya'da ise eski bir Mercedes-Benz fabrikasını satın aldı.
Great Wall'un başkanı Wei Jianjun bir basın toplantısında, "Hacmin büyük olması çok önemli, aksi takdirde üretim maliyeti çok yüksek olur," dedi.
Jack Wey adını da kullanan Wei, Pekin'de doğdu ancak Great Wall'un merkezinin bulunduğu Hebei yakınlarına taşındı. Şirketin araç modifikasyonundan otomobil üretimine geçişine öncülük ederek Çin'in en büyük kamyonet üreticisi ve önde gelen SUV üreticisi haline geldi. Şirketin BMW ile elektrikli araçlar için bir ortak girişimi bulunmaktadır.
Chery
Çin devletine ait Chery Automobile, yurt dışına ihracat yapan ilk Çinli otomobil üreticisi olduğunu söylüyor. Chery, Exeed, Omoda ve Jetour modellerinin 15 milyondan fazlasını, çoğu gelişmekte olan ülkelerde ve Türkiye ve Ukrayna gibi yükselen pazarlarda olmak üzere yurt dışına sattı.
Chery geçen yıl yurt dışında 2,6 milyon araç sattığını bildirdi ve 2025 yılında 3 milyon araç satmayı hedefliyor. Rusya ve İspanya'da fabrikalar kurarak denizaşırı üretimini hızla genişletiyor. Ayrıca Latin Amerika'da da hızla genişliyor.
Chery'nin elektrikli araç üreticisi Visionary Vehicles ile kurduğu ortaklık Kuzey Amerika'da satış yapmayı hedefliyordu ancak henüz bu hedefe ulaşamadı. Şirket, Çin'de Jaguar ve Land Rover üreten Hindistanlı Tata Motors'un bir iştiraki olan Jaguar Land Rover ile yüzde 50-50 ortak bir girişime sahip. Ayrıca Huawei Technologies ve e-ticaret devi Alibaba ile de iş birliği yapıyor.
Chery hâlâ elektrikli araçlardan çok daha fazla yakıt motorlu araç satıyor. Bataryalı elektrikli araç şirketi Chery New Energy, eQ1 veya Small Ant ve QQ Ice Cream gibi mini araçlar üretiyor. Ana dayanakları Tiggo SUV serisi ve Arrizo sedanları.
BYD
BYD geçen yıl Tesla'dan daha fazla elektrikli araç üreterek Çin'de bir önceki yıla göre yüzde 28 artışla 3,52 milyon EV sattı. Plug-in hibritlerdeki gücü, Çinli tüketicilerin giderek daha fazla yakıt motorunu tercih etmesine yardımcı oldu.
Merkezi Çin'in güneyindeki Shenzhen'de bulunan şirket kısa bir süre önce ultra hızlı bir elektrikli araç şarj sistemini duyurdu. BYD'ye göre bu sistem, en yeni elektrikli araçlarını beş ila sekiz dakika içinde tam şarj edebiliyor. Çin genelinde bu yeni şarj istasyonlarından 4.000'den fazla inşa etmeyi planlıyor.
Çinli şirket batarya üretmeye başladı ve bir yandan batarya ve enerji depolama teknolojisini geliştirirken bir yandan da Çin dışına yayılan bir otomobil imparatorluğu kurdu.
BYD'nin en süslü, en yeni premium modellerinin yaklaşık 40.000 dolara kadar satılması beklenirken, Çin'de yaklaşık 12.000 dolara satılan Seagull da dahil olmak üzere çok daha ucuz EV'ler de üretiyor.
BYD, 2024 yılında Tesla'nın 1.773.443'üne kıyasla 1.777.965 adet pille çalışan elektrikli araç üreterek Tesla'yı kıl payı geride bıraktı.
Geely
Geely Auto belki de birçok insanın adını hiç duymadığı en ünlü Çinli otomobil üreticisidir. Özel bir şirket olan Geely Auto, 1997 yılında işadamı Li Shufu tarafından Çin'in doğusunda yer alan ve erken dönemde özel sektörün merkezi haline gelen Taizhou'da buzdolabı üreticisi olarak kuruldu.
Li, 2010 yılında Ford Motor'dan İsveç'in Volvo Car Co. şirketini satın alarak stratejik denizaşırı satın almalar yapmaya başladı. Geely, Malezyalı Proton'un yüzde 49,9 hissesini satın alarak lüks spor otomobil markası Lotus'un yüzde 51 hissesine sahip oldu. Alman Daimler AG ile Smart şehir arabaları üretmek için 50-50 ortak girişim kurdu. Ayrıca Fransa'dan Renault SA ile güç aktarma organları üzerinde çalışıyor ve Aston Martin Lagonda'da hissesi bulunuyor.
Mart ayında Avustralya ve Yeni Zelanda'da Geely EX5 SUV'larının satışını başlatarak küresel erişimini artırdı.
Geely ayrıca New York Borsası'nda işlem gören ve premium bir EV markası üreten Zeekr Intelligent Technology Holding'in de sahibi. Geely ve Volvo, ABD pazarında zorlanan İsveçli otomobil üreticisi Polestar'ın da sahibi.
Wuling
Çin'in en çok satan ikinci elektrikli araç markası, Şangay'daki SAIC Motor, General Motors ve Guangxi Auto'nun ortak girişimi olan Wuling'dir. Çin'de 673 binden fazla elektrikli araç sattı ve BYD'nin neredeyse üçte birlik payına kıyasla sadece yüzde 6'lık bir pazar payına sahip. Tesla 659 bin araç satışıyla üçüncü sırada yer aldı.
Baojun sedan ve minibüslerinin yanı sıra Wuling ağırlıklı olarak motor, ticari araç ve mini EV ve golf arabaları gibi özel amaçlı araçlar üretmektedir.
Diğerleri
Diğer büyük Çinli elektrikli araç markaları arasında Nio, Xpeng, Li Auto ve Leap Motor bulunmaktadır. Nissan Motor Corp. ile ittifakı olan Dongfeng Motor Group ve Japon Mazda Motor Corp. ve Ford Motor Co. ile ortak olan Changan Automobile gibi devlet tarafından işletilen devler de elektrikli araç satışlarını hızla arttırıyor.
Ancak sektör hızla değişiyor ve iç pazardaki rekabet zorlu. En büyük otomobil üreticilerinin şimdi küresel pazarlara açılmaya odaklanmalarının önemli bir nedeni de bu.