ABD gümrük vergilerinden en çok hangi Avrupa ekonomisi zarar görecek?

REKLAM

İlaç tarifelerinin yüzde 200'e kadar çıkabileceği yönündeki haberlerin ortasında, Brüksel Washington ile bir ticaret anlaşması için çalışırken Almanya ve İrlanda, ABD'nin yüksek gümrük vergilerinin tehdidine en çok maruz kalan iki AB ekonomisi olarak öne çıkıyor.

ABD Başkanı Donald Trump Nisan ayında otomobil ithalatına ve otomobil parçalarına yüzde 25'lik yeni bir gümrük vergisi getirdiğinde, Almanya en çok kaybedecek AB ülkesi olarak belirlendi. Brüksel merkezli düşünce kuruluşu Bruegel'in o dönemki tahmini, gümrük vergilerinin uzun vadede ülkenin gayrisafi yurt içi hasılasının (GSYH) yüzde 0,4'üne mal olabileceği yönündeydi.

Yeni bir AB-ABD ticaret anlaşması beklenirken, Washington'un bir sonraki hedefinin ilaç sektörü olması halinde İrlanda, Danimarka ve Belçika'nın yanı sıra diğer ülkeleri de hedef tahtasına koyabilecek başka ayrıntılar ortaya çıkıyor.

ABD pazarına en fazla maruz kalan ülkeler

Avrupa ekonomisi üzerindeki genel etki, ABD'nin belirlediği gerçek gümrük vergisi oranına ve AB'nin tepkisine bağlı olacaktır. Ancak darbe eşit bir şekilde yayılmayacaktır.

Bruegel'e göre AB ekonomisi önemli, ancak yönetilebilir makroekonomik sonuçlarla karşı karşıya.

Nisan ayında yayınladıkları bir raporda, olası senaryolara göre, müzakerelerin sonucuna bağlı olarak AB'nin GSYH'sinin yaklaşık yüzde 0,3'ü kadar zarar görebileceği tahmininde bulunuldu. Bu oran, Avrupa Komisyonu'nun Bahar Tahminleri'ne göre 2025 yılında blokta beklenen yüzde 1,1'lik reel GSYH büyümesine kıyasla oldukça düşük.

ABD ile ticaret önemli boyutta. ABD, 2024 yılında AB mal ihracatının en büyük ortağı oldu ve AB'nin blok dışına yaptığı tüm mal ihracatının yüzde 20,6'sını oluşturdu.

İlaç sektörü AB'nin ABD'ye mal ihracatının yüzde 15'ini oluşturuyor. Bunu otomotiv sektörü takip ediyor.

Savary, ilaç sektörünün ürünlerine yönelik olası ABD tarifeleri konusunda daha fazla açıklama yapılana kadar, "Otomobil sektörü, planlanan herhangi bir büyük muafiyet olmadığı için ABD tarifelerine karşı en savunmasız sektör gibi görünüyor," dedi. Sektör Nisan ayında yüzde 25'lik bir gümrük vergisi ile karşı karşıya kaldı.

Oxford Economics Kıdemli Ekonomisti Rory Fennessy kısa süre önce yayınladığı bir raporda, "Sadece gümrük tarifeleri önümüzdeki beş yıl içinde AB'nin toplam ticaret hacminde yaklaşık yüzde 8'lik bir düşüşe yol açabilir," dedi.

ABD'ye mal ihracatında en yüksek değere sahip olan ve ekonomilerine yönelik en büyük tehditle karşı karşıya olan ülkeler arasında Almanya, İrlanda, İtalya, Fransa ve Hollanda yer alıyor.

Alman ekonomisi büyük ölçüde ihracata dayanıyor ve ülkenin motorlu taşıtlar sektörü tarafından destekleniyor. Almanya'nın toplam ihracatının yaklaşık dörtte biri (yüzde 22,7) ABD'ye yapılıyor.

Euronews Business'a konuşan Moody's Ratings Direktör Yardımcısı ve Kıdemli Ekonomisti Andrew Hunter, "Almanya, ABD'nin gümrük vergilerinden en çok etkilenecek büyük Avrupa ekonomisi olarak öne çıkıyor ve GSYH büyümesinin ikinci ve üçüncü çeyreklerde düşmesini bekliyoruz," dedi.

Hunter ayrıca, "Almanya'nın endüstriyel tedarik zincirlerine yoğun bir şekilde entegre olan Avusturya ve Orta ve Doğu Avrupa'daki diğerleri de dahil olmak üzere daha küçük ekonomilerin de sert bir şekilde etkileneceğini" sözlerine ekledi.

Bruegel Araştırma Görevlisi Niclas Frederic Poitiers, Bruegel'e göre 2025'ten sonra, "etki tamamen oluştuktan ve ilk kısa vadeli etkiler dağıldıktan sonra" tarifelerin uzun vadeli olumsuz etkisinin Almanya'da GSYH'nin yüzde 0,4'ü civarında olabileceğini söyledi. "Fransa için ortalama etki GSYH'nin yüzde 0,25'i civarında olacaktır."

Belirsizlik 27 üyeli bloğun tamamında yatırım ve istihdam kaybına yol açabilir. Hunter'a göre, "Fransa ve İspanya gibi ABD ihracatına doğrudan maruz kalan ülkeler için bile büyüme küresel zayıflık ve belirsizlikten etkilenmeye devam edecek."

Uzun vadeli etkilere gelince, mal ihracatının yarısından fazlası (yüzde 53,7) ABD pazarına yönelik olan İrlanda en çok etkilenen ülkelerden biri olarak öne çıkıyor.

Pek çok şey ilaç sektörünün gümrük vergilerinden etkilenip etkilenmeyeceğine bağlı. BCA Research Avrupa Yatırım Stratejisi Baş Stratejisti Mathieu Savary, "Eğer böyle olursa, İrlanda bu tarifelerden en çok etkilenecek AB ekonomisi olacak," dedi.

İlaç tarifeleri özellikle Avrupa ekonomisini nasıl etkileyebilir?

Araştırmaya dayalı ilaç endüstrisi, Avrupa ekonomisi için önemli bir değer. Avrupa'nın en iyi performans gösteren yüksek teknoloji sektörlerinden biri.

PWC tarafından yakın zamanda yapılan bir araştırmaya göre, 2022 yılında Avrupa Birliği ekonomisine doğrudan ve dolaylı olarak 311 milyar euro brüt katma değer (GVA) ve 2,3 milyon istihdam katkısı sağladı.

ABD pazarı da Avrupa ilaç sektörü için hayati önem taşıyor. Avrupa İlaç Endüstrileri ve Dernekleri Federasyonu'na göre, 2021 yılında Kuzey Amerika dünya ilaç satışlarının yüzde 49,1'ini oluştururken, bu oran Avrupa için yüzde 23,4.

Aynı zamanda, AB ilaç ihracatının üçte birinden fazlası ABD'ye gidiyor.

Hunter, Moody's tarafından önümüzdeki aylarda beklendiği gibi ilaç sektörünün yüzde 25'lik bir gümrük vergisinden etkilenmesi halinde, "en çok etkilenecek ülkeler Danimarka, Belçika, Slovenya ve İrlanda gibi, genellikle Avrupa'da durgunluk riskinin en yüksek olduğunu düşündüğümüz bir dizi küçük Avrupa ekonomisi olacaktır," dedi.

BCA Research'ün baş stratejisti, ABD'ye yapılan ihracatın İrlanda'nın GSYH'sinin yüzde 18'ini ve ilaç ihracatının İrlanda ihracatının yaklaşık yüzde 55'ini temsil ettiğini belirterek, bu durumda "İrlanda'nın bu riske özellikle maruz kaldığını" sözlerine ekledi. BCA'ya göre bu etki "zaman içinde büyümeyi yüzde 4 ila yüzde 5 oranında azaltabilir."

Bruegel, İrlanda'nın kümülatif reel GSYH kaybının 2028 yılına kadar yüzde 3 olabileceğini tahmin ediyor.

Düşünce kuruluşu ayrıca ABD gümrük vergilerinin istihdam üzerindeki etkisi konusunda da ülkeyi en kırılgan ülke olarak gösterdi.

Bruegel, ABD tarifeleri ışığında bir ülkenin iş kayıplarına karşı ne kadar savunmasız olduğuna ilişkin olarak, İtalya'nın ulaşım ekipmanlarında yüksek maruziyet ve moda ve araba imalatında yüksek düzeyde maruz kalan istihdam ile en çok maruz kalan ikinci ülke olduğunu söyledi. İtalya aynı zamanda ilaç sektöründe de yüksek riske sahip olacaktır.

İlaç ürünlerine yüzde 200 gümrük vergisi uygulanacak mı?

Trump salı günü yaptığı açıklamada, ABD'ye ithal edilen farmasötik ürünlerin yüzde 200'lük bir gümrük vergisi ile karşı karşıya olduğunu söyledi, ancak daha fazla ayrıntı vermedi.

BCA'dan Savary'ye göre bu pek olası değil, çünkü "Bu, ABD'li tüketiciler için sağlık hizmetlerinin maliyetini büyük ölçüde artıracaktır ki bu da zaten seçmenler için önemli bir sorun."

Savary bunu "yabancı ilaç şirketlerine fiyatlarını aşağı çekmeleri ve ilaçlarını ABD'de üretmek için yatırım yapmaları yönünde güçlü bir mesaj" olarak görüyor. Savary, "ABD'ye doğrudan yabancı yatırımların ve ilaç fiyatlarında indirim duyurularının bu görüşmelerin ve tehditlerin sonucu olacağını" bekliyor.

AJ Bell'de yatırım analisti olan Dan Coatsworth, "İlaç şirketlerinin ABD'deki üretim tesislerini genişletmeleri ve böylece Amerikalı müşterilerin kapısına kadar gelmeleri için üzerlerinde baskı var," dedi.