ABD ile bir ticaret anlaşması üzerinde hala ince ayarlar yapılırken ve görüşmeler sürerken, Çin ekonomisi ihracat artışı ve ticaretin Afrika'ya yöneldiğini bildiriyor.
Bu yıl ABD ile Çin arasında birçok kez gerilim yaşanmasına rağmen Çin ekonomisi büyük ölçüde istikrarını korudu.
Perşembe günü açıklanan verilere göre, Çin’in ihracatı temmuz ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 7,2 artarken, ithalatı da son bir yılın en hızlı yükselişini kaydetti.
Bu artış, Çin ile ABD arasında gümrük vergilerinin 12 Ağustos’a kadar geçici olarak düşürülmesi yönünde varılan anlaşmanın ardından, şirketlerin Başkan Donald Trump’ın yürüttüğü ticaret savaşında oluşan kısa süreli durgunluktan faydalanmak istemesiyle gerçekleşti. Daha önce Çin mallarına uygulanan ABD gümrük vergilerini yüzde 145’e kadar çıkmıştı.
Analistler, 2024 Temmuz ayında ihracatın zayıf seyrettiğini hatırlatarak, bu iyileşmenin özellikle olumlu göründüğünü belirtti.
Çin ticaret rotasını Afrika’ya kaydırıyor
ABD’ye yapılan ihracat geçen yıla göre neredeyse yüzde 22 azalırken, ABD’den yapılan ithalat da yaklaşık yüzde 19 düştü. Buna karşın, Afrika ve Güneydoğu Asya’ya yapılan ihracat çift haneli oranlarda artış gösterdi. Çinli şirketler satışlarını diğer pazarlara yönlendirdi.
Çin Gümrükler Genel İdaresi’ne göre, Çin bu yılın ilk yarısında yaklaşık 141 milyar euro (6,6 trilyon TL) değerinde ikili ticaret hacmiyle Afrika’nın en büyük ticaret ortağı haline geldi.
Şimdilik, Çin mallarına uygulanan ABD tarifeleri, bugün yürürlüğe giren ve onlarca ABD ticaret ortağını kapsayan yeni yüksek tarifelerden ayrı şekilde değerlendiriliyor.
2025 yılının Temmuz ayı sonu itibarıyla Çin’in küresel ticaret fazlası 683,5 milyar dolar (yaklaşık 27,8 trilyon TL) seviyesine çıkarak geçen yılın aynı dönemine kıyasla neredeyse üçte bir oranında arttı.
Verilere göre, temmuz ayında Çin’in ticaret fazlası 84,3 milyar euro (yaklaşık 4 trilyon TL) olarak gerçekleşti. Aynı ayda Çin’in ABD’ye ihracatı, ABD’den yaptığı ithalattan 20,3 milyar euro (yaklaşık 964 milyar TL) daha fazlaydı.
Capital Economics’ten Zichun Huang, yayımladığı raporda şu değerlendirmeyi yaptı:
“ABD-Çin ticaret ateşkesinin yarattığı geçici talep artışı etkisini yitirirken, diğer ülkeler üzerinden yönlendirilen sevkiyatlara uygulanan tarifelerin yükselmesiyle birlikte, ihracatın yakın vadede baskı altında kalmaya devam etmesi muhtemel görünüyor.”
Ekonomi şimdilik dayanıyor
Ekonomistler, Çin’in dolar bazlı ihracatının Temmuz ayında yıllık bazda yüzde 6'nın altında, Haziran ayındaki yüzde 5,8 seviyesine yakın bir oranda artmasını bekliyordu.
Ancak dünyanın geri kalanıyla gelişen ticaret, Trump’ın ticaret savaşının etkilerini dengelemeye yardımcı oldu. İthalat, geçen yılın aynı dönemine göre geçen ay yüzde 4,1 artarak Temmuz 2024’ten bu yana en yüksek seviyeye ulaştı. Bu artışta ham petrol, bakır ve soya fasulyesi sevkiyatlarının yükselmesi etkili oldu.
Nadir toprak elementleri, birçok yüksek teknoloji ürünü ve diğer endüstriyel ürünlerin üretimi için hayati öneme sahip. ABD Başkanı Donald Trump, bu tür stratejik minerallere erişimi güvence altına almayı ticaret müzakerelerinin temel gündem maddelerinden biri haline getirince, Pekin yönetimi bazı ihracat kısıtlamalarını gevşetme sözü verdi.
Temmuz ayında Çin’in nadir toprak elementi ihracatı yüzde 17,6 düştü. Bu oran, bir önceki ayki yaklaşık yüzde 50’lik düşüşe kıyasla daha sınırlı kaldı. Ocak-Temmuz döneminde ise Çin’in nadir toprak elementi ihracatı dolar bazında yüzde 24,2 azalırken, hacim bazında ise yüzde 13’ün üzerinde artış gösterdi.
Ayrıca, araç, gübre, gemi ve otomobil yedek parça ihracatında da güçlü bir artış kaydedildi.