Duyuru, Trump yönetiminin en ağır gümrük vergilerinden çoğu elektronik eşyayı geçici olarak muaf tutmasından 3 aydan fazla bir süre sonra geldi.
ABD Başkanı Donald Trump çarşamba günü yaptığı açıklamada, bilgisayar çiplerine yüzde 100 gümrük vergisi uygulayacağını ve sadece ABD topraklarında "üretim" yapmayı taahhüt eden şirketleri koruyacağını belirtti.
Bu tehdit, işlemcilere bağımlı olan temel ürünler için daha yüksek fiyat beklentisini artırıyor ve çipler için genellikle Asya'ya bağımlı olan ABD teknoloji firmalarını sıkıştıracak.
Ayrıca Trump'ın çoğu elektronik ürünü en ağır gümrük vergilerinden geçici olarak muaf tutmasının üzerinden üç aydan fazla bir süre geçtikten sonra geliyor.
ABD Başkanı, çarşamba günü Apple CEO’su Tim Cook ile birlikte yaptığı açıklamada, yeni gümrük vergisini duyurdu. Cook, Apple’ın ABD’deki üretim faaliyetlerine ek 100 milyar dolarlık (4 trilyon TL) yatırım yapacağını açıkladı. Bu rakam, Şubat ayında yapılan önceki taahhütle birleştiğinde toplam yatırım 600 milyar dolara (24,3 trilyon TL) ulaşıyor.
Bu taahhüt, TSMC ve Nvidia gibi şirketlerin ABD’de daha fazla harcama yapma sözü verdiği benzer açıklamaların ardından geldi. Büyük teknoloji şirketleri, Trump’ın ocak ayında Beyaz Saray’a dönmesinden bu yana ABD’ye toplamda yaklaşık 1,5 trilyon dolarlık (60,9 trilyon TL) yatırım sözü verdi.
Şimdi asıl soru şu: Cook ile Trump arasında varılan bu anlaşma, Çin ve Hindistan'da üretilen milyonlarca iPhone’un hâlihazırda uygulanmakta olan gümrük vergilerinden muaf tutulması ve Apple üzerindeki fiyat baskısının azaltılması için yeterli olacak mı? Şirketin önümüzdeki ay tanıtması beklenen yeni modelleri fiyatlandırma konusunda ciddi baskı altında.
Wall Street ise bu gelişmeyi olumlu karşıladı. Apple hisseleri, çarşamba günü normal işlemlerde yüzde 5 yükseldikten sonra Trump’ın muafiyet açıklamasının ardından mesai sonrası işlemlerde yüzde 2’den fazla değer kazandı.
Son zamanlarda ABD'ye büyük taahhütlerde bulunan yapay zeka çip üreticisi Nvidia'nın hisseleri de, Trump'ın ikinci yönetiminin başlamasından bu yana Silikon Vadisi şirketinin piyasa değerinde elde ettiği 1 trilyon dolarlık (40 trilyon TL) kazanca eklemek için genişletilmiş ticarette marjinal bir artış gösterdi.
Dünya Yarı İletken Ticaret İstatistikleri kuruluşuna göre, bilgisayar çiplerine olan talep dünya çapında artıyor ve Haziran ayında sona eren yılda satışlar yüzde 19,6 oranında arttı.
Trump'ın gümrük vergisi tehditleri, ABD'de bilgisayar çipi üretimini canlandırmak için Başkan Joe Biden döneminde hazırlanan mevcut planlardan önemli bir kopuşa işaret ediyor.
Biden'dan görevi devraldığından bu yana Trump, daha fazla yerli üretimi teşvik etmek için gümrük vergileri uyguluyor.
Esasen Başkan Trump, tarifelerin şirket karlarını sıkıştırma ve tüketici fiyatlarını yükseltme riskine rağmen, önemli ölçüde daha yüksek çip maliyetleri tehdidinin çoğu şirketi yurt içinde fabrika açmaya zorlayacağına bahse giriyor.
Buna karşın, Biden'ın 2022 yılında imzaladığı iki partili CHIPS ve Bilim Yasası, yeni bilgisayar çipi fabrikalarını desteklemek, araştırmaları finanse etmek ve sektör için işçi yetiştirmek üzere 5 milyar dolardan (203 milyar TL) fazla kaynak sağladı. Finansman desteği, vergi kredileri ve diğer mali teşviklerin karışımı, Trump'ın sesli olarak karşı çıktığı bir strateji olan özel yatırımı çekmeyi amaçlıyordu.