Güney Kore Devlet Başkanı Lee Jae-myung'ın açıklamaları geçen hafta ABD'de 2 Güney Koreli firma tarafından işletilen bir pil fabrikasına yapılan göçmen baskınının ardından geldi.
REKLAM
Güney Kore Devlet Başkanı Lee Jae-myung, perşembe günü yaptığı açıklamada, ABD’nin Koreli işçilere yönelik vize sistemini iyileştirmemesi halinde Güney Koreli şirketlerin ABD’de mevcut yatırımlarını sürdürme ya da yeni doğrudan yatırımlar yapma konusunda tereddüt yaşayacağını belirtti.
Görevdeki 100. günü vesilesiyle düzenlenen basın toplantısında konuşan Lee, 4 Eylül’de ABD'nin Georgia eyaletinde düzenlenen ve Hyundai’nin geniş otomotiv tesisinde inşa edilmekte olan bir batarya fabrikasında çalışan 300’den fazla Güney Koreli işçinin gözaltına alındığı göçmen baskınını hatırlatarak ABD’nin vize sisteminde iyileştirme yapılması çağrısında bulundu.
Lee, ABD ile yürütülen görüşmelerin ardından gözaltına alınan Koreli işçilerin cuma günü kiralanan bir uçakla ülkeye geri getirileceğini açıkladı.
Georgia’daki bu geniş çaplı operasyon ve ABD makamlarının bazı işçilerin zincirlenerek götürüldüğünü gösteren görüntüleri yayımlaması, Güney Kore’de büyük öfke ve ihanet duygusu yarattı.
Baskın, Başkan Donald Trump ile Lee arasında yapılan zirveden 2 haftadan kısa bir süre sonra ve temmuzda ABD’nin en yüksek gümrük vergilerinden Güney Kore’yi muaf tuttuğu anlaşmadan haftalar sonra gerçekleşti.
Bu muafiyet, Seul’ün ABD’ye 350 milyar dolar (14,4 trilyon TL) tutarında yeni yatırım sözü vermesinin ardından sağlanmıştı.
Hem Lee’nin liberal Demokrat Partisi’nden hem de muhafazakâr muhalefetten milletvekilleri gözaltıları “aşırı ve kabul edilemez” olarak nitelendirirken, Güney Kore’nin en büyük gazetesi baskını, ABD göçmenlik makamlarının Beyaz Saray’ın iddia edilen “günde 3 bin gözaltı” hedefini tutturma hevesiyle yürüttüğü bir “tavşan avına” benzetti.
Basın toplantısında Lee, Güney Kore ve ABD’li yetkililerin ABD vize sisteminde olası iyileştirmeleri görüştüğünü belirterek mevcut sistemde Güney Koreli şirketlerin ABD’de doğrudan yatırım yapma konusunda “çok fazla tereddüt etmekten kendilerini alıkoyamadıklarını” söyledi.
Lee: 'Bunlar uzun vadeli işçiler değil'
ABD'li yetkililer, gözaltına alınan işçilerden bazılarının ABD sınırını yasadışı yollardan geçtiğini, bazılarının ise yasal yollardan giriş yaptığını ancak vizelerinin süresinin dolduğunu ya da vize muafiyeti nedeniyle çalışamadıklarını söyledi.
Ancak Güney Koreli uzmanlar ve yetkililer, Washington'un Güney Kore'ye ABD'deki sanayi yatırımlarını genişletmesi için baskı yapmasına rağmen Seul'ün uzun süredir devam eden vasıflı Koreli işçileri barındıracak bir vize sistemi sağlanması talebi konusunda henüz harekete geçmediğini belirtti.
Güney Koreli şirketler, üretim tesislerini faaliyete geçirmek ve diğer kurulum işlerini yürütmek üzere işçilerini ABD’ye göndermek için kısa süreli ziyaretçi vizeleri ya da Elektronik Seyahat İzni Sistemi’ne (ESTA) güveniyordu, bu uygulama ise yıllardır büyük ölçüde tolere ediliyordu.
Güney Kore Devlet Başkanı Lee, ABD’nin Güney Koreli şirketlerin sanayi tesislerine nitelikli işçi göndermesine imkan tanıyacak bir vize sistemi kurup kurmamasının, ABD’deki gelecekteki Güney Kore yatırımları üzerinde “büyük bir etki” yaratacağını söyledi.
Lee, “Bunlar uzun süreli çalışanlar değil. Bir tesis inşa ederken ya da fabrikaya ekipman kurarken teknisyenlere ihtiyaç duyuluyor. ABD’de bu iş gücü yok ama buna rağmen bizim insanlarımızın kalıp işi yapabilmesi için vize vermiyorlar,” ifadelerini kullandı.
Eğer bu durumun değişmemesi halinde Güney Koreli şirketlerin ABD’de tesis kurmasının ciddi dezavantajlarla geleceğini ya da çok zor hale geleceğini vurgulayan Lee, “Şirketlerimiz böyle bir yatırımın yapılıp yapılmaması gerektiğini sorgulayacaktır,” dedi.
Ayrıca Georgia’daki baskının, iki ülkenin göçmenlik konularına yaklaşımındaki “kültürel farklılıkları” ortaya koyduğunu belirten Lee şöyle devam etti: “Güney Kore’de Amerikalıların turist vizeleriyle gelip özel dershanelerde İngilizce öğrettiklerini görüyoruz. Bunu sürekli yapıyorlar ve biz çok önemsemiyoruz, kabul edilen bir şey olarak görüyoruz."
“Ama ABD buna aynı şekilde bakmıyor. Üstelik göçmenlik makamları yasadışı göç ve istihdama kesinlikle izin vermeyeceklerini, sınır dışı işlemlerini ise son derece sert yöntemlerle uygulayacaklarını taahhüt ediyor. Bizim insanlarımız da bu uygulamalardan birine yakalanmış oldu."
Güney Kore ve ABD vize sorunlarını çözmek için çalışma grubu üzerinde anlaştı
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ile Washington'da yaptığı görüşmenin ardından Güney Kore Dışişleri Bakanı Cho Hyun çarşamba günü yaptığı açıklamada, ABD'li yetkililerin Georgia'da gözaltına alınan işçilerin daha sonra şantiyedeki işlerini bitirmek üzere geri dönmelerine izin vermeyi kabul ettiklerini söyledi.
Bakan, iki ülkenin Güney Koreli şirketlerin çalışanlarını ABD'ye göndermelerini kolaylaştırmak amacıyla yeni bir vize kategorisi oluşturulmasına yönelik görüşmeler için ortak bir çalışma grubu kurulması konusunda mutabık kaldıklarını da sözlerine ekledi.
Pazartesi günü ABD'ye gitmeden önce Güney Kore Dışişleri Bakanı Cho Hyun milletvekillerine, vize sorunu çözülmezse ABD'de daha fazla Güney Koreli işçinin gelecekteki baskılara karşı savunmasız kalabileceğini söyledi, ancak Seul'ün kaç kişinin risk altında olabileceğine dair henüz bir tahmini olmadığını belirtti.
Georgia'daki pil fabrikası Güney Koreli şirketlerin ABD'de inşa etmekte olduğu 20'den fazla büyük sanayi tesisinden biri.
Bunlar arasında Georgia ve diğer bazı eyaletlerdeki diğer pil fabrikaları, Teksas'taki bir yarı iletken fabrikası ve Trump'ın Güney Kore ile ilgili olarak sık sık vurguladığı bir sektör olan Philadelphia'daki bir gemi inşa projesi yer alıyor.
Güney Kore Ulusal Diplomasi Akademisi'nde profesör olan Min Jeonghun, sorunu çözmenin esas olarak ABD'ye bağlı olduğunu, bunun ya mevzuat yoluyla ya da eğitim amaçlı kısa süreli çalışma vizelerini genişletmek için idari adımlar atarak yapılabileceğini söyledi.
Min, Lee hükümetinin yurt içinde zayıflayan iş piyasasına rağmen ABD’de sanayi yatırımlarına yüz milyarlarca dolar aktarma sözü vermesinin ardından, Georgia’daki gözaltıların Güney Kore’de büyük bir öfke yarattığını hafife almanın hata olacağını vurguladı.
ABD’nin vize politikasında güncelleme yapılmaması halinde Güney Koreli şirketlerin artık işçilerini ABD’ye gönderemeyeceğini belirten Min, bunun tesislerin genişletilmesi ve diğer üretim faaliyetlerinde kaçınılmaz gecikmelere yol açacağını, sonuçta zararın ABD ekonomisine de geri döneceğini ifade etti.