Kongre ve Beyaz Saray'ın çıkmaza girmesiyle birlikte, bazıları hükümetin yeniden açılması için bir sonraki potansiyel son tarih olarak ay sonunu görüyor.
REKLAM
Cumhuriyetçi Temsilciler Meclisi Başkanı Mike Johnson pazartesi günü yaptığı açıklamada federal hükümetin kapanmasının tarihteki en uzun süreli kapanma olabileceği öngörüsünde bulunarak, Demokratlarla sağlık taleplerini askıya alıp faaliyetlerini yeniden başlatana kadar "müzakere etmeyeceğini" açıkladı.
Federal Hükümet kapanmasının 13. gününde Kongre Binası'nda tek başına duran Meclis Başkanı, Trump yönetimi tarafından işten çıkarılan binlerce federal çalışanın ayrıntılarından haberdar olmadığını söyledi.
Bu, hükümetin kapsamını daraltmak için kapanmadan faydalanmanın bir yolu olarak görülen son derece sıra dışı bir toplu işten çıkarma. Başkan Yardımcısı JD Vance, çalışan sendikaları dava açarken bile, ileride "acı verici" kesintiler olacağı konusunda uyardı.
Johnson, "Amerikan tarihinin en uzun süreli kapanmalarından birine doğru gidiyoruz," dedi.
Sonu görünmeyen bu krizde hükümetin kapanmasının öngörülebilir gelecekte de süreceği tahmin ediliyor. Kapanma, rutin devlet faaliyetlerini durdurdu, Smithsonian müzeleri ve diğer önemli kültürel kurumları kapattı, havalimanlarını da uçuş aksamalarıyla baş başa bıraktı. Tüm bunlar zaten kırılgan olan ekonomiye daha da fazla belirsizlik enjekte ediyor.
Temsilciler Meclisi yasama faaliyetlerine ara vermiş durumda. Başkan Johnson, milletvekillerini Washington’a geri çağırmayı reddediyor. Senato ise federal tatil nedeniyle pazartesi günü kapalıydı, salı günü yeniden çalışmaya başlayacak.
Ancak senatörler de çıkmazda; Demokratlar sağlık hizmetleri taleplerinden geri adım atmayı reddettiği için oylamalar sonuçsuz kalıyor.
Johnson, bu hafta askerlerin maaşlarının ödenmesini sağlayan Başkan Donald Trump’a teşekkür etti. Bu adım, tarafları müzakere masasına oturmaya zorlayabilecek başlıca baskı noktalarından birini ortadan kaldırdı.
Bir üst düzey hükümet yetkilisi, Sahil Güvenlik’in de maaşlarını aldığını doğruladı. Yetkili, henüz resmî olarak açıklanmamış planları değerlendirmek için isminin gizli tutulmasını istedi.
Kapanmanın özünde sağlık politikası üzerine bir tartışma yatıyor — özellikle de milyonlarca Amerikalının Obamacare üzerinden kendi sağlık sigortalarını satın almak için devletten aldığı ve sona ermek üzere olan sübvansiyonlar.
Demokratlar bu sübvansiyonların uzatılmasını talep ediyor, ancak Cumhuriyetçiler meselenin daha sonra ele alınabileceğini savunuyor.
Temsilciler Meclisi Demokrat lideri Hakeem Jeffries, Cumhuriyetçilerin Meclis’i fiilen dördüncü haftadır kapalı tuttuklarını ve gerçek anlamda hiçbir müzakerenin yürütülmediğini söyledi.
MSNBC’ye konuşan Jeffries, Cumhuriyetçiler için “ortada yoklar” ifadesini kullandı.
Kongre ve Beyaz Saray çıkmazda kalırken, bazıları hükümeti yeniden açmak için ay sonunu bir sonraki olası tarih olarak görüyor.
Tartışmanın merkezindeki sağlık programı için açık kayıt dönemi 1 Kasım’da başlıyor ve Amerikalılar sigorta primlerinin fırlama ihtimaliyle karşı karşıya kalacak. Kaiser Aile Vakfı, Kongre 31 Aralık’ta sona erecek sübvansiyon ödemelerini yenilemezse aylık maliyetlerin iki katına çıkacağını tahmin ediyor.
Ekim ayı sonunda, aylık maaş alan kamu çalışanları — aralarında binlerce Meclis çalışanı da var — maaşlarını alamayacak.
Kalıcı bir sorun
Sağlık hizmetleri tartışması, 2010 yılında dönemin başkanı Barack Obama döneminde yürürlüğe giren Uygun Fiyatlı Bakım Yasası’ndan (Affordable Care Act) bu yana Kongre’nin peşini bırakmadı.
Ülke, 2013’te Cumhuriyetçilerin yasayı yürürlükten kaldırmaya çalışması sırasında Obama döneminde 16 gün süren bir hükümet kapanması yaşamıştı.
Trump, başkanlığının ilk döneminde, 2017’de, Temsilciler Meclisi ve Senato’daki Cumhuriyetçi çoğunluğun desteğiyle yasayı yürürlükten kaldırıp yerine yenisini koymaya çalıştı. Ancak bu girişim, dönemin senatörü John McCain’in ünlü “başparmak aşağı” oyu ile başarısız oldu.
Bugün Obamacare’e kayıtlı kişi sayısı 24 milyona ulaşarak rekor kırarken, Johnson pazartesi günü yaptığı açıklamada Cumhuriyetçilerin artık aynı yola girmesinin pek olası olmadığını, kendisinin hâlâ o başarısız denemeden “travma yaşadığını” söyledi.
Johnson, “Obamacare’i tamamen kaldırıp yerine yenisini koyabilir miyiz? Artık çoğumuz bu konuda şüpheliyiz çünkü kökleri çok derine indi,” dedi.
Cumhuriyetçi Meclis Başkanı, partisinin bu sonbaharda sübvansiyonlar yıl sonunda sona ermeden önce Demokratlarla sağlık konusu üzerine konuşmaya istekli olduğunu savunuyor. Ancak önce, Demokratların hükümeti yeniden açmayı kabul etmesi gerektiğini vurguluyor.
En uzun kapanma, Trump’ın ilk döneminde ABD-Meksika sınırına duvar inşası için fon talebi üzerine yaşanmış ve 2019’da 35 günün sonunda sona ermişti.
Bu arada Trump yönetimi, çalışanları işten çıkarma konusunda geniş yetkiler kullanıyor — bu durum hem Cumhuriyetçilerden şikâyetlere hem de çalışan sendikalarının açtığı davalara yol açıyor — ve kimin maaş alacağına da karar veriyor.
Bu da sadece askerlerin değil, Trump yönetiminin diğer önceliklerinin de maaşsız kalmamasını sağlıyor; çünkü çeşitli diğer fon kaynaklarının yanı sıra, Trump’ın artık yasa haline gelen “Tek Büyük Güzel Yasa” (One Big Beautiful Bill Act) ile ayrılan milyarlarca dolar da mevcut.
Pentagon, hafta sonu yaptığı açıklamada, askeri personelin maaşlarını ödeyebilmek için kullanılmayan 8 milyar dolarlık araştırma-geliştirme fonunu devreye sokabildiğini duyurdu. Çarşamba günü maaşsız kalma riski taşıyan askerler böylece ödeme alabildi. Ancak Eğitim Bakanlığı ağır darbe alan kurumlar arasında; özel eğitim, okul sonrası programlar ve diğer projeler sekteye uğruyor.
Partiler üstü Kongre Bütçe Ofisi’ne (CBO) göre, “Yönetim ayrıca 2025 mutabakat yasasıyla sağlanan zorunlu fonları veya diğer zorunlu kaynakları, çeşitli kurumlarda doğrudan ödeneklerle finanse edilen faaliyetleri sürdürmek için kullanabilir.”
CBO, Savunma, Hazine ve İç Güvenlik Bakanlıkları ile Yönetim ve Bütçe Ofisi’nin, söz konusu yasa kapsamında özel fon alan kurumlar arasında olduğunu belirtti.
CBO, Iowa’dan Cumhuriyetçi Senatör Joni Ernst’in sorularına verdiği yanıtta, “2025 mutabakat yasası kapsamında Savunma Bakanlığı’nın doğrudan ödeneğindeki bazı fonlar, kapanma sırasında aktif görevdeki personelin maaşlarını ödemek için kullanılabilir. Böylece gecikmeli ödeme alacak çalışanların sayısı azaltılabilir,” ifadelerine yer verdi.