Bankalar müşteri deneyimini geliştirmeye çalışırken ödeme dünyası hızla değişiyor. Mobil işlemler artıyor, ancak benimsenme oranları Avrupa’da farklılık gösteriyor.
Teknolojik gelişmeler, insanların alışveriş yapma biçimi de dahil olmak üzere, günlük hayatı pek çok açıdan dönüştürüyor. Akıllı telefon ve akıllı saatlerle alışveriş yapanların artmasıyla mobil ödemeler Avrupa genelinde büyüyor.
Euro Bölgesi'nde 2024'te tüm satış noktası (POS) ödemelerinin yüzde 6'sı mobil uygulamalar üzerinden yapıldı ve toplam değer içindeki payı yüzde 7 oldu. Avrupa Merkez Bankası'na (ECB) göre 2019'da her iki oran da yalnızca yüzde 1'di.
Mobil ödemeler, cep telefonu, akıllı saat, akıllı bileklik veya başka bir akıllı cihaz kullanılarak yapılan ödemeleri kapsar. Bu ödemeler dijital cüzdanlar ya da diğer mobil uygulamalar üzerinden gerçekleştirilir.
Ödeme ekosistemi dönüşürken, değişimin hızı ülkeler arasında hâlâ farklılık gösteriyor.
Euro Bölgesi'nde 2024'te günlük ödemelerin yüzde 75'i, yüz yüze ödeme terminallerini ifade eden satış noktalarında (POS) yapıldı. Yaklaşık yüzde 21'i çevrim içiydi; yüzde 4'ü ise kişiden kişiye (P2P) ödemelerdi, örneğin bir arkadaşınıza para göndermek gibi.
Değer bazında bakıldığında, günlük ödemelerin yüzde 58'i POS'ta, yüzde 36'sı ise çevrim içi yapıldı. ECB'nin SPACE anketine göre yüzde 6'sı P2P ödemelerdi.
Ödeme araçları açısından bakıldığında, nakit hâlâ en çok kullanılıyor; işlemlerin yüzde 52'sini oluştursa da toplam değerdeki payı yalnızca yüzde 39. Kartlar işlemlerin yüzde 39'unda kullanılıyor ancak değer payı daha yüksek, yüzde 45. Bu da kartların daha yüksek tutarlı alışverişlerde tercih edildiği anlamına geliyor.
Öte yandan mobil ödemeler, işlemlerin yüzde 6'sını ve toplam değerin yüzde 7'sini oluşturuyor.
Mobil ödemelerde Hollanda önde
Euro Bölgesi'ndeki 20 ülke içinde dijital ödeme dönüşümünde Hollanda ayrışıyor.
Hollanda Merkez Bankası (DNB) sözcüsü Euronews Business'a “Hollanda'da banka kartı ya da akıllı telefonla temassız ödeme gibi dijital ödeme yöntemlerinin benimsenme oranları çok yüksek” dedi.
“Hollandalı tüketiciler, örneğin nakde ya da geleneksel banka kartı ödemelerine kıyasla temassız ödemeleri daha hızlı ve daha pratik görüyor.”
POS'ta Hollanda'da işlemlerin neredeyse beşte birinde (yüzde 19) mobil ödeme kullanılıyor; İrlanda ve Finlandiya'da da pay yüzde 10 ile yüksek.
Slovenya, Hırvatistan ve Belçika mobil ödemelerin en düşük paya sahip olduğu ülkeler; işlemlerin sadece yüzde 3'ünde akıllı cihazlar kullanılıyor.
AB'nin ‘Dört Büyük’ ekonomisi arasında mobil ödemelerin payının Euro Bölgesi ortalamasının üzerinde olduğu tek ülke İspanya (yüzde 7). Almanya yüzde 6 ile ortalamayı yakalarken, Fransa ve İtalya bu seviyenin altında kalıyor.
Ödeme değerlerine bakıldığında Hollanda yüzde 17 payla öne çıkıyor; onu yüzde 12 ile İspanya izliyor.
Hırvatistan, Belçika, Portekiz ve Avusturya mobil ödeme değer payının en düşük olduğu ülkeler.
Pratik bir ödeme yolu mu?
Dijital okuryazarlık ile hız ve kolaylık algısı, mobil ödemelerin benimsenmesinde önemli rol oynuyor.
Akıllı cihazlarla ödemeyi tercih eden tüketiciler için yanlarında nakit ya da kart taşımak artık gereksiz gelebiliyor.
Bununla birlikte rapor, platformu kullanmayanlar açısından güvenlik endişeleri ile hacklenme (yüzde 28) veya dolandırıcılık (yüzde 27) korkusunun benimsenmenin önünde önemli engeller olduğunu ortaya koyuyor.