Newsletter Haber Bülteni Events Etkinlikler Podcasts Video Africanews
Loader
Bize Ulaşın
Reklam

İklim değişikliği Los Angeles'taki orman yangınlarını nasıl daha olası ve daha ölümcül hale getirdi?

Dünyanın dört bir yanından 32 araştırmacı, Los Angeles'ın şimdiye kadarki en kötü orman yangınlarına neyin sebep olduğunu inceledi.
Dünyanın dört bir yanından 32 araştırmacı, Los Angeles'ın şimdiye kadarki en kötü orman yangınlarına neyin sebep olduğunu inceledi. ©  Jae C. Hong/Copyright 2025 The AP. All rights reserved
© Jae C. Hong/Copyright 2025 The AP. All rights reserved
By Rebecca Ann Hughes
Yayınlanma Tarihi
Haberi paylaşın Yorumlar
Haberi paylaşın Close Button

Dünyanın dört bir yanından 32 araştırmacı, Los Angeles'ın şimdiye kadarki en kötü orman yangınlarına neyin sebep olduğunu inceledi.

REKLAM

Yeni bir çalışma, insan kaynaklı iklim değişikliğinin Los Angeles'taki (LA) yıkıcı orman yangınlarını daha da kötüleştirdiğini ortaya koydu.

Fosil yakıtların yakılması yağışları azalttı, bitki örtüsünü kuruttu ve yanıcı kuraklık koşulları ile güçlü Santa Ana rüzgarları arasındaki örtüşmeyi artırarak yangınları şiddetlendirdi.

Çalışma, aralarında ABD ve Avrupa'dan önde gelen orman yangını bilimcilerinin de bulunduğu 32 araştırmacı tarafından yürütüldü.

Araştırmacılar, iklim değişikliğinin dünya çapında 90'dan fazla aşırı olay üzerindeki etkisini inceleyen akademik bir grup olan World Weather Attribution'ın bir parçasını oluşturuyor.

Bilim insanları ayrıca, fosil yakıtların kullanılmaya devam etmesi nedeniyle Los Angeles'ın daha kuru ve daha yanıcı hale geleceği konusunda da uyarıyor.

İklim değişikliği Los Angeles yangınlarını yüzde 35 daha olası hale getirdi

Los Angeles, Kaliforniya çevresinde 7 Ocak'ta büyük yangınlar çıktı. Güçlü Santa Ana dağ rüzgarları tarafından körüklenen ve kuru bitki örtüsünü yakan yangınlar hızla kentsel alanlara yayıldı.

Sonunda en az 28 kişi hayatını kaybetti, 10.000'den fazla ev tahrip oldu ve milyonlarca kişi hala zehirli dumandan etkileniyor. Ayrıca Los Angeles tarihindeki en yıkıcı ve potansiyel olarak ABD tarihindeki en maliyetli yangınlar olarak kayda geçti.

Çalışma, LA yangınlarını körükleyen sıcak, kuru ve rüzgarlı koşulların iklim değişikliği nedeniyle yaklaşık yüzde 35 (1,35 kat) daha olası olduğunu ortaya koydu.

Araştırmacılar, ülkelerin fosil yakıtları yakmaya devam etmesi halinde bu yangın eğilimli koşulların daha da artacağı konusunda uyarıyor.

Mevcut senaryolara göre 2100 yılına kadar beklenen 2,6 santigrat derecelik ısınmada, Ocak ayındaki benzer yangın havası olasılığı yüzde 35 daha fazla olacak ve bu da benzer aşırılıkları sanayi öncesi 1,3 santigrat derece daha soğuk iklime kıyasla yaklaşık yüzde 80 (1,8 kat) daha olası hale getirecek.

Imperial College London Çevre Politikaları Merkezi'nde Dünya Hava Durumu Araştırmacısı Dr. Clair Barnes, "Gezegeni ısıtan fosil yakıtlardan daha hızlı bir şekilde uzaklaşılmazsa, Kaliforniya daha sıcak, daha kuru ve daha yanıcı olmaya devam edecek" dedi.

İklim değişikliği Los Angeles'ta yangına eğilimli koşulları yılda 23 gün uzattı

Araştırmacılar ayrıca fosil yakıt emisyonları iklimi ısıttıkça LA orman yangını sezonunun daha uzun ve daha tehlikeli hale geldiğini tespit etti.

Tarihsel hava durumu verilerinin analizine göre, yüksek derecede yanıcı kuraklık koşulları artık her yıl ortalama olarak sanayi öncesi iklime göre yaklaşık 23 gün daha fazla sürüyor.

Bilim insanları, yağışların çok değişken olması nedeniyle kuraklık koşullarının bazı yıllarda çok daha uzun sürebileceğini belirtiyor.

Ekim-aralık ayları arasındaki yağışlar tarihsel olarak orman yangını sezonunu sona erdirmiştir. Ancak son yıllarda bu yağışlar azaldı.

Günümüzde, üç ay boyunca düşük yağış olasılığı, sanayi öncesi iklime kıyasla nötr El Nino koşullarında yaklaşık 2,4 kat, La Nina koşullarında ise 1,8 kat daha fazla.

Bu iki hava olayı Pasifik Okyanusu'nun sıcaklıklarını etkilemekte ve bu da dünya genelindeki hava modellerini etkileyebiliyor.

Daha yüksek hava sıcaklıkları da bitkilerden daha fazla nem buharlaştırarak yanmalarını kolaylaştırıyor.

Barnes, "Kuraklık koşulları daha sık olarak kışa doğru ilerliyor ve küçük tutuşmaları ölümcül cehennemlere dönüştürebilen güçlü Santa Ana rüzgarları sırasında yangın çıkma olasılığını artırıyor," dedi.

Los Angeles orman yangınları: İklim değişikliği 'mükemmel bir fırtına' yarattı

Araştırmacılar, bu analizlerin bireysel sonuçlarının bir dereceye kadar belirsizlik gösterse de aynı yöne işaret ettiğini ve iklim değişikliğinin yangınların olasılığını artırdığını gösterdiğini belirtiyor.

California Merced Üniversitesi Klimatoloji Profesörü John Abatzoglou, "Bu, yapılı çevreyi etkileyen iklim destekli ve hava kaynaklı yangınların mükemmel bir fırtınasıydı," dedi.

Mükemmel fırtına (perfect storm) ifadesi, birden fazla olumsuz faktörün aynı anda bir araya gelerek büyük bir felakete yol açtığını anlatmak için kullanılıyor.

"Güney Kaliforniya yüksek etkili orman yangınlarına yabancı olmasa da, bu yangınların etkisi ve bu yangınların yağışlı mevsim olması gereken bir dönemde meydana gelmesi, bu olayı aşırı aykırı bir durum olarak öne çıkarmaktadır."

Kaliforniya'nın daha iyi erken uyarı ve tahliye sistemlerine ihtiyacı var

Çalışmada, kasırga şiddetindeki Santa Ana rüzgarlarının kentsel alanlara sürüklediği iki büyük yangının aynı anda meydana gelmesinin, önceden konuşlandırılmış 300'den fazla itfaiyeciyi bunaltan kaotik ve öngörülemez koşullar yarattığı vurgulanıyor.

Araştırmacılar, su sisteminin büyük ölçekli yangınla mücadele çabalarını destekleme kabiliyetinin geliştirilmesinin ve yüksek riskli bölgelerdeki evlerin savunulabilir alan tampon bölge gerekliliklerine uymasının, felaketlerin tekrarlanma riskini azaltmaya yardımcı olacağını belirtiyor.

Ayrıca, 28 ölümden 17'sinin uyarıların diğer etkilenen bölgelere kıyasla geciktiği bir mahalle olan Batı Altadena'da meydana gelmesi nedeniyle erken uyarı ve tahliye sistemlerinin önemini vurguluyorlar.

Kızılhaç Kızılay İklim Merkezi Kentsel ve Atfetme Başkanı Roop Singh, "Bu yangınlar Kaliforniya'nın kış yangınlarına karşı ne kadar savunmasız olduğunu ortaya koymuş ve daha tehlikeli bir gelecek için daha iyi hazırlık yapılması gerektiğinin altını çizmiştir," dedi.

Erişilebilirlik kısayollarına git
Haberi paylaşın Yorumlar

Bu haberler de ilginizi çekebilir

Nauru'nun iklim değişikliğiyle mücadele için benzersiz planı: Bir pasaport al, bir ülkeyi kurtar

Çoğu ülke COP30 öncesinde BM'ye yeni ulusal iklim planlarını sunmak için son tarihi kaçırdı

Vatikan, Papa Francis'ten ilham alan ekolojik eğitim merkezi açıyor